Parsza wymienia 98 przekle?stw, d?ug? list? nieszcz??? i chor?b, kt?re, jak przyrzeka Moj?esz, spadn? na lud Izraela jako kara w wypadku, gdy nar?d nie b?dzie si? odpowiednio zachowywa?. Obok tego wymienione jest dodatkowe przekle?stwo og?lne, najgorsze ze wszystkich: ?Tak?e wszystkie choroby i plagi, nie zapisane w ksi?dze tego Prawa, ze?le Pan na ciebie, a? ci? wyt?pi?. Jest to najgorsza kara, jaka mo?e spotka? Izrael- nie powiedziane jest bowiem, co mo?e to by? dok?adnie, jakie ?choroby?, jakie ?plagi? . Mo?e to wi?c by? cokolwiek. Istnieje wiele midraszy, na r??ne sposoby interpretuj?ce, o jakie nieszcz??cie mo?e chodzi?.
Rabin Heszel przywo?uje s?owa jednego z midraszy: ?R?wnie? wszystkie choroby i plagi nie wymienione w Torze ? dotykaj? sprawiedliwych (?r?d?o tego midraszu nie jest jasne, zobaczymy poni?ej).
Heszel stawia pytanie: Sk?d pochodzi obecna w midraszu idea, m?wi?ca o tym, ?e nieszcz??cia nie wymienione w Torze spadn? na sprawiedliwych (cadikim)?
W odpowiedzi powo?uje si? Rabin Heszel na s?owa Rabina Jehudy Hahasid z jego ksi??ki Sefer Hasidim, oto one:
Razu pewnego jeden chasyd k?pa? si? w ?a?ni a jego ?ona siedzia?a przy nim. Nagle blask uderzy? chasyda w g?ow?. Zapyta?a go ?ona: Co to za blask? Odpowiedzia? [chasyd ?onie]: Blask, kt?rym ?wi?ty, niech b?dzie b?ogos?awiony, zapisuje uczynki ka?dego cz?owieka, a atrament, kt?ry pozostaje po pisaniu na ?wi?tym pi?rze, Najwy?szy ko?czy na g?owie cadyk?w, kt?rym wybija godzina ?mierci. I w tym tygodniu wybi?a ona dla tego cadyka.
Inna wersja tej historii opowiada o tym, jak na g?owie cadyk?w B?g ko?czy atrament u?yty przez Najwy?szego do spisania Sefer Tora.?
Na tej podstawie mo?emy zrozumie? teraz s?owa midrasza, m?wi?ce o tym, ?e ?nieszcz??cia nie wymienione w Torze spadn? na sprawiedliwych?. Chodzi o t? sam? kropl? atramentu, kt?ra nie zosta?a u?yta do zapisania uczynk?w cz?owieka, zabija ona sprawiedliwych.
Inna wersja tej idei z Sefer Hasidim m?wi o tym, ?e ?nieszcz??cia nie wymienione w Torze? to kropla atramentu, kt?ra nie zosta?a u?yta do zapisania ksi?gi Tory, zabija ona cadyk?w.
Tak Rabi Heszel wyja?nia s?owa tego wspania?ego midrasza.
***
Powinni?my w tym miejscu wspomnie? jednak, ?e midrasz, do kt?rego odwo?uje si? rabin Heszel nie znajduje si? w ?adnym dost?pnym nam zbiorze midraszy, przynajmniej w takim kszta?cie i rozumieniu, jak? przedstawia nam Heszel.
Ide? t? znale?? mo?emy w innym kszta?cie w Midrasz Raba do Lamentacji (1, 37): ? ?mier? sprawiedliwych jest dla Najwy?szego trudniejsza ni? 98 kar wymienionych w Miszne Tora?.
W jeszcze innej formie idea ta wyst?puje w kolejnym midraszu. Mowa tam o okrutnym wydarzeniu z historii Izraela dotycz?cej dziesi?ciu wielkich osobisto?ci Izraela, zg?adzonych z r?k Rzymian. Tak o ?mierci Rabina Iszmaela opowiada Koen Gadol: ?Kr?l natychmiast skaza? go a wyrok polega? na zdj?ciu sk?ry z twarzy rabina, jeszcze ?ywego. Powiedzia? mu Rabin Iszmael: Ale nigdy przede mn?, ani nigdy po mnie nie by?o/ b?dzie cz?owieka ukaranego tak? ?mierci?? Odezwa? si? G?os z Niebios i powiedzia?:? ?Nie czyta?e? w Sefer Torze? ?Tak?e wszystkie choroby i plagi, nie zapisane w ksi?dze tego Prawa…?
Bazuj?c na s?owach Rabin Heszela zrozumie? mo?emy histori? ?mierci rabin Iszmaela, opowiedzian? przez Wielkiego Kap?ana. Wed?ug niego, kiedy c?rka cesarza ujrza?a blask twarzy Rabina Iszmaela, poprosi?a swego ojca by oszcz?dzi? rabina i ocali? go przy ?yciu, jednak cesarz odm?wi?. Po ?mierci rabina, c?rka cesarza poprosi?a, by zdj?? z niego sk?r? twarz, tak by mog?a j? ona wzi?? dla siebie. Czym ja?nia?a twarz Rabina Iszmaela? Co by?o ?r?d?em blasku, kt?re tak pragn??a c?rka cesarza? Prawdopodobnie ?wiat?o to p?yn??o z tych samych resztek atramentu, kt?re zako?czy? Najwy?szy na g?owie cadyka.
Szabat Szalom!