W Talmudzie (traktat Szabat, folio 118b) uczymy si?: ?Rabbi Jossi powiedzia?: Oby m?j los by? z tymi, kt?rzy codziennie odmawiaj? ca?? modlitw? Hallel.? A czy Rabbi Jossi faktycznie tak powiedzia?? Czy inny rabin nie naucza? co? sprzecznego: ?Ten, kt?ry recytuje Hallel codziennie blu?ni i szydzi?? Rabbi Jossi wyt?umaczy?: w mojej wypowiedzi mia?em na my?li recytowanie P?sukei deZimra [wersety chwa?y Boga].?
(Dla ?atwiejszego zrozumienia nast?puj?cego artyku?u nale?y podkre?li?, ?e i modlitwa Hallel jak r?wnie? modlitwa P?sukei deZimra sk?adaj? si? g??wnie z r??nych cz??ci Ksi?gi Psalm?w aczkolwiek nie z tych samych cz??ci Psalm?w.)
Powstaje kilka pyta? dotycz?cych ww. fragmentu Talmudu. Po pierwsze, dlaczego codzienne recytowanie Hallel r?wna si? blu?nierstwu? Hallel jest przecie? modlitw? pochwa?y Boga wi?c jak mo?na by? winnym blu?nierstwa za codzienne recytowanie pochwa?y Boga? Drugie pytanie dodatkowo / jeszcze bardziej zaostrza pierwsze, podkre?laj?c dychotomi? ww. wypowiedzi Rabbiego Jossi w Talmudzie. Skoro i Hallel i P?sukei deZimra sk?adaj? si? g??wnie z r??nych rozdzia??w Ksi?gi Psalm?w [aczkolwiek nie z tych samych rozdzia??w], to jak mo?e by?, ?e istnieje obowi?zek codziennego recytowania P?sukei deZimra na pocz?tku liturgii porannej, ale codzienne recytowanie Hallel r?wna si? blu?nierstwu?!
Pierwsza odpowied? na te pytania pochodzi z dziedziny psychologii. Hallel jest modlitw? pochwa?y Boga. Ona jest recytowana wy??cznie w czasie ?wi?t i w czasie ?wi?towania nowego miesi?ca. Hallel jest czym? unikalnym, czym? specjalnym, tekst modlitwy Hallel bardziej zaprasza i zach?ca do ?piewu ni? tekst modlitwy P?sukei deZimra. Je?li cz?owiek recytowa?by Hallel codziennie to zabra?by mu statusu bycia wyj?tkowym. Chwalenie Boga zwi?zane ze ?wi?tami nie mo?e by? sprowadzone do monotonii, do prostej cz??ci banalnego ?ycia codziennego. Na tym polega zarzut blu?nierstwa cz?owiekowi, kt?ry recytowa?by Hallel codziennie.
Druga odpowied? pochodzi z wyk?ad?w rabina Josefa Dova Soloveitchika, z b?ogos?awionej pami?ci. Rabin Soloveitchik najpierw zwraca nasz? uwag? na fakt, ?e prosta interpretacja ww. fragmentu Talmudu jest taka, ?e P?sukei deZimra by?o dobrowolnym dodatkiem na pocz?tku codziennej porannej liturgii. Na tej podstawie mo?emy zrozumie? ?yczenie Rabbiego Jossi, oby on by? jednym z tych unikalnych ludzi, kt?rzy codziennie dobrowolnie recytuj? P?sukei deZimra. Skoro P?sukei deZimra jest na samym pocz?tku liturgii porannej wymaga to od cz?owieka, aby przyszed? do synagogi jakie? 10-15 minut przed reszt? kongregacji. Jasne jest, ?e wi?kszo?? ludzi nie chce wstawa? wcze?niej ni? jest potrzeba ale ?yczeniem Rabbiego Jossi jest ?eby jednak on zawsze potrafi? si? tak zachowa?.
Inni ?redniowieczni rabini, na czele z Rabbi Icchak Alfasi (Fes, Maroko; 11-y wiek), nie zgadzali si? z interpretacj? Maimonidesa. Na podstawie innych fragment?w Talmudu, kt?rych nie b?dziemy teraz bada?, twierdzili, ?e recytowanie P?sukei deZimra zawsze by?o obowi?zkowe i nigdy nie by?o dobrowolne. Ich interpretacja sprzecza si? z prostym rozumieniem s??w Rabbiego Jossi. Jak mo?e Rabbi Jossi sobie ?yczy? ?eby zawsze odmawia? P?sukei deZimra, je?li P?sukei deZimra zawsze by?a cz??ci? obowi?zkowej liturgii?! Przecie? jest zupe?nie jasne, ?e Rabbi Jossi, kt?ry by? jednym z najwi?kszych rabin?w Talmudu, wype?nia? wszystkie wymagania stawiane przy recytowaniu porankowej liturgii! Tutaj rabin Soloveitchik wprowadza now? ide? dotycz?ca r??nicy pomi?dzy recytowaniem Hallel i recytowaniem P?sukei deZimra. Celem recytowania Hallel jest aby?my z rado?ci? ?piewali pochwa?? Boga i dlatego modlitwa Hallel jest zwi?zana w?a?nie z ?wi?tami. Natomiast celem P?sukei deZimra jest aby?my si? przygotowali do odmawiania porannej modlitwy Szacharit. W s?owach rabina Soloveitchika: ?kiedy odmawiam Hallel to ja m?wi? do Boga, natomiast, kiedy odmawiam P?sukei deZimra to B?g m?wi do mnie?. Idealnym celem modlitwy P?sukei deZimra jest aby?my jej wersety studiowali, ?eby doj?? do prawid?owego stanu my?lenia przed odmawianiem porannej modlitwy Szacharit; a nie ?eby?my wersety P?sukei deZimra po prostu recytowali. W P?sukei deZimra B?g ma m?wi? do nas a nie my do Niego.
Na podstawie tej idei rozumiemy pow?d nazwy P?sukei deZimra ? wersety chwa?y zamiast pie?ni chwa?y (Pirkei deZimra). Pie?ni si? ?piewa, a wersety si? studiuje.
Na podstawie nowej idei rabina Soloveitchika mo?emy r?wnie? zrozumie? jak Rabbi Icchak Alfasi interpretowa? wy?ej wymienione wypowiedzi Rabbiego Jossi w Talmudzie. Rabbi Jossi ?yczy? sobie, ?eby by? na tak wysokim poziomie oddania si? do modlitwy, aby codziennie studiowa? wszystkie wersety P?sukei deZimra, co? niemal niemo?liwe.
Oczywisty jest fakt, ?e ci??ko osi?gn?? to co Rabbi Jossi. Ale jednak mo?e warto troszeczk? spr?bowa?? P?sukei deZimra sk?ada si? g?ownie z rozdzia??w 145 do 150 w Ksi?dze Psalm?w. Zapewne, ?e nie potrafimy codziennie zag??bi? si? w ka?dym wersecie sze?ciu rozdzia??w ? ale mo?e codziennie po jednym wersecie?
Pozdrowienia z Jerozolimy,
rabin Icchak Rapoport