Jak uczy? si? Tory prawid?owo? Jak odpowiednio trzyma? micwot? Czy ka?da metoda uczenia si? Tory i ka?dy spos?b przestrzegania micwot jest dobra?
?
Istnieje ambiwalencja w stosunku do uczenia si? Tory ?nie dla samego uczenia? tj. dla uczenia si?, kt?re mia?oby s?u?y? jakiemu? innemu celowi. Podobnie z przestrzeganiem micwot.
?
Z jednej strony istnieje wiele tekst?w podkre?laj?cych obowi?zek studiowania Tory i trzymania micwot, jako celu samego w sobie i okre?laj?cych nauk? Tory dla samej siebie jako przykazanie oraz neguj?cych zajmowanie si? Tor? w inny spos?b.
?
Z przeciwnej strony, istniej? podej?cia rozumiej?ce sens uczenia si? Tory w innym celu, ni? nauka b?d?ca celem sama w sobie, tak?e je?li nie jest ona celem ale ?rodkiem do jakiego? innego celu, a tak?e je?li nauka ta s?u?y dotarciu do nauki samej ?dla siebie?.
?
Je?li chodzi o dok?adn? definicj? ?nauki Tory dla samej siebie? to istnieje wiele idei i podej??. Jednak nie b?dziemy rozwija? tego tematu tym razem. Poni?ej kilka przyk?ad?w z Talmudu i p??niejszych komentator?w dotycz?cych ?nauki nie b?d?cej celem samym w sobie?.
?
1)????? “Rabbi Judah powiedzia? w imieniu Rabbiego: Cz?owiek powinien w ka?dej chwili zajmowa? si? Tor? i dobrymi uczynkami, nawet je?li nie dla samych siebie (?Szelo Liszma?), poprzez robienie dobrych uczynk?w ze wzgl?du na ukryty motyw przychodzi robienie dobra, jako celu samego w sobie (“Liszma).”
?
2)????? ” Raba sprzeciwi? si?: Napisane jest, “Mi?osierdzie jest wielkie do niebios? (Ps. 57, 11); tymczasem napisane jest r?wnie?, “Mi?osierdzie jest wielkie ponad niebiosami”( Ps. 108,5)? Jak si? to t?umaczy? ? Tutaj odnosi si? to do tych, kt?rzy wykonuj? ( boskie rozkazy) dla samego wykonywania ( dla nich, jego mi?osierdzie jest wielkie ponad niebiosa). Dla tych, kt?rzy wykonuj?c je z innego motywu ( mi?osierdzie jest wielkie tylko do niebios).
?
Raba zilustrowa? owe s?owa przyk?adem odnosz?cym si? do kobiet mieszkaj?cych w jego mie?cie (mie?cie Mahuza), tak opisa? ?w przypadek z ironi?:
?
Raba powiedzia?: Je?li chodzi o owe kobiety z Mahuza, mimo ?e nie pracuj? one w wiecz?r Szabatu, jest tak poniewa? przyzwyczajone s? one do lenistwa, nie pracuj? bowiem tak?e w inne dni. Mimo tego, nazywamy je, leniwymi osobami, z kt?rych jest po?ytek.)
?
W Gemarze, masechet Brachot, znajdujemy sugesti? r??nych rabin?w by do ?modlitwy osobistej? doda?, u jej ko?cowi, ustalony tekst z modlitwy Szmone Esre. Pomi?dzy r??nymi propozycjami znajduje si? propozycja rabina Safry.
?
Rabin Safra, na zako?czenie swojej modlitwy doda? takie s?owa: Niech b?dzie Twoj? wol?, Panie nasz Bo?e, by ustanowi? si? pok?j pomi?dzy cz?onkami niebia?skiej rodziny, (Anio?y chroni?ce r??ne narody) i pomi?dzy cz?onkami ziemskiej rodziny (z kontekstu wydaje si?, ?e odnosi si? to do narod?w ziemi. Raszi, jednak, uwa?a ?e oznacza to zgromadzenie uczonych) i pomi?dzy uczniami, kt?rzy zajmuj? si? studiowaniem Tory ? czy to samej Tory czy z innych motyw?w i niech b?dzie Twoj? wol?, by wszyscy ci, kt?rzy robi? to z powodu innych motyw?w zacz?li j? studiowa? tylko dla niej samej!
?
Widzimy wi?c, ?e Hazal pozwoli? r?wnie? na nauk? motywowan? inaczej, ni? tylko z powodu warto?ci jak? jest studiowanie Tory samo w sobie, jednak nie uwa?a tego za najlepszy spos?b.
Z jakich powod?w Hazal otwarty by? na r??ne sposoby? (motywy) studiowania Tory?
W jednym z midraszy czytamy: “Wola?bym, by nar?d Izraela opu?ci? mnie ( B-ga) ni? mia?by opu?ci? moj? Tor?, poniewa? kiedy oni (?ydzi) zajmuj? si? Tor?, jej ?wiat?o b?dzie kierowa?o ich dobr? drog?.?
Raw Huna i Raw Jeremia w imieniu rav Hija bar Aba? powiedzieli, napisane jest: ?i oddawali cze??, a ode Mnie odeszli i nie zachowywali mojego Prawa?
Innymi s?owy- istnieje ukryta wewn?trzna si?a, energia w Torze, wywieraj?ca wp?yw na ucz?cych si? Tory, w ten spos?b, ?e oczyszcza ona cz?owieka i jego intencje, doprowadzaj?c go do czystej motywacji studiowania.
W naszej tradycji znale?? mo?emy inne opinie wielkich rabin?w na ten temat. Kilka z nich przedstawi? nast?pnym razem.