Je?li szukacie znak?w wskazuj?cych na to, ?e nar?d ?ydowski podzielony jest jak zawsze, nie trzeba szuka? dalej jak na czubkach m?skich g??w.
Spaceruj?c jerozolimsk? ulic?, nie spos?b nie zauwa?y? r??norodno?ci kolor?w i rozmiar?w ?kippot?, zdobi?cych g?owy religijnych ?ydowskich m??czyzn.
Znana popularnie terminem z j?zyka jidysz, jako ?jarmu?ka?, kt?ry to termin pochodzi podobno z zestawienia dw?ch aramejskich s??w ?jarei malka?, oznaczaj?cych ?strach przed Kr?lem?, ?w przedmiot stanowi?cy zarazem wyraz wiary jak i element ubrania, niesie ze sob? jeszcze wi?cej znacze?, ni? istnieje r??norodnych jego form wygl?du.
Szybkie spojrzenie na rodzaj i umiejscowienie jarmu?ki na g?owie osoby, mo?e dostarczy? bystremu obserwatorowi mn?stwo og?lnych informacji na temat u?ytkownika danej kipy.
Ma?a, dziergana jarmu?ka osadzona niepewnie na czubku g?owy wskazuje zazwyczaj na ?yda bardziej ?modern ortodoks?, podczas gdy du?a, przykrywaj?ca wi?kszo?? g?owy preferowana jest przez prawicowych religijnych syjonist?w zwi?zanych z tego typu jesziwami jak Merkaz HaRav.
Czarny aksamit wybierany jest przez wielu haredi (ultra-ortodoksyjnych) ?yd?w, ale to w jakim miejscu na g?owie umieszczona b?dzie kipa z aksamitu i czy ma ona zaznaczone obrze?a, bardzo du?o mo?e powiedzie? o w?a?cicielu jarmu?ki.
Zamsz uwa?any jest za najbardziej neutralny, pod warunkiem ?e jest on w kolorze czarnym lub granatowym. Ka?dy inny kolor b?dzie si? wyr??nia?, sugeruj?c bardziej liberalne stosowanie si? do prawa ?ydowskiego.
Decyzja o przytwierdzeniu jarmu?ki do g?owy przy pomocy spinek r?wnie? niesie ze sob? wiele symboliki ? wiele bowiem os?b ze ?wiata ?jesziw? postrzega ludzi nosz?cych spinki jako bardziej ?nowoczesnych? w swej postawie.
W istocie, podobnie jak ornitologia zajmuje si? studiowaniem ?wiata ptak?w, a kosmologia studiowaniem wszech?wiata, to ?jarmu?kologia? (tak zwana przeze mnie) ? bada ?wiat jarmu?ek i ich w?a?cicieli w ?ydowskim ?wiecie.
Na tym te? dok?adnie polega problem.
Pomimo, i? bogactwo asortymentu jarmu?ek z pewno?ci? znamionuje r??norodno?? ?ydowskiego ?ycia, smutnym faktem zwi?zanym z owym bogactwem wyboru nakrycia g?owy jest niestety to, i? wyb?r ten zamieniany jest cz?sto w etykiet?, sk?aniaj?c ludzi do wyci?gania pochopnych wniosk?w , niemaj?cych wiele zwi?zku z rzeczywisto?ci?.
Wyb?r jarmu?ki przez dan? osob?, niewiele m?wi o boja?ni bo?ej tej osoby, jej intelektualnych zdolno?ciach czy talencie w biznesie, nie m?wi?c ju? o skrupulatno?ci w przestrzeganiu micwot. Ocenianie innych ?yd?w na podstawie wielko?ci i koloru ich kip jest nie tylko b??dne ale g?upie.
Wyb?r danej jarmu?ki mo?e wskazywa? na to, co jej w?a?ciciel chce by o nim my?leli inni, lub do jakiej frakcji czy grupy chce przynale?e?. Jednak wszystko ponad to, jest czyst? spekulacj? i niczym wi?cej.
Wed?ug Talmudu, nakrycie g?owy ma zaszczepi? w osobie ?wiadomo??, ?e B-g jest ponad lud?mi. W Traktacie Kiduszin (3a1) Talmud stwierdza, i? Rabin Huna, syn Rabina Jehoszui, ?nie przeszed? by nawet czterech ?okci bez nakrycia g?owy. Rzek? on: ?Boska Obecno?? jest nad moj? g?ow???. Podobnie w traktacie Szabat (156b) matka Rabina Nahmana, syna Icchaka uprzedzi?a go by ten ?nakry? sw? g?ow?, tak by strach przez Niebiosami towarzyszy? mu.?
W obu wymienionych tu przypadkach jasne jest, ?e nakrycie g?owy ma na celu duchowy rozw?j jego u?ytkownika, a nie s?u?y? jako spos?b na identyfikacj? przynale?no?ci partyjnej.
Niemniej jednak, faktem jest, ?e przekrzta?cili?my rol? jarmu?ki z duchowego narz?dzia na miark? religijno?ci, przy okazji poni?aj?c i umniejszaj?c zar?wno sam? kip? jak i naszych braci ?yd?w.
Jako? nie s?dz?, ?e nasi rm?drcy – rabini w?a?nie to mieli na my?li.
Zawsze nosi?em swoj? jarmu?k? jako ?wiadectwo mej ?ydowskiej dumy i przypomnienie o moich zobowi?zaniach wobec Stw?rcy.
Tak, kipa r?wnie? przykrywa moj? powi?kszaj?c? si? ?ysin?.
To jednak sprawy pomi?dzy mn? a B-giem. Dlaczego ludzie musz? patrze? na dziergany materia? i kolorowe wzorki i wyci?ga? przer??ne wnioski na tej podstawie? W dzisiejszym ?wiecie, to, ?e ?yd dokonuje wyboru by by? identyfikowanym poprzez za?o?enie jarmu?ki jest aktem m?stwa. Istnieje wiele miejsc na ?wiecie, od bulwar?w Pary?a do? ulic Wiednia gdzie widok krocz?cego dumnie ?yda z kip? na g?owie nadal wywo?uje lodowate spojrzenia.
Interpretujmy wi?c w?tpliwo?ci na korzy?? naszych braci ?yd?w, zamiast rozk?ada? ich na kawa?ki i pr?bowa? wcisn?? ich w t? czy inn? kategori?.
Czy jarmu?ka czyni cz?owieka? Odpowied?, oczywi?cie, powinna by? jasna. W oczach B-ga nie liczy si? to, co na g?owie, lecz to co w duszy cz?owieka.
Nadszed? czas by?my zacz?li uczy? si? od Niego.