Kiedy zosta?em poproszony o to by pisa? do newslettera Shavei Israel, zgodzi?em si? by nie pisa? komentarzy do Parsza HaSzawua (cotygodniowych fragment?w Tory), jako ?e temat ten jest ju? obsadzony przez innych pisz?cych. O czym wi?c pisa?? W zesz?ym tygodniu by? Purim Katan oraz jorcajt Chidy, co stanowi?o dobry temat do pisania, czy mog? jednak liczy? na to ?e co tydzie? b?d? mie? miejsce pomniejsze ?wi?ta czy jorcajty s?awnych rabin?w? Oczywi?cie ?e nie, dlatego te? zdecydowa?em, ?e moje cotygodniowe artyku?y dotyczy? b?d? talmudycznych agadetot. Agadeta to rabiniczne kazanie. Zawiera folklorystyczne przypowiastki, historyczne anegdoty, moralne przykazania i praktyczne porady dotycz?ce r??nych temat?w. Aby lepiej zilustrowa? czym jest agadeta, przytocz? komentarz napisany przez wybitnego rabina i kabalist? Maharala z Pragi (Rabin Jehuda Loew ben Becalel; 1520-1609). Na pocz?tek agadeta z traktatu Szabat.
Na stronie 10b czytamy w Talmudzie: ?Raba bar Mechasia powiedzia? w imieniu Raw Chama bar Guria, w imieniu Rawa: W przypadku gdy kto? daje swemu przyjacielowi prezent, musi go o tym [wcze?niej] powiadomi?, jak napisane jest: ?…by?cie poznali, ?e ja Wiekuisty, u?wi?cam was?.?
Raszi t?umaczy, ?e wypowiedzenie zdania o takiej tre?ci: ?daj? ci prezent? konieczne jest wyrazi? szacunek wobec osoby obdarowywanej, lecz tak?e dlatego by unikn?? potencjalnego zak?opotania, ze strony otrzymuj?cego. Maharal w swym komentarzu, zwraca uwag? na co? innego. Cz?owiek nie mo?e by? nazywany ?prawdziwym odbiorc?? dop?ki nie wie od kogo dosta? dany dar. A je?li nie ma ?prawdziwego odbiorcy?, pisze dalej Maharal, faktycznie nie nast?pi?o ?adne ?dawanie?.
Maharal wyra?nie nie zgadza si? z Raszim. Raszi wyja?ni? o?wiadczenie Rawa jako derech hakawod ? czyli spos?b obdarzenia kogo? szacunkiem. Oznacza to, ?e powiadomienie swego bli?niego o obdarowaniu go jest po??danym dodatkiem do samego dania danego podarunku. Tymczasem w opinii Maharala poinformowanie bli?niego o obdarowaniu go podarunkiem jest czym? w rodzaju wst?pnego warunku koniecznego, a nie tylko zwyk?ym dodatkiem. Dlaczego Maharal tak s?dzi?
Maharal by? kabalist?, czyli mekubal po hebrajsku. W swym komentarzu do tej agadety, Maharal u?ywa wyra?enia ?mekabel gamur?, co oznacza ?prawdziwy odbiorca?. W moim przekonaniu Maharal pokazuje nam g??bszy aspekt pozornie prostego moralnego nakazu z Talmudu, aspekt odnosz?cy nas do studiowania Kaba?y. Maharal postrzega odbiorc? z talmudycznego kazania jako ?cz?owieka? a daj?cego ? jako B-ga. Dop?ki cz?owiek nie zna B-ga, nie jest prawdziwym ?odbiorc??, tj. nie mo?e prawdziwie otrzyma? boskich b?ogos?awie?stw, dop?ki nie ?pozna? Go. A w jaki spos?b mo?na Go pozna?? Zgodnie z talmudycznym kazaniem, Dawca (B-g) musi poinformowa? odbiorc? (cz?owieka), ?e On daje mu prezent. B-g w istocie poinformowa? Izrael o tym, ?e da? Izraelowi Tor?, jednak celem talmudycznego wyk?adu nie jest nauczenie nas historii, lecz nauczenie nas odpowiedniego zachowania. S? ludzie, kt?rzy uwa?aj?, ?e ?studiuj? kaba??? cho? nie wiedz? oni prawie nic na temat Tory czy Talmudu ? na temat objawionych aspekt?w Tory. W?a?nie do takiego typu zachowania odnosi si? komentarz Maharala. Je?li chcesz by? prawdziwym ?odbiorc?? ? a s?owo ?kaba?a? pochodzi od korzenia hebrajskiego czasownika oznaczaj?cego ?otrzymywa?? ? musisz najpierw pozna? to, o czym poinformowa? ci? Dawca, tj. musisz pozna? i zrozumie? ca?? objawion? Tor?. Bez tego nie mo?esz tak naprawd? otrzyma? ?prezentu? jakim jest ukryte i najg??bsze znaczenie Tory.
?ycz? wszystkim szawua tow ? dobrego tygodnia ? i mam nadziej?, ?e zas?u?ymy sobie na wielokrotne wsp?lne studiowanie Tory!