Co to s? ?tajemnice Tory??
?I rzek? Wiekuisty do Moj?esza m?wi?c: ?Jam Wiekuisty! Powt?rz Faraonowi, kr?lowi Micraimu, wszystko co m?wi? do ciebie.? ? I rzek? Moj?esz przed Wiekuistym: ?Otom ja zaj?kliwych ust, a jak?e us?ucha mnie Faraon?? (Szemot 6: 20-30)
?I rzek? Wiekuisty do Moj?esza: ?Patrz ustanawiam ci? Panem nad Faraonem, a Aron, brat tw?j, b?dzie prorokiem twoim?. (Szemot 7: 1)
Rabin Klonimus Kalman stawia pytanie na temat znaczenia ?sodot haTora? (?sekrety? Tory). Do czego si? one odwo?uj?? O nich mowa jest w wersecie z Ksi?gi Przys??w (Tehilim): ?Pan ?przyja?nie obcuje? (= ?sod?) z tymi, kt?rzy si? Go boj?,??i powierza im swoje przymierze.?? (Tehilim 25:14).
Nie chodzi przecie? o nauki kaba?y, kt?re znale?? mo?na w pismach kabalistycznych, autorstwa takich rabin?w jak ?Ramak? (Rabin Mosze Kordowero), haAri (Rabin Icchak Luria), i innych kabalist?w. Kaba?y mo?na si? uczy? r?wnie? bezpo?rednio od rabina kabalisty. W ten spos?b mo?na uzyska? dost?p do wiedzy bardzo g??bokiej, nie s? to jednak ?adne ?sodot? (sekrety). Sodot nie mo?na si? nauczy?, nie mo?na ich zobaczy?, s? one ukryte. Czym s? owe sodot?
Rabin Klonimus Kalman odpowiada ?
Istniej? s?owa wypowiadane ustami, s? jednak tak?e s?owa wypowiadane jedynie w sercu i my?li, i to w?a?nie one ? owo wewn?trzne zrozumienie, to ?sodot?, kt?rych nie da si? przekaza? drugiej osobie (w relacji rabin- ucze?) w taki spos?b, w jaki przekazuje si? s?owo m?wione czy pisane.
To ?zrozumienie Bosko?ci?, nie mo?e by? przekazane s?owami, uj?te w sylaby, zale?y ono bowiem od mo?liwo?ci oczyszczenia cz?owieczego serca i jego czyn?w. Jedynie pod warunkiem odpowiedniego ?oczyszczenia?, cz?owiekowi ujawniana jest ?istota Bosko?ci?, oznaczaj?ca ?Ten, kt?ry by?, jest i b?dzie, i kt?ry jest podstaw? ca?ego istnienia.?
Im wi?cej energii w?o?y cz?owiek w pr?b? zrozumienia ?istoty Bosko?ci?, tym bardziej oczy?ci si? jego umys?. Jedynie dzi?ki wysi?kowi i oczyszczeniu, cz?owiek mo?e dotrze? do tego co kryje si? w jego sercu i uzyska? ?wewn?trzne zrozumienie? istoty Bosko?ci, tj. prawdziwych sekret?w Tory.
Idea ta wyra?ona jest r?wnie? w wersecie z Tehilim:
?Pan ?przyja?nie obcuje? (= ?sod?) z tymi, kt?rzy si? Go boj?,??i powierza im swoje przymierze.?? (Tehilim 25:14).
To w?a?nie jest ?sod? Haszem, kt?rego nie da si? wyt?umaczy?. Istota Bosko?ci ujawniana jest jedynie tym, ktorzy boj? si? Haszem. Owa trwoga oczyszcza bowiem ich serca i umys?y, przybli?aj?c ich tym samym do Boskiej czysto?ci. Jak czytamy w naszym pasuku: ?i powierza im swoje przymierze.?
Jak przybli?y? s?uchaczom ?sod? kryj?cy si? w s?owach przemawiaj?cego? Poprzez ?t?umacza?, kogo?, kto przy u?yciu odpowiedniego j?zyka nie tylko wyja?ni s?owa ale i przeka?e duchowy sens. W naszym przyk?adzie chodzi o Arona. Aron zna j?zyk ludu, ?i mo?e, dzi?ki temu, wyja?ni? ludowi ro?ne rzeczy w spos?b dla nich zrozumialy. T?umacz przekazuje s?uchaczom nie tylko idee ubrane w s?owa, ale i pewien przekaz duchowy. Zale?nie od indywidualnego poziomu wewn?trznego ?oczyszczenia?, s?uchacze mog? odnale?? Bosko?? ukryt? w przekazie.
Ide? t? znajdziemy na kartach Talmudu, opowiadaj?cego o sposobie nauczania w Bet Midrasz Moj?esza.
Nasi rabini nauczali: Jaka by?a procedura przekazu prawa ustnego? Moj?esz otrzyma? przekaz od Wszechmog?cego. Nast?pnie wszed? Aron i Moj?esz udzieli? mu lekcji. Aron usun?? si? nast?pnie na bok i usiad? po lewej stronie Moj?esza. Kolejnie weszli synowie Arona i im tak?e Moj?esz udzieli? lekcji. Synowie usun?li si? na bok, Eleazar zaj?? krzes?o po prawej stronie Moj?esza a Itamar po lewej stronie Arona…Nast?pnie wesz?a starszyzna i Moj?esz przekaza? im sw? lekcj?, a kiedy starszyzna przesun??? si? na bok, weszli wszyscy ludzie i Moj?esz udzieli? im ich lekcji…Na tym etapie Mojesz odszed i Aron udzieli? im lekcji. Nast?pnie Aron odszed? i nauczali jego synowie. Jego synowie odeszli i starszyzna udziela?a lekcji…(Talmud Bawli, Masechet Eruwin (54:2)
Przwodni? my?l? jest tu idea, ?e ka?dy cz?onek spo?eczno?ci przyjmuje s?owa Tory na swoim poziomie rozumienia, jednak ka?dy mo?e odkry? we w?asnym wn?trzu Bosko??, i tak, jeden rabin mo?e naucza? innego rabina.
Wed?ug chasydyzmu g??wnym celem studiowania Tory jest odnalezienie w niej ? ?wiat?a?, ?tj. witalno?ci, ?ywotno?ci Bosko?ci zawartej w Torze, i zinternalizowanie jej w rozumieniu cz?owieka, prowadz?ce do rozpoznania istoty Stw?rcy ? jako g?ownej powinno?ci ? jedynej powinno?ci ? spoczywaj?cej na cz?owieku. Tak m?wi? s?owa Zoharu:
?Pierwszym i najwa?niejszym?przykazaniem?jest poznanie Boga?w sensie og?lnym?-?wiedzie?, ?e?jest?to Boski?w?adca, kt?ry?jest mistrzem tego ??wiata i?kt?ry stworzy??wszystkie ?wiaty, niebo i ziemi?,?i wszystkie ich?istoty.?Tak jak?jest to pocz?tek przykaza? jest poznanie Boga w sensie og?lnym, tak ko?cem przykaza? jest pozna??Go w szczeg?lno?ci: Og?lne i?Szczeg??owe?s??Pocz?tkiem?i Ko?cem?… “(Zohar?Waera 55)
Pierwszym krokiem na drodze wyzwolenia Izraela ze stanu niewolnictwa jest przekazanie Izraelowi wiary w Boga, rozpoznanie Boga przez Izrael. Moj?esz twierdzi?, ?e nie jest tego w stanie zrobi?, gdy? ma ?zaj?kliwe usta?, tj. nie b?dzie umia? przekaza? do serc innych ludzi (Faraona, Izraela) aktu rozpoznania Stw?rcy. B?g odpowiada, by Moj?esz u?y? mocy Arona, tak by Faraon m?g? otrzyma? podnios?y przekaz na temat istoty Bosko?ci – Patrz, ustanawiam ci? Panem nad Faraonem? (7:1) ? u?ycie odpowiedniego j?zyka umo?liwa obudzenie w sercach s?uchaczy osobistego zrozumienia Bosko?ci ? ?a Aron brat twoj b?dzie prorokiem twoim. “