W pierwszych zdaniach naszej parszy czytamy na temat sporu (hebr: ? machloket? pomi?dzy Korachem i jego grup? a Moj?eszem i ich protestem przeciwko Moj?eszowi ?
?I przedsi?wz?li Korach, syn Ic?hara, syna Kehata, syna Lewi?ego, i Dathan i Abiran, synowie Eliaba, i On, syn Peleta, synowie Reubena, I powstali w obliczu Moj?esza, a z nim m???w syn?w Israela dwustu pi??dziesi?ciu, – naczelnicy zboru, powo?ani na zebrania, ludzie znakomici; I zgromadzili si? przeciw Moj?eszowi i Ahronowi i rzekli do nich: ?Dosy? wam! Wszak ca?y ten zb?r, wszyscy s? ?wi?ci, a w po?r?d nich Wiekuisty; czemu wi?c wynosicie si? nad zgromadzeniem Wiekuistego?? (Bamidbar 16: 1-3)
Historia ta ko?czy si? ?le dla Koracha i jego rodziny, kt?rzy zostaj? poch?oni?ci przez ziemi? –
? I otworzy?a ziemia paszcz? swoj?, i poch?on??? ich, i domy ich, i wszystkich ludzi Koracha, i ca?y dobytek; I zst?pili oni, i wszystko co do nich nale?a?o ?ywcem w przepa??, i zawar?a si? nad nimi ziemia, i pogin?li z po?r?d zgromadzenia.? (Bamidbar 16: 32-33)
A pozostali ludzie Koracha zostali spaleni ?
?Ogie? za? wyszed? od Wiekuistego i po?ar? owych dwustu pi??dziesi?ciu m???w, kt?rzy przynie?li kadzid?o.? (Bamidbar 16: 35)
Oto cena za wywo?anie sporu.
Hazal aprobowali sp?r pozytywny, jednak odrzucali sp?r negatywny. Tak ucz? nas nasi m?drcy w Torze, w Misznie, Ksi?ga Awot:
?Ka?dy sp?r (hebr: machloket), prowadzony w imi? Niebios, jego rezultatem jest powodowa? co? trwa?ego; ale sp?r, prowadzony nie w imi? Niebios, jego rezultatem nie jest powodowa? co? trwa?ego.? (Awot?5:17)
Znane jest pytanie, stawiane odno?nie poj?? zastosowanych w tym fragmencie Miszny. Miszna opisuje przyk?ad ?sporu w imi? Niebios? tj. ?sporu pomi?dzy Hilelem a Szamajem?. Mamy tu do czynienia z dwiema przeciwstawnymi stronami ? z jednej strony Hilel, z drugiej Szamaj, i ka?dy z nich trzyma si? swojej strony z prawid?owych powod?w, dlatego te? jest to sp?r pozytywny. Miszna przedstawia kolejnie przyk?ad sporu ?nie w imi? Niebios? i jako drugi przyk?ad wymienia ?sp?r Koracha i ca?ej jego grupy?. Miszna powinna by?a jednak przedstawi? dwie strony sporu ?? ?sp?r pomi?dzy Korachem a Moj?eszem?, tj. po jednej stronie Korach i jego grupa, po drugiej ? Moj?esz; taki przyk?ad korespondowa? by z pierwszym przyk?adem opisanym przez Miszn?. Dlaczego wi?c Miszna wybra?a jako przyk?ad ?sp?r Koracha i ca?ej jego grupy?, przyk?ad nie dok?adny, nie pasuj?cy do pierwszego przyk?adu Miszny.
Jest to znane pytanie i wielu uczonych prezentowa?o r??ne na nie odpowiedzi. Jednym z tych, kt?rzy zmierzyli si? z owym pytaniem jest Rabin Klonimus Kalman, kt?ry odpowiada w imieniu swego rabina ? Elimelecha z Le?ajska.
Rabin Elimelech argumentuje, ?e Miszna nie mog?a u?y? sformu?owania: ?sp?r mi?dzy Korachem a Moj?eszem?, poniewa? jedna strona tej debaty prowadzi?a sp?r ?nie w imi? Niebios? ? chodzi o stron? Koracha, a druga strona ?w imi? Niebios? – chodzi oczywi?cie o Moj?esza. Korach i jego grupa ? kontunuuje R. Elimelech ? sami byli mi?dzy sob? podzieleni. Wsp?lne przeciwstawienie si? Moj?eszowi wywo?a?o w nich poczucie zjednoczenia, jednak ka?dy z nich mia? w tym sw?j w?asny interes, ka?dy z nich postrzega? siebie jako wystarczaj?co wa?nego by by? liderem grupy. Innymi s?owy, byli oni zjednoczeni jedynie wzgl?dem celu, jakim by?o pozbawienie Moj?esza jego funkcji lidera, natomiast co do kwestii kogo mianowa? na miejsce Moj?esza, nie by?o mi?dzy nimi zgody. Korach widzia? siebie jako godnego pozycji lidera, i ka?dy z dwustu pi??dziesi?ciu jego ludzi, tak?e widzia? siebie jako godnego tej pozycji. Dlatego te? Miszna poda?a przyk?ad ?sporu mi?dzy Korachem i ca?? jego grup??, poniewa? byli oni podzieleni mi?dzy sob?. Tak wyja?nia Rabin Elimelech.
Rabin Klonimus Kalman rozwija ide?? swego rabina ?
Pytanie: wi?kszo?? ?machlokot? w Misznie i Talmudzie to spory pomi?dzy Szko?? Hilela a Szko?? Szamaja, tzn pomi?dzy jesziwami lub mi?dzy podej?ciami, a tylko niewielka cz??? spor?w to ?prywatne machlokot? pomi?dzy samym Hilelem i samym Szamajem. Dlaczego wi?c Miszna u?y?a w?a?nie przyk?adu ?sporu pomi?dzy Hilelem i Szamajem?, sporu prywatnego, a nie jakiej? bardziej znanej machloket, jak np. pomi?dzy szko?ami – Szko?? Hilela i Szko?? Szamaja.
Rabin Klonimus Kalman odpowiada: W bet hamidrasz znajdowa?o si? wielu student?w, i by? mo?e nie wszyscy kierowali si? w stron? tego samego rozumienia, by? mo?e r??nili si? oni nieco w swych przekonianiach, i mo?liwe, ?e nie wszyscy kierowali swe my?li w ?imi? Niebios? (my?leli oni sobie czasem: ?m?j rabin jest m?drzejszy od twojego?,? lub ?moja metoda jest lepsza od twojej? itp. ? Rabin Klonimus Kalman podaje w tym miejscu opisy realnych zdarze?), dlatego te? Miszna wybra?a inny przyk?ad do przedstawienia, pomi?dzy Hilelem a Szamajem, gdy? Hilel i Szamaj rozumieli wszystko tak samo, i jasne jest, ?e sp?r pomi?dzy nimi by? jedynie ?w imi? Niebios?, bez ?adnego ogl?dania si? na boki i bez ?adnej polemiki ? w imi? ? polemiki.
Prawda jest wieczna i daje istnienie wszystkiemu na tym ?wiecie. K?amstwo jest czasowe, przemijaj?ce. Im bardziej co? jest prawdziwe, tym d?u?ej b?dzie istnia?o. Co? co jest absolutn? prawd? ? b?dzie ?y?o na wieki. Co?, co zajmowa? si? b?dzie k?amstwami i udawaniem prawdy ? skr?ci swe ?ycie. Co?, co jest kompletnym k?amstwem? i nie zawiera w sobie nawet kawa?ka prawdy ? nie dostanie istnienia lub natychmiastowo jego istnienie zostanie anulowane, gdy? jedynie ?lad prawdy, towarzysz?cy k?amstwu, daje k?amstwu mo?liwo?? istnienia. Podobnie wypowiada si? Raszi, w temacie k?amstw jakimi szpiedzy opisywali ziemi? Izraela, w parszy z zesz?ego tygodnia –
?P?yn?ca mlekiem i miodem ? fa?sz, w kt?rym nie jest, od pocz?tku, zawarty pewien rodzaj prawdy, nie mo?e by? utrzymany. ?(Raszi Bamidbar 13:27)
Szpiedzy martwi sie wi?c, by zawrze? w swych wypowiedziach pewien rodzaj prawdy, tak by ich narracja mog?a wog?le zaistnie?. Poniewa? sp?r pomi?dzy Korachem a jego grup? nie zawiera? ani kawa?ka prawdy, dlatego te? sp?r ten zako?czy? si? natychmiastowo, ju? nast?pnego poranka. Gdyby oskar?enia Koracha i jego grupy zawiera?y cho? cie? prawdy tzn. gdyby Moj?esz rzeczywi?cie wywy?sza? si? ponad spo?eczno??, sp?r ten kontynuowa? by si? tak d?ugo jak wiele w nim by?o prawdy.
W tym miejscu Rabin Klonimus Kalman wyja?nia dodatkow? kwesti?. Werset przedstawia drzewo genealogiczne Koracha: ?I przedsi?wz?li Korach, syn Ic?hara, syna Kehata, syna Lewi?ego? (Bamidbar 16:1), jednak tekst zatrzymuje si? przy Lewim, i nie wymienia imienia ojca Lewiego. Raszi wyja?nia dlaczego imi? Jakuba nie jest wspomniane ?
?I przedsi?wz?li Korach… syn Ic?hara, syna Kehata, syna Lewi?ego ? jednak Pismo nie wspomina ?syn Jakuba?, poniewa??on [Jakub]?b?aga??Boga o?lito???nad sob?, by jego nazwisko?zosta?o pomini?te w ich?sporze?…?Gdzie jest?jego (Jakuba)?imi? wymienione?razem z?imieniem Koracha??W genealogicznej prezentacji Lewit?w?na platformie?… “(RasziBamidbar?16:1)
Atrybutem Jakuba jest sfira Tiferet. Tiferet jest kombinacj? Chesed (mi?osierdzie) i Gwura (m?stwo). Tiferet ma w?a?ciwo?? absulotnej prawdy. Prawda jest wi?c atrybutem Jakuba, jak napisane jest: ?Oka?esz prawd? Jakubowi? (Ksi?ga Micheasza 7:20). Wymienienie imienia Jakuba wskazuje na to, ?e co? jest prawdziwe, dlatego te?, poniewa? oskar?enia Koracha i jego grupy nie zawiera?y ani cienia prawdy, Jakub poprosi? by jego imi? nie by?o wspomniane w opowie?ci o Korachu. Tak Rabin Klonimus Kalman rozwija my?l Rabina Elimelecha.