?wieckie zostanie u?wi?cone?Chasydyzm przypisuje wi?lk? warto?? w u?wi?caniu dzia?a? cz?owieka, w imi? Haszem. Nie tylko studiowanie Tory czy wype?nanie micwot (przykaza?) mo?e sprawi?, ?e b?dziemy ?yli w ?kedusza? (?wi?to?ci) lecz tak?e, a mo?e nawet zw?aszcza, ???wieckie? czyny cz?owieka, codzienne zachowania nie wynikaj?ce z przykazania, nie zawieraj?ce w sobie widocznego elementu ?wi?to?ci czy religijnego imperatywu, mog? na nas sprowadzi? ?kedusza?.?
Tak?e ?wieckie dzia?ania powinne by? wykonywane w taki spos?b, by u?wi?ca? cz?owieka, w imi? Haszem. Mo?na powiedzie?, ?e to w?a?nie takie dzia?ania stanowi? istot? procesu u?wi?cania ?ycia cz?owieka, jako ?e micwot czy studiowanie Tory same z siebie maj? na celu u?wi?canie, natomiast ???wieckim? dzia?aniom, kt?rym brakuje poczucia ?wi?to?ci, towarzyszy bardzo istotne wyzwanie jakim jest ?podniesienie poziomu ?wi?to?ci?. Osoba aspiruj?ca do jak najwi?kszej blisko?ci z Haszem i do najwy?szego poziomu duchowo?ci i znaczenia, przybli?a tym samym sw?j czyn a tak?e samego siebie do ?wi?tego Stw?rcy. Oto przyk?ad u?wi?conych ?codziennych dzia?a?:
Napisane jest w Parszy-
?Je?eli pod?ug ustaw moich b?dziecie post?powa?, a przykaza? moich przestrzega?, a pe?ni? je b?dziecie, Tedy dam was deszcze w czasie swoim, i wyda ziemia plon sw?j, a drzewo polne wyda owoc sw?j. I starczy wam m?o?wa do winobrania, a winobranie do wysiewu, i po?ywa? b?dziecie chleb sw?j do syta, i zamieszkacie bezpiecznie w ziemi waszej. I ustanowi? pok?j na ziemi…? (Wajikra 26: 3-6)
Raszi wyja?nia –
Je?li pod?ug moich ustaw b?dziecie post?powa? ?- By? mo?e?odnosi si? to do wype?nienia?micwot??Kiedy?werset?m?wi: ” a przykaza? moich przestrzega?, a pe?ni? je b?dziecie ” wymienione jest spe?nianie micwot.?Jak wi?c interpretowa? ?w fragment?: ” Je?li pod?ug moich ustaw b?dziecie post?powa??? To odnosi si? do pracy [studiowania] w Torze (Raszi?Wajikra26:3).
Rabin Klonimus Kalman stawia pytanie –
Dlaczego Raszi ? zgodnie z Midraszem ? decyduje si? u?y? tu w?a?nie poj?cia ?praca?? Powinien przecie? u?y? takich poj?? jak ?studiowanie?, ?czytanie?, uczenie si?? ? bardziej pasuj?ce do zajmowania si? Tor?.
Ponadto –
Tora u?ywa poj?cia ?je?li?, kt?rego znaczeniem jest niepewno?? i ?by? mo?e?, podczas gdy wype?nianie praw Tory jest, jak wiemy, obowi?zkowe i nie jest opcjonalne.
Og?lnie rzecz bior?c, dos?owne odczytanie s??w ?Je?li pod?ug moich ustaw b?dziecie post?powa?? zwraca si? ku zagadnieniu dzia?ania, podobnie jak dalsze: ?a przykaza? moich przestrzega?, a pe?ni? je b?dziecie?, dlaczego wi?c Midrasz, a dalej Raszi, pozbawia je dos?ownego znaczenia i interpretuje w duchu nauki Tory, nie b?d?cej w gruncie rzeczy dzia?aniem?
Nast?pne pytanie. Gemara ustanawia generalne prawo, brzmi?ce: ?Nie istnieje wynagrodzenie za wype?nianie przykaza? w tym ?wiecie? (Kiduszin 39). Co w takim razie z obietnic? Tory (?Tedy dam was deszcze w czasie swoim?), m?wi?ce, podobnie jak r??ne inne teksty, o wynagrodzeniu za micwot na tym ?wiecie?
Kolejne pytanie ? je?li ju? mowa o ?wymagrodzeniu?, ?powinna przynajmnie? istnie? relacja pomi?dzy warto?ci? danego dzia?ania a wynagrodzeniem mu przypisanym. Studiowanie Tory to wy?sza warto?? duchowa zwi?zana z dusz? cz?owieka, podczas gdy obiecane tu wynagrodzenie to co? materialnego i banalnego ? po?ywienie, dostatek. Widocznie, jak si? wydaje, nie istnieje relacja pomi?dzy wymaganiami a wynagrodzeniem.
Rabin Klonimus Kalman przytacza? wyja?nienie Rabina Chaima Ben Atara (z miasta Fez w Maroku, znanego jako ?Haor Hachaim Hakodesz? tj. ?wi?te ?wiat?o ?ycia, od nazwy jego s?ynnej ksi?gi ?Or Hachaim?) z jego innej ksi?gi ?Hafac Haszem?, odnosz?ce si? do Gemary w Traktacie Brachot. Gemara przytacza kr?tk? modlitw? Rabina Nechunia ben Katana, kt?r? recytowa? on wchodz?c do Beit Hamidrasz i wychodz?c z niego. Oto jego s?owa towarzysz?ce mu przy wychodzeniu z Beit Hamidrasz:
?Dzi?kuj??Tobie, Panie m?j,?Bo?e m?j, ?e?posadzi?e? mnie z tymi, kt?rzy?siedz? w?Bet?ha-Midrasz a nie z tymi, kt?rzy siedz??na rogach ulic?(ignorant?w), gdy??wstaj? wcze?nie rano i ?oni?wstaj? wcze?nie rano, ale?ja wstaj? wcze?nie dla?s??w?Tory a oni wstaj? wcze?nie?rano by?m?wi? o b?achych rzeczach; ja?pracuj? i oni pracuj?, ale?ja za swoj? prac??otrzymuj? wynagrodzenie a oni nie otrzymuj?; ja biegam i?oni biegaj?,?ale?ja biegn? do przysz?ego ?wiata?a oni biegn? do otch?ani zag?ady?”(Brachot 28b).
Rabin Chaim stawia pytanie ? jak mo?na pogodzi? te s?owa: ?ale?ja za swoj? prac??otrzymuj? wynagrodzenie, a oni nie otrzymuj??, przecie? tak?e cz?owiek wykonuj?cy prac? fizyczn? otrzymuje wynagrodzenie za sw? prac?, wynagrodzenie materialne, finansowe, mo?e nie r?wne wynagrodzeniu kogo?, kto studiuje Tor?, lecz jednak otrzymuje. Dlaczego wi?c Miszna twierdzi, ?e nie otrzymuje?
Rabin Chaim odpowiada ?
Mowa tu nie o ?ziemskim, materialnym? wynagrodzeniu ale o ?prawdziwym?, duchowym? wynagrodzeniu w przysz?ym ?wiecie. Wszystko zale?ne jest od intencji. Czasem przecie? osoba zajmuj?ca si? studiowaniem Tory zmuszona jest zaprzesta? swych studi?w i podj?? si? tak?e pracy na rzecz utrzymania swego istnienia i istnienia innych os?b ?yj?cych w jego domu, podj?? prac? zarobkow?. Jednak taka praca r?wnie? uwa?ana jest za ?wiet? prac?, poniewa? jej celem jest powr?t do studiowania Tory lub wype?nianie Tory i edukacja w Torze. Dlatego te?, kiedy otrzymuje on wynagrodzenie za sw? prac?, jest to wynagrodzenie, tak jakby za ?wi?t? prac?, poniewa? taka by?a jego intencja. S? jednak ludzie, kt?rzy pracuj? wy??cznie na rzecz fizycznego przetrwania lub finansowego zysku, i tacy ludzie otrzymaj? wynagrodzenie jedynie w tym, materialnym ?wiecie, nic wi?cej. Ich praca nie posiada dodanej warto?ci ??wi?tej pracy?.
Dlatego te? powiedzia? Rabin Nechunia ben Katana:? ?ale?ja za swoj? prac??otrzymuj? wynagrodzenie, ?a oni nie otrzymuj??, innymi s?owy ? ?ja za swoj? (ziemsk?) prac? otrzymuj? wynagrodzenie?, tak jak za prac? na rzecz Haszem, natomiast oni, wykonuj?cy podobn? ziemsk? prac?, nie otrzymuj? wy?szego tj. duchowego wynagrodzenia, a jedynie wynagrodzenie finansowe. Ich praca nie ma warto?ci dodanej ??wi?tej pracy? i nie zostaje wynagrodzona za ??wiet? prac??. Jest to kontynuacja wyja?nienia z Miszny, innymi s?owy ? ?dlaczego pracuj? i dostaj? wynagrodzenie?? ? Poniewa? ?wstaj? wcze?nie dla?s??w?Tory?, a oni ?kt?rzy siedz??na rogach ulic? nie dostan? wynagrodzenia w przysz?ym ?wiecie, poniewa? ?wstaj?? wcze?nie?rano by?m?wi? o b?achych rzeczach?.
Tak? wyja?nia Rabin ?Or Hachaim?.
?Maor WaSzemesz? r?wnie? komentuje omawiany przez nas werset z naszej Parszy, w duchu przedstawionej powy?ej idei. Tora powiedzia?a: ?Je?eli pod?ug ustaw moich b?dziecie…?. ?Ustaw?, interpretowane jako ?dla ustaw?, ?w imieniu ustaw?, innymi s?owy, praca ?ziemska? (zarobkowa) wykonywana w imieniu Tory i praw Haszem, po to by cz?owiek m?g? studiowa? Tor? w spokoju, m?g? odpowiednio wychowa? swe dzieci i tak by jego serce otwarte by?o na nauk? ? wynagradzana jest dzi?ki obietnicy Tory, m?wi?cej o tym, ?e praca tego cz?owieka na ziemi b?dzie ?atwa i wygodna, a owoce jego pracy zapewni? mu dobytek.
Wspomniane przez nasz wy?ej s?owa Rasziego uzyskuj? teraz nowe znaczenie ? ?To odnosi si? do pracy w Torze?, innymi s?owy praca zarobkowa dla utrzymania cia?a ma by? wykonywana w intencji studiowania Tory i pracy duchowej, a w rezultacie wi???ca b?dzie obietnica Tory, m?wi?ca o tym, ?e praca zarobkowa nie b?dzie w takim przypadku wymaga?a du?ych pok?ad?w czasu czy wysi?ku, jako ?e Haszem zapewni dostatek i ?ycie bez zmartwie?.
W odniesieniu do tej idei, w Talmudzie znale?? mo?na opowie?? o ?pierwszych chasydach?, kt?rzy mieli zwyczaj sp?dza? godzin? przed modlitw? koncentruj?? swe my?li na Haszem: ?Pobo?ni starzy ludzie? (= pierwsi chasydzi) zwykli byli czeka? godzin? przed modlitw?, w celu skupienia swych my?li na Ojcu w Niebiosach.? (Brachot 30b). ?Nasi Rabini nauczali: Pobo?ni starzy ludzie zwykli byli czeka? godzin?, modli? si? przez p?? godziny, a nast?pnie czeka? kolejn? godzin?. Widz?c, ?e sp?dzali oni dziewi?? godzin dziennie na modliwie nale?y zada? pytanie, jak wykonana jest ich praca i w jakim stanie jest ich wiedza Tory? Odpowied? brzmi: Poniewa? s? tak pobo?ni, ich Tora jest zachowana (nie zapominaj? jej) a ich praca b?ogos?awiona?. (Brachot 32b)
Rabin Klonimus Kalman odpowiedzia? na wszystkie ju? pytania poza jednym, pytaniem dotycz?cym s?owa ?je?li?. Studiowanie Tory, pracowanie na rzecz utrzymania, wype?nianie powinno?ci ? to wszystko odbywa si? ze zwgl?du na przykazania Haszem czy jest to nieunikniona konieczno???
Odpowied? brzmi ? nie koniecznie praca zarobkowa jest nieunikniona konieczno?cia. M?drcy Talmudu podzieleni byli w swych opiniach na temat tego istotnego zagadnienia. Oto s?owa Gemary ?
Gemara dyskutuje kwesti?, na temat tego czy cz?owiek winien po?wi?ci? si? jedynie Torze, czy r?wnie? pracy na w?asne utrzymanie:
Nasi Rabini nauczali: ?I b?dziesz zbiera? zbo?e twoje..? (Dwarim 11:14). Co mo?na wyczyta? z tych s??w? Skoro powiedziane jest: ?Niech ta Ksi?ga Prawa b?dzie zawsze na twych ustach? (Ksi?ga Jozuego 1:8), mo?na by wnioskowa?, ?e nakaz ten ma by? traktowany dos?ownie. Dlatego powiedziane jest, ?I b?dziesz zbiera? zbo?e twoje?, co zak?ada ?e nale?y ??czy? studia nad Tor? z ziemskim zaj?ciem. To jest opinia Rabina Iszmaela.
Rabin Szymon bar Jochai twierdzi: Czy to mo?liwe? Je?li cz?owiek orze p?ugiem w sezonie orki i sadzi w sezonie sadzenia i zbiera w sezonie ?niw i m?oci w sezonie m??cenia, przewiewa w sezonie przewiew?w, co stanie si? z Tor?? Nie; kiedy Izrael wype?nia wol? Wszechobecnego, ich praca wykonywana jest przez innych…A kiedy Izrael nie wype?nia woli Wszechobecnego, ich praca wykonywana jest przez ich samych…?(Brachot 35b)
Z powy?szych s??w wynika, i? nie jest jasne, czy zajmowanie si? prac? zarobkow? na utrzymanie jest powinno?ci? czy jedynie konieczno?ci?. Dlatego te?, Tora u?ywa s?owa ?je?li?- ?Je?li pod?ug moich ustaw b?dziecie post?powa??, innymi s?owy, je?li wogole istnieje potrzeba anga?owa? si? w prac? na rzecz utrzymania cia?a i ducha…