Nasza parsza otwiera si? s?owami ?
?Oto s?owa, kt?re wyg?osi? Moj?esz, przed ca?ym Israelem…? (Dwarim 1:1)
Kilka werset?w dalej, napisane jest:
?Po tej stronie Jardenu, na ziemi Moab, pocz?? Moj?esz wyk?ada? ( beer) nauk? t?, i rzek?:? (Dwarim 1:5)
Co oznacza, w tym kontek?cie, ?wyk?ada?? (?beer?- w oryginale hebrajskim)?
Raszi wyja?nia ?
?Wyk?ada? nauk? t? ? On wyt?umaczy? j? im w siedemdziesi?ciu j?zykach.
Jaki by? cel tego t?umaczenia, sk?d wynika?a potrzeba wyja?nienia im spraw w siedemdziesi?ciu j?zykach, przecie? w tamtym czasie wszyscy m?wili w j?zyku hebrajskim. Ponadto znajdowali si? oni wtedy na chwil? przed wej?ciem do Ziemi Izraela i przed ustaleniem swego zamieszkania tam.
Wyja?nia rabin ?Ktaw Sofer?
Moj?esz obawia? si?, ?e w przysz?o?ci, na wygnaniu – w diasporze, ?ydzi powiedz? tak ? Tora zosta?a nadana, by prowadzi? nar?d w czasach ?ycia na pustyni czy te? w Erec Izrael, kiedy lud Izraela wolny by? w swej ziemi, mia? sw?j j?zyk i sw? odr?bn? kultur?, nie by? poddanym innej kulturze. Tam i wtedy obowi?zkiem by?o przestrzega? Tory. Jednak w diasporze…b?d?c mniejszo?ci?, otoczon? inn? kultur?, innym j?zykiem, gdzie ?ydzi nie pos?uguj? si? ?wi?tym j?zykiem ? nie trzeba przestrzega? Tory, gdy? jest ona nieaktualna…Tak powiedz? owi ?ydzi.
Z tego w?a?nie powodu Moj?esz podj?? wysi?ek i przet?umaczy? ca?? Tor? na siedemdziesi?t j?zyk?w, jeszcze przed wej?ciem do Ziemi Obiecanej.
Moj?esz chcia? nauczy? dzieci Izraela, ?e niezale?nie gdzie b?d? si? one znajdowa? w przysz?o?ci, pod jakim panowaniem i wp?ywem kulturowym, a tak?e jakim j?zykiem b?d? si? pos?ugiwa? na codzie? ? Tora jest ponad granicami j?zyka i kultury, i w ka?dym miejscu na ?wiecie i w ka?dym momencie czasu, nale?y jej przestrzega? i ?y? wed?ug niej, kroczy? jej drog?, nauczaj?c jej w ka?dym j?zyku jaki istnieje.
***
Rabin Abraham Szmuel Binjamin Szreiber (Sofer), zwany pod nazw? swej ksi??ki ?Ktaw Sofer?, syn rabina Mosze Sofera znanego jako ?Chatam Sofer?. Nast?pca swego ojca na pozycji rabina Fresburga (Bratys?awy), piastowa? r?wnie? stanowisko Rosz Jasziwa tamtejszej jesziwy przez trzydzie?ci trzy lata. Jego ksi??ki ? wszystkie pod tytu?em ?Kataw Sofer? ? stanowi? zbi?r pyta? i odpowiedzi i interpretacji dotycz?cych Talmudu, wyk?ad?w na temat Tory i komentarzy.
Przeciwstawia? si? rozpowszechnaniu si? ruchu reformatorskiego na W?grzech i zapocz?tkowa? oddzielenie si? gminy ortodoksyjnej od spo?eczno?ci reformowanej.
By? jednym z pierwszych rabin?w, kt?rzy dozwolili u?ywanie ?macat mechona? czyli macy z wyrobu maszynowego, mimo ?e inni rabini tamtych czas?w, przecistawiali si? owej ?innowacji?.