Tym razem troch? Kaba?y. Na podstawie ksi??ki ?Maasei Haszem autorstwa rabina Eliezera Aszkenazi.
Parsza Bahalotcha rozpoczyna si? zagadnieniem zapalania ?wiec na ?wieczniku w Bet HaMikdasz.
Na Menor? t? sk?ada?o si? siedem ramion i siedem lamp. Na co wskazuje liczba siedem ?
W Torze zapisane jest:
.?I wykonasz ?wiecznik ze szczerego z?ota. ?wiecznik ten ma by? kuty. Jego podstawa i ramiona, i kielichy, i ga?ki, i kwiaty maj? z niego wystawa?. (Szmot 25:31)?
Zdaniem Rasziego, wersety te wskazuj? na to, ?e Menora wykuta by? musi jako jedna ca?o?? ? nie mo?e by? wykonana w cz??ciach. Jej ramiona i lampy nie mog? powsta? jako niezale?ne cz??ci, w p??niejszym etapie dopiero po??czone ze sob?, tak jak robi to zazwyczaj kowal w procesie zwanym ?solder? (z j?zyka staro-francuskiego). Przeciwnie, Menora powinna powsta? z jednego kawa?ka, by? wykuta m?otem i szlifowana przy pomocy specjalnych narz?dzi, w ten spos?b, by jej ramiona oddzielone by?y od siebie i wystawa?y w r??nych kierunkach.( Raszi Szmot 25:31)
Dlaczego Menora ma by? jedn? cz??ci?? Co mo?emy przez to zrozumie??
“Przem?w do Aharona i powiedz mu: ‘Kiedykolwiek zapalisz lampy, siedem lamp ma o?wietla? obszar przed ?wiecznikiem'” (Bamidbar 8:2)
Raszi wyja?nia w tym miejscu:
Obszar naprzeciw centralnego punktu Menory- naprzeciw lampy ?rodkowej, mieszcz?cej si? na samym ?wieczniku a nie na jednym z jej ramion.
Dlaczego lampy ?wieci?y w kierunku lampy ?rodkowej? Jakie ma to znaczenie?
Kolejne pytanie- widzimy powy?ej pewn? sprzeczno??, z jednej strony napisane jest:
A takie by?o wykonanie ?wiecznika: Wykuto go ze z?ota. By? kuty a? po jego boki i a? po jego kwiaty. Wykona? ten ?wiecznik pod?ug wzoru, kt?r? Wiekuisty pokaza? Moj?eszowi. (Bamidbar 8:4)
Zdaniem Rasziego:
Tak zosta?a wykonana Menora ? Najwy?szy, niech b?dzie B?ogos?awiony, pokaza? mu (Moszemu) poprzez wskazanie jak wskazuje si? palcem, poniewa? ?wiecznik mia? z tym trudno??, dlatego napisane jest ?Weze?. (Raszi, Bamidbar 8:4)
(Okre?lone ?Ze?, ?to?, wskazuje w hebrajskim na bezpo?redni? obecno?? opisywanego obiektu. Dok?adnie tak jest w tym przypadku ?WeZot haTora?, ?To jest Tora?, okre?lony zaimek odnosi si? do przedstawianej idei.)?
Innymi s?owy- Mosze zrobi? Menor? sam, po tym, jak HaSzem pokaza? mu jak to zrobi?.
Z drugiej strony napisane jest:
I wykonasz ?wiecznik ze szczerego z?ota. Kutej roboty ma by? ?wiecznik ten. (Szmot 25:31)
Raszi wyja?nia:
Kutej roboty ma by? (hebr.: Tease) ? musi sam si? zrobi?. (Raszi postawi? pytanie, Dlaczego Tora u?y?a biernego ?ma by?, ma by? wykonana?, a nie aktywnej formy ?musisz j? wykona???) ? Poniewa? Mosze mia? trudno?ci z jej wykonaniem, (nie wiedzia? dok?adnie jak ukszta?towa? Menor? z jednego kawa?ka z?ota), B-g powiedzia? do niego: ?Wrzu? z?oto do ognia i ono ukszta?tuje si?.? Dlatego Tora nie m?wi: ?ty masz tak zrobi?.?
Innymi s?owy:
Mosze sam nic nie zrobi?, jedynie wrzuci? z?oto do ognia i Menora ukszta?towa?a si? sama.
Wydaje si? wi?c, ?e Raszi popada w sprzeczno?? ze samym sob?. W jednym miejscu stwierdza, ?e kiedy Mosze mia? trudno?ci z wykonaniem Menory, B-g pokaza? mu Menor? wykonan? z ognia, co wskazuje na to, ?e ostatecznie Mosze wykona? Menor?.
I b?d? na ?wieczniku cztery kielichy w kszta?cie kwiat?w migda?owca, z jego ga?kami i kwiatami na przemian. (Szmot 25:34)
Trzon ?wiecznika powinien mie? cztery kwiaty ? jeden z nich znajdowa? si? pod ramionami ?wiecznika a trzy kolejne powy?ej, sk?d odchodzi?y ramiona kieruj?ce si? na zewn?trz. (Raszi, Szmot 25:31)
Dlaczego ?rodkowe rami? ?wiecznika posiada?o cztery kwiaty?
Rabin Eliezer Aszkenazi odpowiada na wszystkie powy?sze cztery pytania jedn? odpowiedzi? ?
HaSzem ma wiele imion, istnieje r?wnie? wiele Jego przydomk?w. Ile imion posiada HaSzem?
Oto, co na ten temat ma do powiedzenia Gemara:
Istniej? imiona, kt?re mog? by? wymazane (poniewa? nie odnosz? si? one wy??cznie do bosko?ci, w zwi?zku z czym nie s? one ?wi?te); a tak?e imiona, kt?re nie mog? by? wymazane. Imiona, kt?re nie mog? by? wymazane to: ?El?, ?Eloha?, ?Elohim?, ?Elohecha? (tw?j B-g), ?Jestem, kt?ry Jestem (Eheje Aszer Eheje), ?Alef Dalet? (Adonaj), ??Jud Hej? (Hawaja), ?Szadai?, ?Cwaot? ? tych nie wolno wymazywa?;
Jednak Wielki (haGadol), Pot??ny (haGibor), Wspania?y (haNora), Majestatyczny (haAdir), Mocny (haChazak), Nieustraszony (haAmic), Silny (haAzuz), Mi?o?ciwy (Chanun), ?askawy (Rachum), D?ugie Cierpienie (Erech Apajim), Obfituj?cy w Dobro? (Raw Chesed)- te mog? zosta? wymazane. (Szwuot 35a).
Innymi s?owy- istnieje siedem ?wi?tych imion, nazywanych ?imionami, kt?rych si? nie wymazuje?, co oznacza, ?e zabronione jest je usuwa?.
(W obecnych czasach ciekawe jest zagadnienie cyfrowego zapisu na ekranie komputera, czy usuni?cie takiego zapisu b?dzie uwa?ane za wymazanie imiona, czy zapis cyfrowy traktowany jest inaczej ni? prawdziwy zapis…)
Jednak g??wnym imieniem B-ga jest czteroliterowe imi? ?Jud Hej Waw Hej?, zwane Tetragramatonem, Hawaja, zawieraj?ce w sobie wszystkie inne imiona.
Siedem ramion Menory odnosi si? do siedmiu ?wi?tych imion. I wszystkie ramiona wychodz? z jednego ?rodkowego ramienia, tak jak imiona wychodz? z jednego centralnego ? ?Hawaja?.
Dlatego w?a?nie centralne rami? posiada?o cztery kwiaty- odnosz?ce si? do czterech liter najwa?niejszego imienia. A Menora zosta?a wykonana z jednego kawa?ka z?ota, by pokaza?, ?e wszystkie imiona s? imionami jednego B-ga.
Kiedy Mosze robi? Menor?, nie wiedzia? on jak w??czy? do niej siedem imion, i dlatego Haszem powiedzia? mu: Wrzu? z?oto do ognia i ono ukszta?tuje si??, innymi s?owy ? ?wi?te imiona same si? w??cz? do Menory. I kiedy Aharon zapala? lampy na menorze, musia? on po??czy? na ?wieczniku wszystkie ?wi?te imiona, tak, jak wszystkie imiona zawieraj? si? w jednym centralnym- ?Hawaja?. Podobnie by?o z ?rodkowym ramieniem i dlatego wszystkie lampy ?wiec? w kierunku lampy ?rodkowej. Aharon nie wiedzia? jak po??czy? wszystkie imiona z imieniem ?Hawaja?, w zwi?zku czym Haszem ?pokaza? mu? jak dok?adnie po??czy? wszystkie ramiona z ramieniem centralnym.
Imiona Haszem objawiaj? si? w tym ?wiecie poprzez r??ne si?y. ?wiat?o menory to ?wiat?o Haszem na tym ?wiecie. Celem cz?owieka jest zapala? to ?wiat?o i odnale?? moce Stw?rcy. Kohen Aharon to nasz tej misjii wys?annik.
Promiennego Szabatu!
P.s. B?d?c przy temacie imion, kt?rych nie mo?na wymaza?, wspomnie? trzeba o ?Szalom?. ?Szalom? to jedno z imion B-ga. Czy ?Szalom? mo?na wymaza?? Przecie? u?ywamy tego s?owa bez ko?ca, w ka?dym li?cie i ka?dym emailu!
Imi? Szalom jest ?wi?te do tego stopnia, ?e zabronione jest jego wymawianie w nieczystych miejscach. Oto s?owa Gemary:
Kto?, kto wchodzi do ?azienki…nie dozwolone jest mu u?ywa? powitania ?Szalom? …Zgodne jest to z ow? wypowiedzi? R. Hamnuny: Cz?owiek nie mo?e wymieni? pozdrowienia ?Szalom? ze swoim s?siadem w ?a?ni, poniewa? napisane jest ? ?Dlatego Gideon zbudowa? tam o?tarz dla Haszem i nosi on nazw? Haszem-Szalom?. (Szabat 10: a-b)
W opinii wi?kszo?ci Riszonim ?Szalom? uwa?ane jest za imi? ?wi?te, tak, ?e zabronione jest jego u?ywanie w nieczystych miejscach, jednak nie a? tak ?wi?te, by zabroni? jego wymazywanie. Ostatecznie ?Szalom? nie zosta?o wymienione na li?cie ?imion, kt?rych nie wolno wymaza??. Istniej? jednak inne opinie, wed?ug Tosfot (Masechet Sota 10/a) nie wolno usuwa? imienia ?Szalom?.
Remu (w Szulchan Aruch Jore Dea sekcja 13) wypowiada si? w tym temacie w ten spos?b: ?S? ludzie, kt?rzy wystrzegaj? si? zapisywania Szalom w ca?o?ci?.
Zastosowanie tej opinii w praktyce nie jest ?atwe, poniewa? jak ju? wy?ej powiedzieli?my, ?Szalom? jest bardzo powszechne w u?yciu. W istocie, w Igrot Mosze (chelek 4, 40:4) Rabin Mosze Feinstein, ustanawia zasad? (posek), ?e kiedy u?ywamy ?Szalom? jako pozdrowienia lub ?yczenia, bez zamiaru odnoszenia si? do Haszem i je?li dodamy zaraz obok do niego kolejne s?owo, takie jak np. ?Szalom uwracha?, wtedy s?owo to mo?na wymaza?.