“?smego dnia Moj?esz przywo?a? do siebie Aarona i jego syn?w oraz starszych ludu. We? jednego m?odego byka na ofiar? przeb?agania za grzechy i dwa barany na ofiar? ca?opalenia” (Wajikra 9:1-2).
To by?o na pocz?tku miesi?ca Nisan pierwszego roku po wyj?ciu z Egiptu. By? to” bardzo szczeg?lny dzie?, tak opisuje go Gemara:
“S?uchajcie i pierszego miesi?ca w drugim roku, pierwszego dnia miesi?ca powsta? o?tarz, nauczanie: tego dnia ustanowiono dziesi?? doskona?o?ci: pierwszy dzie? stworzenia, pierwszy dzie? przyw?dc?w narodu, pierwszy dzie? pierwszego kap?a?stwa w?r?d ludu Izraela, pierwszy dzie?, kiedy zakazano prywatnych o?tarzy, pierwszy miesi?c w roku.” (Traktat Szabat 87)
W midraszu (Midbar raba 12,12), M?drcy (Hazal) nauczaj?, ?e razem z tym namacalnym o?tarzem, powsta? te? “o?tarz na wysoko?ciach”.
Wi?c, o co chodzi z tym szczeg?lnym dniem i “o?tarzem na wysoko?ciach”?
Rema podaje nam cz?sto cytaty z ksi?gi “Cror hamor” autorstwa rabina Abrahama Saba. R?wnie? w tej kwestii, podaje on nam komentarz z tej ksi?gi.
Rabin Saba, przypomina nam o pierwszych dniach stworzenia ?wiata. Pierwszy cz?owiek ma za zadanie tikun olam ? napraw? ?wiata. Dlatego te? Hashem ustanowi?, ?e pierwszy cz?owiek b?dzie pracowa? i pilnowa? Gan Eden ? Raju. (Bereszit, 2:15). Ale pierwszy cz?owiek nie tylko nie sprosta? swojemu zadaniu naprawy ?wiata dla ca?ej ludzko?ci, ale wr?cz niszczy i pogarsza sytuacje kolejnych pokole?, poprzez sw?j pierwotny grzech zjedzenia owocu z drzewa wiedzy rozr??nienia mi?dzy dobrem a z?em i w ten spos?b sprowadza na ?wiat przekle?stwo.
Przemijaj? dwadzie?cia cztery pokolenia, gdy zn?w pojawia si? szansa dla ca?ej ludzko?ci, aby zacz?? t? napraw? od samego pocz?tku. I to za pomoc? wspomnianego pierwszego o?tarza. Moj?esz zbudowa? o?tarz, kt?ry jednocze?nie jest “ma?ym ?wiatem”, r?wnoleg?ym do “wielkiego ?wiata”, og?lnie postrzeganego zwyk?ego ?wiata. Moj?esz wyznacza Aarona i jego syn?w do pracy w tym “ma?ym ?wiecie”, maj?c nadziej?, ?e naprawa w tym mikrokosmosie, przyniesie ca?kowit? napraw? na ca?ym ?wiecie. I tak powr?ci ?wiat do pierwszych dni swego stworzenia i do tej podstawowej naprawy, kt?ra zosta?a przeznaczona cz?owiekowi.
Dlatego rabin Saba wskazuje na por?wnania mi?dzy histori? stworzenia ?wiata i przekle?stwem, kt?re w rezultacie pad?o na ludzko?? w owym czasie, a ofiarami i nakazami zwi?zanymi z powstaniem o?tarza, kt?ry ma naprawi? to przekle?stwo dla nast?pnych pokole?.
I tak na przyk?ad nakazuje Tora ofiar? tego dnia:
(Szmot 29:1) “To zrobisz dla nich, aby ich po?wi?ci?, by s?u?yli mi jako koheni. We? jednego m?odego byka i dwa barany ? bez skazy”
Wyja?nia Rabin Saba, dlaczego taka w?a?nie ofiara jest po??dana. “Jeden byk” – jest zado??uczynieniem pierwszego cz?owieka. “Dwa barany” ? s? zado??uczynieniem za syn?w pierwszego cz?owieka, za Kaina i Abla. I t? ofiar? nale?y sk?ada? przez wszystkie nast?pne pokolenia.
“I nie zakwaszony chleb, nie zakwaszone bochny cha? macowych w oliwie, nie zakwaszone placki pomazane oliw?, zrobisz je z najlepszej m?ki pszennej”. (Szmot 29:2).
Hamec ? czyli zakwas, naucza nas o “skwaszeniu serca” i dlatego Tora nakazuje, aby tego specyficznego dnia u?y? nie zakwaszonego chleba (macy), nie zakwaszonych cha? (macy), nie zakwaszonych plack?w (macy), aby zado??uczyni? za “skwaszeniu serca”, kt?re powsta?o w wyniku pierwotnego grzechu.
Rabin Abraham Saba kontynuuje swoje wyja?nienia dotycz?ce sk?adania ofiar, w kontek?cie pocz?tku powstania ?wiata.
“Przepasiesz pasami Aarona i jego syn?w i na?o?ysz na nich wysoko?ci (?)” (Szmot 29:9) nawi?zuje do pierwszych ubra? Adama i Ewy, kt?re wdziali po tym, gdy zgrzeszyli. “Si?gn?li zatem po ga??zki figowe i na?o?yli sobie przepaski” (Bereszit 2:7) oraz “I sporz?dzi? Haszem odzienie ze sk?ry dla Adama i jego ?ony i na?o?yli je” (Bereszit 2:21).
“(?) Upe?nomocnisz Aarona i jego syn?w jako kohen?w i to b?dzie ich wiecznym nakazaniem” (Szmot 29:9) ? W ten spos?b Aaron i jego synowie staj? si? odpowiedzialni za napraw? ?wiata oraz za zado??uczynienie za grzech w imieniu pierwszego cz?owieka, kt?ry temu nie podo?a? i w imieniu potomk?w pierwszego cz?owieka.
R?wnie? szczeg?lne prace nakazane tego dnia wyja?nia rabin Saba w podobny spos?b. Na przyk?ad tak te? zostali przygotowani do swojej pracy koheni: “Zar?niesz barana i poma?esz jego krwia ucho Aarona i prawe ma??owiny uszu jego syn?w oraz du?y palec u ich r?k i n?g” (Szmot 29:20)
Nale?y pomaza? ma??owin? ucha Aarona, aby zado??uczyni? za grzech nieus?uchania, kt?ry pope?ni? pierwszy cz?owiek, kt?ry nie pos?ucha? s??w Haszem i zjad? z drzewa m?dro?ci-wiedzy.
Dlatego te? nale?y r?wnie? pomaza? krwi? syn?w Aarona, ma??owiny ich uszu oraz du?e palce ich r?k , w zamian za krew Abla.
Nale?y r?wnie? pomaza? krwi? du?e palce ich n?g na wspomnienie kary, jaka zosta?a nadana za zamordowanie brata; B?g ka?e Kaina wygnaniem i tu?aczk?: “tu?a? si? b?dziesz po ?wiecie” (Bereszit 4:12).
I tak te? wyja?nia Rema powstanie pierwszego o?tarza poprzez por?wnanie go dzie?a stworzenia ?wiata, cytuj?c rabin Abrahama Saba wed?ug jego dzie?a “Chor hamor”.
(Komentarz rabina Pasza wed?ug ksi??ki Rema “Torat haOla” cz??? 3, rozdzia? 75)