Moshe Abarbanel, m?drzec z XVI go wieku, powiedzia? o fragmencie Tory dotycz?cym ofiarowania Izaaka:
Ten rozdzia? stanowi racj? bytu Izraela, szczeg?lnie wobec ich Ojca w Niebie. Decyduje o naszych codziennych modlitwach i rytua?ach, dlatego te? zas?uguje na g??bsze interpretacj?.
Tekst wyra?nie stwierdza tutaj, ?e Abraham by? testowany, ale co stanowi?o ten test? Co by?o takiego szczeg?lnego w ?yczeniu B-ga: “We? twego syna, swojego jedynego syna, kt?rego kochasz”. To ?yczenie by?o kulminacj? wszystkich zas?ug Abrahama w jego s?u?bie B-gu, i odcisn??o ?lad na Narodzie Izraela do dnia dzisiejszego.
Rabin Szlomo Carlebach, urodzony w Polsce w ostatnim stuleciu, naucza?, ?e B?g testuje ka?dego poprzez skonfrontowanie go z sytuacj?, w kt?rej jest on zmuszony dzia?a? w ca?kowitej opozycji do tego, jak dzia?a? do tej pory przez ca?e swoje ?ycie. Skoro w ofiarowaniu Izaaka (Akeda) Abraham zostaje postawiony przed prawdziwym sprawdzianem, to czego w?a?ciwie dotyczy to wyzwanie i c?? on ma uczyni? takiego, co jest tak sprzeczne z jego do?wiadczeniem i charakterem?
1) Zabi?? Abraham prowadzi? armi? na wojn? z czterema zwyci?skimi kr?lami w Bereszit 14: 14-15. Oczywi?cie szed? na wojn? b?d?c gotowy na zab?jstwo.
2) Skaza? syna na ?mier?? W Bereszit 21:14 Abraham wysy?a chorego Ismaela si? na pustyni?. Jego syn prze?y? tylko dzi?ki cudownej interwencji.
Wi?c co by?o tak trudnym i nowym wyzwaniem dla Abrahama w Akeda, i co by?o tak sprzeczne z jego charakterem? Odpowied? mo?na odnale?? w kolejnych rozdzia?ach, gdy Eliezer, s?uga Abrahama, przygotowuje si? do nocnego odpoczynku w domu Betuel. M?wi w 24:32 “Ten cz?owiek przyszed? do domu i “WaJiFTaCH” wielb??dy. S?owo “WaJiFTaCH” oznacza otworzy?. Raszi, znany ?ydowski komentator biblii z XI wieku, wyja?nia, ?e “zdj?? z wielb??d?w kaganiec, kt?ry by? na ich mordach, by podczas podr??y nie wyjada?y z cudzych p?l”. Dear
Abraham nie cierpia? kradzie?y i robi? wszystko, co w jego mocy, by jej unikn??. Talmudyczni M?drcy wyja?niaj?: ?e o to w?a?nie spierali si? pasterze Abrahama i Lota w rozdziale 13. Abraham rozsta? si? ze swoim kuzynem, jedynym swoim krewnym jakiego mia? w promieniu tysi?ca mil, tylko po to aby zdystansowa? si? od jakiejkolwiek kradzie?y. Wiara Abrahama w moralnego i etycznego B-ga zmusza?a go do unikania jakiejkolwiek formy nieuczciwo?ci, nie wa?ne jak ma?ej.
Jaki jest wi?c zwi?zek mi?dzy uwi?zaniem Izaaka a kradzie??? Oczywist? odpowiedzi? jest to, ?e poprzez zwi?zanie Izaaka Abraham odebra? mu jego woln? wol?. Nasza tradycja m?wi nam jednak co? przeciwnego – Izaak poprosi? ojca, by ten go zwi?za?, aby nie utrudnia? ojcu w wykonaniu ofiary. To co Abraham odebra? Izaakowi, to wolno?? wyboru to?samo?ci, wolno?? dotycz?ca przysz?o?ci. Na o?tarzu Abraham przywi?za? nie tylko Izaaka ale wszystkich jego potomk?w do jego misji i to?samo?ci oraz jego B-ga.
To przes?anie dotyczy r?wnie? sytuacji, kt?re maj? miejsce w?r?d Polak?w, kt?rzy dopiero niedawno odkryli, ?e s? ?ydami. Niedawno podczas spotkania dziewczyna opowiedzia?a o tym jak odkry?a swoje korzenie. Sta?o si? to, gdy zapyta?a swoj? matk? dlaczego jej babcia ma takie dziwne nazwisko. Jej matka odpowiedzia?a: “bo ona jest ?yd?wk? i ja ni? jestem i ty r?wnie?”. C?rka by?a w szoku: “Dlaczego mnie ok?ama?a??” Matka odpowiedzia?a: “Nie chcia?am, ?eby? musia?a przechodzi? przez to co ja przechodzi?am”. Aby nie odbiera? c?rce jej ?ycia i aby uratowa? j? przed ewentualnymi przykro?ciami oraz alienacj? w?r?d r?wie?nik?w, matka utrzymywa?a w tajemnicy swoj? przesz?o??, swoje dziedzictwo i to?samo??.
Wyzwaniem dla Abrahama by?o pytanie, czy mo?e odebra? Izaakowi jego wolno?? sumienia i wyboru; czy mo?e zwi?za? go ze swoim etycznym, kulturowym i religijnym system, kt?re skarz? go na zawsze na odmienno?? wobec otoczenia. Gdy Abraham przywi?za? Izaaka do o?tarza na wzg?rzu Moria przywi?za? swojego syna do swojego specyficznego powo?ania, co uczyni?o go w najlepszym wypadku cudzoziemcem, a w najgorszym wypadku wi?c niechcianym wrogiem w?r?d wszystkich jego s?siad?w.
To wyzwanie dotyczy ka?dego ?yda, gdy ten staje si? rodzicem. Czy jestem gotowy dzieli? m?j los z innym, czy jestem got?w do obarczenia tych jeszcze nie uformowanych plec?w tak? odpowiedzialno?ci? i czy chc? t? dopiero formuj?c? si? posta? oznaczy?? Czy moja wiara w nasz? misj? i nasze przeznaczenie jest na tyle silna, ?e mog? wybra? j? dla mojego ukochanego dziecka? To jest test, kt?ry spotka? Abrahama na g?rze Moria. Uda?o mu si?, gdy odpowiedzia?, ?e owszem jest got?w. To jest test kt?ry nadal musimy przechodzi? za ka?dym razem, gdy wybieramy nasz? to?samo??, gdy wype?niamy nasze zobowi?zania wobec cz?owieka oraz wobec B-ga, i gdy z dum? wychowujemy nowe pokolenie do ich ?ydowsko?ci.
Szabat Szalom,
serdecznie,
Yehoshua