Jaki kszta?t posiada? cz?owiek w chwili swego stworzenia:
?Dalej powiedzia? Pan do Moj?esza: Powiedz do Izraelit?w: Je?eli kobieta zasz?a w ci??? i urodzi?a ch?opca?? (Wajikra 12:1-2)
Raszi, w komentarzu do owego pasuku, twierdzi:
“Kiedy kobieta?zasz?a w ci????- R.?Simlai?powiedzia?:?Tak jak stworzenie?ludzko?ci?nast?pi?o dopiero?po stworzeniu ka?dego rodzaju zwierz?t l?dowych i ptak?w?w?Dziele Stworzenia, tak samo jego nauczanie wyja?nione jest?dopiero po?nauczaniu dotycz?cym?zwierz?t l?dowych i ptak?w.??(Raszi?Wajikra?12:02)
Rabi Klonimus Kalman stawia pytanie ? ?Dlaczego, tak naprawd?, cz?owiek zosta? stworzony w?a?nie po stworzeniu zwierz?t l?dowych i ptak?w? Czy oznacza to, ?e cz?owiek jest najni?ej w hierarchi stworze?? Czy najwy?ej?
Wr??my do historii stworzenia cz?owieka. Istnieje sprzeczno?? pomi?dzy histori? stworzenia opisan? w pierwszym rozdziale ksi?gi Bereszit a histori? opisan? w rodziale drugim. Oto pasuk z rodzia?u pierwszego:
?Stworzy? wi?c B?g cz?owieka? stworzy? m??czyzn? i niewiast??. (Bereszit 1:27)
Tymczasem historia w rozdziale drugim opowiada o tym, jak stworzona zosta?a kobieta-
“Wtedy to Pan sprawi?, ?e m??czyzna pogr??y? si? w g??bokim ?nie, i gdy spa?, wyj?? jedno z jego ?eber, a miejsce to zape?ni? cia?em. Po czym Pan B?g z ?ebra, kt?re wyj?? z m??czyzny, zbudowa? niewiast?. A gdy j? przyprowadzi? do m??czyzny?? (Bereszit 2:21-22)
Jak mamy rozumie? ow? r??nic? pomi?dzy tymi dwiema historiami?
Talmud w Masechet Brachot (61) odpowiada na to pytanie:
?Rabin Jeremia ben Eleazar powiedzia?: ?B?g stworzy? dwa oblicza pierwszego cz?owieka i z jednego z nich powsta?a kobieta? (Brachot 61a)
Innymi s?owy chodzi o cia?o posiadaj?ce dwie twarze (stworzenie opisane w rozdziale pierwszym), kt?re zostaj? nast?pnie rozdzielone przez ?wi?tego, niech b?dzie b?ogos?awiony (historia opisana w rozdziale drugim).
Midrasz podaje wyja?nienie, autorstwa tego samego uczonego ?
?Rabin Jeremia ben Eleazar powiedzia?: ?Kiedy ?wi?ty, niech b?dzie b?ogos?awiony, stworzy? cz?owieka ? stworzona zosta?a hemafrodyta (obojnak). (Midrasz Raba Bereszit 8:1)
Wed?ug Talmudu, pierwszy cz?owiek posiada? dwie twarze i dwa zestawy cech p?ciowych ? zar?wno m?skie jak i ?e?skie, oddzielone od siebie i sk?adaj?ce si? na jedno cia?o. Ka?dy z tych ?zestaw?w? otrzyma? w?asn? ?twarz? (rozumian? tu jako to?samo?? i osobowo??). Midrasz zgadza si? z Talmudem co do tego, ?e pierwszy cz?owiek charakteryzowa? si? zar?wno m?skimi jak i damskimi cechami, z t? r??nic?, ?e wed?ug Midrasza cechy te by?y wymieszane i pierwszy cz?owiek mia? tylko jedn? twarz.
Rabin Klonimus Kalman postrzega te dwie opinie jako dwa r??ne podej?cia do ?ycia:
Kaba?a uczy, ?e ?m?sko??? i ??e?sko??? ?to specjalne charakterystyki: ?m?sko??? to dzia?anie, oddzia?ywanie i dawanie materii temu ?wiatu. ??e?sko??? to otrzymywanie, absorbowanie i nadawanie kszta?tu. Dla przyk?adu ? m??czyzna przynosci do domu warzywa z pola, kobieta przyrz?dza z nich sa?atk? i gotuje z nich obiad.
Tak opowiada Gemara:
?R.? Jose spotka? Eliasza i rzek? do niego:??Napisane jest:?”uczyni? mu?pomoc” (Bereszit?2:18);?w jaki spos?b?kobieta?mo?e pom?c m??czy?nie??Drugi odpowiedzia?:?Kiedy m??czyzna przynosi do domu zbo?e, czy ?uje zbo??? Kiedy przynosi len, czy zak?ada na siebie len? Oczywi?cie, ?e nie.?Jego ?ona?miele?zbo?? i?prz?dzie leb.?Czy? nie sprowadza ona ?wiat?o na jego oczy i czy? nie stawia go na nogi!? (Jewamot?63b)
R. Klonimus Kalman wyja?nia:
?Cz?owiek zosta? stworzony by oddzia?owywa? (wp?ywa?) na ?wi?to?? we wszystkich ?wiatach ? oto ?m?sko??? w cz?owieku, oddzia?ywanie.
Posiada on tak?e zdolno??, by otrzymywa? dobre wp?ywy pochodz?ce ze wszystkich ?wiat?w ? oto ??e?sko??? w cz?owieku, otrzymywanie.
Midrasz, kt?ry podaje, ?e ?stworzona zosta?a hemaafrodyta?, uwa?a po??czenie ?m?sko?ci? i ??e?sko?ci? jako perfekcyjny spos?b s?u?enia Bogu (hebr ?awodat Haszem?) ? zar?wno oddzia?ywanie jak i otrzymywanie.
Talmud m?wi?cy o ?dw?ch twarzach? zauwa?a kontrast i sprzeczno?? pomi?dzy charakterystykami ?m?sko?ci? i ?e?sko?ci?, pomi?dzy ?oddzia?ywaniem? i ?otrzymywaniem?.
Mamy tu doczynienia z fundamentalnym sporem pomi?dzy podej?ciem ?zar?wno to jak i to?, a podej?ciem promuj?cym podzielenie ?albo to, albo to?.
W odniesieniu do zagadnienia czasu, jedno podej?cie twierdzi? b?dzie? ?albo pierwsze albo ostatnie?, a drugie podej?cie: ?pierwsze i ostatnie razem?.
Wr??my do naszego wyj?ciowego pytania ? czy to, ?e cz?owiek cz?owiek zosta? stworzony ostatni, oznacza, ?e sytuuje si? on najni?ej w hierarchi stworze?? Czy najwy?ej?
Talmud przedstawia dwie mo?liwo?ci:
?Nasi Rabini nauczali: Adam zosta? stworzony jako ostatni ze wszystkich stworze?, w przeddzie? Szabatu. Dlaczego? …Po to, by kiedy ogarnie go zbyt wielka duma, przypomie? sobie m?g?, ?e komary by?y wcze?niej od niego na tej ziemi.
Inna odpowied? brzmi: By m?g? natychmiast wej?? w realizacj? przykazania (u?wi?canie Szabatu). Kolejna odpowied?: By m?g? prosto uda? si? na uczt? (tj. ca?a przyroda powinna by? gotowa, na jego oddzia?ywanie). Zagadnienie to por?wnane mo?e by? do kr?la z ko?ci i krwi, kt?ry zbudowa? pa?ace, umeblowa? je i przygotowa? uczt?, a nast?pnie zaprosi? tam go?ci…?(Sanhedryn 38a)
Cz?owiek jest najni?ej i zar?wno najwy?ej w hierarchi stworze?. Jest ?oddzia?ywaniem? na ?wiat, na wszystko, i jednocze?nie ?przyjmuje? ze ?wiata, ze wszystkiego. Jest ostatni w aspekcie czasu ale pierwszy w hierarchi wa?no?ci. W zakresie jego mo?liwo?ci jest by? najlepszym i sytuowa? si? najwy?ej ze wszystkich stworze? jak i by? najgorszym i spa?? poni?ej wszystkich stworze?.
Co, w rzeczywisto?ci jest lepsze? Po??czy? otrzymywanie z dawaniem, czy raz skupi? si? na dawaniu a raz na otrzymywaniu? Pytanie to pozostawimy otwarte.