Jaki zwi?zek ??czy Miszkan i Szabat? Jaka jest relacja pomi?dzy Synagog? a dniami przeznaczonymi na przyj?cie i modlenie si? w Synagodze? Pytanie to w dosy? szokuj?cy spos?b pojawia si? przy okazji tego tygodniowej Parszy. Parsza zajmuje si? wyra?nie jednym tematem ? budow? Miszkanu. Ka?dy werset skupia si? na pewnym aspekcie przygotowa? i/lub wykonania planu budowy Miszkanu.
Jest jednak jeden werset, na pocz?tku Parszy, wyr??niaj?cy si? mocno na tle pozosta?ych werset?w. Dziwna to sprawa.
? I zgromadzi? Moj?esz ca?y zb?r syn?w Izraela, i rzek? do nich: ;Oto, co rozkaza? Wiekuisty spe?ni?: Przez sze?? dni wykonywana b?dzie robota, ale dzie? si?dmy b?dzie wam ?wi?ty, Szabat najwy?szy Wiekuistemu; ktoby wykona? w nim robot?, wydany b?dzie na ?mier?. Nie rozniecicie ognia w ?adnej z siedzib waszych w dzie? Szabatu?. I o?wiadczy? Moj?esz ca?emu zborowi syn?w Izraela, i rzek?: ?Oto, co rozkaza? Wiekuisty m?wi?c: Zbierzcie od siebie danin? Wiekuistemu; ka?dy szczodrobliwego serca niechaj z?o?y j?, ow? danin?, Wiekuistemu: z?oto, srebro i mied?…A wszyscy umiej?tnego umys?u w po?r?d was przyjd? i wykonywa? b?d?, cokolwiek rozkaza? Wiekuisty: przybytek, namiot jego z pokrowcem jego, zapinki jego, i bale, wrzeci?dze, s?upy i pods?upia jego.?
Jak ju? powiedzia?em, ca?a reszta parszy odnosi si? do praw dotycz?cych budowy Miszkanu, tymczasem pierwsze wersety przekazane przez Boga odnosz? si? do trzymania, ?wi?cenia Szabatu. Dlaczego?
Talmud (Jewamot 6b) wyci?ga fundamentalne wnioski z tego, ?e Szabat wymieniony jest jako pierwszy. Uczymy si? dzi?ki temu, ?e mimo tego, i? budowa Miszkanu jest najistotniejsza, nie wyklucza to jednak ?wi?towania Szabatu. W istocie, podczas Szabatu nie budowano Miszkanu. Co wi?cej, definicja ?melachy? (pracy zabronionej w Szabat), i wymienienie trzydziestu dziewi?ciu kategorii ?melachy?, wszystko to odnosi si? do ?melachy? zwi?zanej z budow? Miszkanu ? szycie, pisanie, wi?zanie, budowanie, kopiowanie, skrobanie, gaszenie, itp.
Wyra?nie widzimy, ?e zwi?zek pomi?dzy melach? a Miszkanem pochodzi w?a?nie z owych werset?w. Czy to jednak jedyny pow?d dla istnienia owych werset?w dotycz?cych Szabatu, werset?w niemal?e natr?tnych, we fragmencie parszy dotycz?cym ?wi?tyni? Tora mog?a przecie? umie?ci? wersety m?wi?ce o wa?no?ci Szabatu w innym miejscu w tej Parszy, a nie na samym pocz?tku i w jej centrum!
Przypomnijmy sobie jakie istniej? pu?apki zwi?zane z budow? ?wi?tyni, w kt?rej zamieszka? ma B?g. S? dwa potencjalne problemy: je?li chcesz znale?? Boga, by?by On ograniczony do przestrzeni ?wiatyni. Istnieje niebezpiecze?stwo b??dnego przekonania, ?e Boga znale?? mo?na w ?wi?tyni, co prowadzi? mo?e do judaizmu typu podzielonej osobowo?ci. W ?wi?tyni zakrywamy g?ow?, modlimy si?, nie obgadujemy, szanujemy innych, mamy wiar? w Boga, lecz kiedy opuszczamy nabo?e?stwo, zostawiamy owe praktyki za sob?, wraz z pozostawieniem nakry? g?owy.
Przychodzi wi?c Tora by nauczy? nas ?e przede wszystkim i ponad wszystko dzi? jest Szabat. Szabat od zachodu s?o?ca w pi?tek, do zmroku w sobot?, kiedy wyjd? gwiazdy. Szabat w szulu, w naszych domach, na ulicach, w powietrzu, w naszych wn?trzo?ciach.
Szabat nie ma zwi?zku z miejscem ale z czasem; nie szukamy go w jakim? konkretnym miejscu, czujemy go ka?dego tygodnia. B?g przykazuje Szabat Adamowi, przed nadaniem Dziesi?ciu Przykaza?, i przed Miszkanem. W Szabat nie musimy i?? i szuka? Boga, jest on z nami kiedy zapalamy pi?tkowe ?wiece, a? do Hawdalowych ?wiec.
Powstaje jednak pytanie. Co dzieje si?, gdy Szabat si? ko?czy? Gdy mija ten czas. Czy nasze Boskie do?wiadczenie r?wnie? mija? Odpowied? brzmi: w?a?nie dlatego mamy ?wi?tyni?. To fizyczne miejsce, zawsze tam istnieje, stoi tam gdzie zawsze, dotykalne, namacalne. Miszkan uzupe?nia Szabat, a Szabat uzupe?nia Miszkan. Razem, tj. czas w judai?mie i przestrze? stanowi? konieczne sk?adniki potrzebne do tego by widzie? Boga w naszym codziennym ?yciu.
My ?ydzi dostrzegamy religijn? warto?? czasu i przestrzeni. Warto?? tych wszystkich specjalnych dni w naszym ?ydowskim kalendarzu, podobnie jak Szulu, Szk??, Mykwy, ?ydowskich Dom?w i wszystkich innych miejsc gdzie promieniowa? mo?e nasza ?ydowsko??.
Miejmy nadziej?, ?e nigdy nie zapomnimy owego przes?ania na temat tego, ?e Szabat uczy nas o Miszkanie w naszej Parszy. Oby?my zawsze potrafili mi?owa? owe ?wi?te dni i owe ?wi?te miejsca.