Paraszat Vajikra

Nasza Parsza otwiera Ksi?g? Wajikra s?owami:

?Pan wezwa? Moj?esza i tak powiedzia? do niego z Namiotu Spotkania: M?w do Izraelit?w i powiedz im: Je?li kto z was zechce z?o?y? dar z bydl?t dla Pana, niech z?o?y go albo z cielc?w, albo z mniejszego byd?a.? (Wajikra 1:1-2)

Ksi?ga Wajikra po?wi?cona jest, prawie w ca?o?ci, tematowi sk?adania ofiar. Cz??? ofiar to pokuty za przewinienia, okre?laj? one jak powina si? czu? osoba przynoszaca ofiar?. Czego uczy nas ofiara za grzech?

Haszem m?wi do Moj?esza: ?M?w do Izraelit?w i powiedz im: Je?li kto z was ( w oryginale hebrajskim: ?adam?) zechce z?o?y? dar…?

Zazwyczaj Tora u?ywa s?owa ?isz? (cz?owiek, osoba???), dlaczego w tym miejscu u?y?a s?owa ?adam? (cz?owiek)?

Raszi podejmuje to pytanie i wyja?nia:

Cz?owiek ? dos?ownie ?adam?. Dlaczego jest tak powiedziane? (Dlaczego u?y? s?owa, kt?re jest jednocze?nie imieniem Adama, pierwszego cz?owieka na ziemi? Dlaczego zamiast ?adam? nie u?y? s?owa ?isz?, kt?re r?wnie? oznacza cz?owieka, osob??) Tak jak Adam ? pierwszy cz?owiek- nie z?o?y? ofiary z kradzionej rzeczy, jako ?e wszystko nale?a?o do niego, ca?y ?wiat by? jego, i u progu stworzenia nie istnieli inni ludzie, tak ty te? nie powinienie? oferowa? czego? skradzionego. (Raszi, Wajikra 1:2)

Rabin Klonimus Kalman proponuje jednak inny kierunek wyja?nienia:

Nasi Rabini nauczali: Cz?owiek zawsze powinien postrzega? siebie jako w po?owie winnego a w po?owie zas?u?onego: je?li spe?ni jedno przykazanie, przesuwa si? do g?ry na skali zas?ug, je?li pope?nia jedno przewinienie, przesuwa si? do g?ry na skali winy…R. Eleazar, son R. Simeona powiedzia?: Poniewa? ?wiat ten s?dzony jest przez wi?kszo??, a jednostka [tak?e] s?dzona jest przez wi?kszo?? [uczynk?w, dobrych lub z?ych], je?li wykona on jeden dobry uczynek, szcz??liwy b?dzie odwr?ci? skal? zar?wno sw? w?asn? jak i ca?ego ?wiata na rzecz zas?ug; je?li pope?ni przewinienie, odwr?ci skal?, zar?wno sw? w?asn? jak i ca?ego ?wiata na rzecz winy…? (Kiduszin 40ab).

Grzech Adama i Ewy ? spo?ycie owocu z drzewa wiedzy ? tak znacz?cy w skutkach dla ca?ej ludzko?ci, odnosi? si? w tamtym czasie jedynie do dw?ch postaci ? Adama i Ewy. Jednak by? on krytyczny z tego powodu, i? sytuacja w tamtym czasie by?a absolutnym zero-zero: zero przewinien i zero zas?ug. A przewinienie Adama i Ewy przewa?y?o skal?.

Innymi s?owy: jedna micwa wykonana przez pierwszych ludzi, przewa?y?aby skal? na rzez zas?ug, a jedno przewinienie przewa?y?o skal? na rzecz winy. Dla nich i dla wszystkich pokole? po nich.

Cz?owiek nie ?yje w pustce i wszystkie jego czyny zwi?zane s? z czynami innych ludzi. Nawet malutkie przewinienie pope?nione dzi? przez cz?owieka ma swe ?r?d?ow w grzechu pierwszych ludzi ? Adama i Ewy, i ten ma?y grzech czerpie sw? si?? z tamtego grzechu i kontynuuje ?w pierwszy grzech.

Ka?da koncepcja ludzkiego grzechu stworzona jest przez ten sam najwcze?niejszy grzech, i dzisiejszy grzech przy??cza si? do pierwszego grzechu i go wzmacnia. I podobnie jak pierwszy grzech przechyli? skal? na rzecz winy, tak ka?dy grzech pope?niony w tera?niejszo?ci, r?wnie? przechyla skal? ludzko?ci na stron? winy, poniewa? wzmacnia koncept pierwszego grzechu i szkodzi ?wiatu.

Brzmi pesymistycznie. Istnieje jednak r?wnie? pozytywna strona ?
Grzech pierwszego cz?owieka stanowi ?miejsce naprawy? dla ca?ej ludzko?ci i jej wszystkich pokole?. Podobnie grzech indywidualny, ??cz?cy si? z pierwszym grzechem, stanowi ?miejsce naprawy?.

W celu wskazania na zagadnienie po??czenia z pierwotn? szkod? i napraw?, Tora wybiera u?ycie s?owa ?adam?; po to by uwidoczni? ow? relacj? ? krzywda grzechu jest krzywd? ca?o?ciow?, a jednocze?nie naprawa poprzez ofiar? jest napraw? ca?o?ciow?. Ten sam ?cz?owiek generalny? ? reprezentuj?cy pierwszego cz?owieka ? jest jednocze?nie grzesznikiem jak i naprawiaj?cym.