W parszy na ten tydzie? czytamy o tym jak Josef interpretuje sny Faraona. Josef pos?uguje si? sposobem wypowiedzi o ciekawej strukturze. Oto s?owa Josefa , z Ksi?gi Bereszit (Rodzaju), rozdzia?u 41 (celowo rozdzieli?em wersy):
Wers 25: Sen Faraona ma jedno znaczenie. B-g powiedzia? Faraonowi, co zamierza zrobi?.
Wers 26: Siedem pi?knych kr?w to siedem lat. Siedem pi?knych k?os?w to te? siedem lat. Jest to jeden sen.
Wers 27: Siedem kr?w chudych i brzydkich, kt?re wysz?y p??niej [za pi?knymi] to tak?e siedem lat. Siedem pustych i zniszczonych wiatrem wschodnim k?os?w to [podobnie] siedem lat g?odu.
Wers 28: To, o czym m?wi? faraonowi, B?g uczyni tak, jak pokaza? faraonowi.
?Wers 29: Nadejdzie siedem lat obfito?ci ?ywno?ci w ca?ym Egipcie.
Wers 30: A po nich nastanie siedem lat g?odu; i p?jdzie w niepami?? ca?a ta obfito?? w Egipcie, gdy g??d b?dzie niszczy? kraj.
Nale?y zauwa?y?, ?e aspekty pozytywny odnosz?cy si? do pi?knych kr?w reprezentuj?cych dobre lata, wymieniony jest wyra?nie tylko raz, kiedy w wersie 29 napisane jest: ?Nadejdzie siedem lat obfito?ci ?ywno?ci?. Aspekt negatywny ? z?e lata ? jest natomiast wyra?nie wspomniany dwukrotnie: w wersie 27, m?wi?cym o: ?siedmiu latach g?odu?; i w wersie 30 powtarzaj?cym s?owa: ?siedem lat g?odu?. Dlaczego Tora korzysta z powt?rzenia stwierdzenia w relacji do lat z?ych, podczas gdy wypowiadaj?c si? na temat lat dobrych, u?ywa pojedynczego stwierdzenia?
Ramban (Rabin Mosze ben Nachman,1194-1270) cytuje w swym komentarzu do Bereszit 47:18 tradycj? z Tosefta (traktat Sota 10:3), opowiadaj?c?, ?e kiedy Jakow Awinu przyby? do Egiptu, w czasie drugiego roku z?ych lat bez ?ywno?ci, g??d nagle usta? i sta?o si? tak na cze?? Jakowa. Egipcjanie mogli dzieki temu zobaczy?, ?e B-skie nagrody i kary s? bezpo?rednio zale?ne od naszych czyn?w i ?e osoby tak sprawiedliwe jak Jakow Awinu, moga by? wynagradzane do tego stopnia, ?e B-g uniewa?ni w tym celu jedno ze swych postanowie?.?
Odpowiadaj?c na zadane przez nas wcze?niej pytanie Keduszat Lewi (Rabin Lewi Icchak z Berdyczowa) cytuje komentarz Rambana i t?umaczy przy jego u?yciu specyfik? j?zyka Tory wyr??niaj?c? z?e lata dwa razy a dobre lata tylko jeden raz. W opinii Rebego cadyk mo?e poprzez swoje czyny zas?u?y? na to, by negatywne w swych skutkach dla ludzi postanowienia Haszem by?y uniewa?nione. Pozytywne dekrety, s? natomiast, nie ?uniewa?nialne.
O idei tej pisa? ju? Ramban w swej Misznej Tora (Hilchot Jesodei HaTora 10:4). Ramban pisze o niej w kontek?cie rozr??nienia pomi?dzy prawdziwymi i fa?szywymi prorokami: Prorok, kt?ry przepowiedzia?, ?e pewnych ludzi spotka co? z?ego, a nic takiego nie mia?o jednak miejsca, nie jest automatycznie dyskwalifikowany, poniewa? mo?liwe jest, ?e ludzie ci zrobili tszuw? i dzi?ki niej unikn?li kary. Jednak prorok, kt?ry przepowiedzia?, ?e co? dobrego spotka nar?d, i proroctwo to nie zostaje spe?nione, jest dyskwalifikowany i udowadnia w ten spos?b, ?e jest fa?szywym prorokiem.
Siedem dobrych lat by?o nie ?uniewa?nialnym dobrym postanowieniem, by?o wi?c wspomniane jednorazowo. Z?e lata, natomiast, by?y wspomniane dwukrotnie, w celu zaznaczenia, ?e mog? by? zmienione na co? lepszego.
Zastan?wmy si? przez chwil? nad tym pi?knym edukacyjnym przes?aniem, zawartym w owej prorockiej ?zasadzie?. B-g obiecuj?c co? dobrego nigdy nie cofnie swej decyzji; podczas gdy obiecuj?c co? niedobrego, wci?? daje nam szans? zrobi? tszuw? i cofn?? t? decyzj?. Mo?e mogliby?my wykorzysta? t? ide?, jako spos?b na wychowanie naszych dzieci?
Szabat szalom!
Rabbi I. Rapoport