Debata na temat wieku wszech?wiata, odbywaj?ca si? w ramach dyskusji pomi?dzy kreacjonistami a ewolucjonistami, raz po raz rozgorzewa i rozgrzewa umys?y dyskutant?w w Stanach Zjednoczonych. Naukowcy twierdz?, ?e wszech?wiat istnieje oko?o pi?tnastu bilion?w lat, podczas gdy zwolennicy dos?ownego odczytywania Ksi?gi Rodzaju twierdz?, ?e wszech?wiat obecnie liczy sobie 5774 lat od czasu stworzenia. Czy rzeczywi?cie powinni?my odczytywa? pierwsze rozdzia?y Ksi?gi Rodzaju dos?ownie?
Midrasz w Bereszit Rabba 3:7, komentuje werset ? by? wiecz?r i by? ranek ? dzie? jeden? (Bereszit 1:5) w imieniu Rabina Simeona w ten spos?b: ?W tek?cie napisane jest ?I by? wiecz?r? a nie ?By? wiecz?r?, co oznacza, i? przed wieczorem i rankiem istnia?y ca?e epoki czasu?. Talmud, w traktacie Chagiga, rozdzia? 1, traktuje o tym, jak ca?y pierwszy rozdzia? Ksi?gi Rodzaju jest parabol?. Nachmanides (Rabin Mosze ben Nachman, wybitny rabin i kabalista, ?yj?cy w trzynastym wieku), zwraca uwag? na to, ?e s?owa ?wiecz?r? i ?ranek? nie maj? zupe?nie sensu, dla inteligentnego czytelnika, jako ?e s?o?ce zosta?o stworzone dopiero w dniu czwartym. W jaki wi?c spos?b m?g? istnie? ?wiecz?r? i ?ranek? przed stworzeniem s?o?ca? Nachmanides t?umaczy, i? oznacza to, ?e powinni?my rozumie? ?wiecz?r? jako ?chaos? lub ?nieporz?dek?. W istocie widzimy, i? litery tworz?ce s?owo ??? (erev wiecz?r), tworz? r?wnie? korze? s?owa ?chaos?, ?mieszanina?, ?nieporz?dek? (??????? / irbuvja). Podobnie litery sk?adaj?ce si? na s?owo ??? (boker/morning), tworz? r?wnie? korze? s?owa ???? (bikoret), oznaczaj?cego dochodzenie lub inspekcj? (czyli co? przeciwnego do nieporz?dku). Nachmanides wyja?nia na tej podstawie wi?c, ?e sze?? dni stworzenia stanowi sze?? etap?w stworzenia, etap?w kt?re podzielone zosta?y przez wydarzenia, podczas kt?rych ?wiat pogr??y? si? w chaosie a nast?pnie powr?ci? do porz?dku.
A wi?c odpowied? na nasze pytanie, ju? od co najmniej 1500 lat (Talmud), kt?re szczeg??owo opracowana zosta?a jakie? 700 lat temu (Nachmanides) brzmi stanowczo: nie. Nie, nie powinni?my rozumie? pocz?tk?w Ksi?gi Rodzaju jako dos?ownego odniesienia do tego co tak naprawd? dzia?o si? w czasie stwarzania ?wiata.
Nachmanides, cytuj?c starsze kabalistyczne ?r?d?a, wyja?nia ?e Haszem stworzy? przestrze? i czas symultanicznie; ?e stworzy? odrobin? materii (Nachmanides por?wnuje ow? ilo?? do ziarenka gorczycy) z kt?rej powsta?a nast?pnie ca?a reszta materii. Opis Nachmanidesa nie r??ni si? tak bardzo od teorii Wielkiego Wybuchu, wedle kt?rej mikroskopijna drobina materii rozszerzy?a si? do tej formy ?wiata, jak? obecnie znamy.
Jak stary jest wi?c wszech?wiat? Nasze ?r?d?a, pocz?wszy od Talmudu i p??niejsze, podkre?laj?, ?e liczba 5774 (obecny rok) ma sw?j pocz?tek od stworzenia Adama (cz?owieka), i nie obejmuje sze?ciu poprzedzaj?cych dni. Dlaczego jest to tak istotne? Co to za wielka r??nica powiedzie?, ?e wszech?wiat jest sze?? dni starszy lub m?odszy? W istocie, sze?ciodniowa r??nica nie mog?a mie? wielkiego znaczenia dla naszych przodk?w. Jednak my, ludzie ?yj?cy w dwudziestym pierwszym wieku, rozumiej?cy podstawowe zasady Teorii Wzgl?dno?ci Einsteina, wiemy i? stanowi to naprawd? ogromn? r??nic?. Einstein odkry?, ?e up?yw czasu w ?aden spos?b nie jest czym? sta?ym; czas p?ynie relatywnie szybciej lub wolniej w zale?no?ci od relatywnej pr?dko?ci dw?ch r??nych czasowych uk?ad?w odniesienia. Upraszczaj?c, chodzi o to, ?e podczas gdy na ziemi up?ywa minuta, w innym uk?adzie s?onecznym mo?e up?yn?? millenium, i na odwr?t. Podobnie jak przestrze?, czas ?rozszerza si??; czas jest wzgl?dny odno?nie tego, gdzie znajduje si? zegarek, kt?ry czas ten odmierza. Od pewnego czasu ju? naukowcy s? w stanie obliczy? relacj? pomi?dzy ?ogl?dem czasu? jaki istnia? w okresie pocz?tk?w czasu do obecnego ?ogl?du czasu?. R??nica ta wynosi 1 do miliona milion?w (1 do 1,000,000,000,000). Innymi s?owy: jedna sekunda u pocz?tk?w istnienia czasu r?wna si? milion milion?w sekund obecnego czasu. Przeczytajcie raz jeszcze owe zdanie by upewni? si?, ?e je rozumiecie. A teraz w?a?nie zacznie si? robi? interesuj?co. Tora m?wi o sze?ciu dniach; co oznacza sze?? dni mierzalnych zegarkiem jaki istnia?by w czasach stworzenia. Podczas gdy ?ogl?d czasu? pokazywany przez zegarek pokazywa?by, ?e min??o sze?? dni, nasz ?ogl?d czasu? powiedzia?by, ?e min??o sze?? milion?w milion?w dni. Kt?ry zegarek ma racje? Oba maj? racj?, bowiem pytanie to zwi?zane jest z perspektyw? patrzenia. A ile lat stanowi 6,000,000,000,000 dni? Oko?o szestnastu bilion?w lat, nie tak daleko od tego co m?wi nam nauka.
Oto przyk?ad na to jak mo?na po??czy? wiedz? naukow? z Tor?. Powinni?my zawsze tak robi?, nie obawia? si? wiedzy naukowej z powodu nieuzasadnionego strachu, i? wiedza ta zagrozi naszej religijno?ci czy naszemu zobowi?zaniu wobec przymierza z Haszem. Nie chowajmy nigdy naszej g?owy w piasek.
B?ogos?awie?stwa z Jerozolimy
Rabin Yitzhak Rapoport