Nadchodzi ?wi?to Tu Bi-Szwat, 15-y dzie? miesi?ca Sz?wat, urodziny drzew. Patrz?c historycznie widzimy, ?e a? do czas?w wsp??czesnych przeci?tni ludzie nie ?wi?towali Tu Bi-Szwat. Dlaczego? Dlatego, ?e sprawy zwi?zane z Tu Bi-Szwat s? wy??cznie po??czone z owocami i warzywami rosn?cymi na Ziemi Izraela. W Torze widzimy wielokrotnie, ?e Ziemia Izraela jest ziemi? ?wi?t?. Dlatego oddaje si? r??ne dary ofiarne i dziesi?ciny wy??cznie z produkt?w, kt?re rosn? na Ziemi Izraela. Przez 2000 lat wygnania wi?kszo?? ?yd?w nie mia?a du?o okazji pr?bowania produkt?w z Ziemi Izraela. W zwi?zku z tym nie by?o ?wi?towania Tu Bi-Szwat w?r?d zwyk?ych ludzi. Natomiast od powstania pa?stwa Izrael, a w zasadzie rzeczy ju? od pocz?tku wsp??czesnego masowego powrotu ?yd?w do Ziemi Izraela w 19-ym wieku, wr?ci?a ?wiadomo?? u zwyk?ych ludzi odno?nie ?wi?towania Tu Bi-Szwat. W nast?puj?cym artykule chcia?bym przedstawi? prawa zwi?zane z owocami i warzywami Ziemi Izraela. Temat jest jednak na tyle wielki, ?e ?w artyku? b?dzie pierwszym z serii artyku??w, kt?re wszystkie b?d? po?wi?cone temu tematowi.
?r?d?o nakazu:
W Torze, w Ksi?dze Bamidbar rozdzia? 15, wersety 18-21 jest napisane:
?Powiedz Izraelitom: Gdy przyjdziecie do ziemi, do kt?rego was prowadz?, zanim zaczniecie je?? chleb ziemi, przyniesiecie wpierw dar szczeg?lny dla Pana. Przyniesiecie w darze pierwociny ciasta, okr?g?y placek przyniesiecie jako szczeg?lny dar klepiska. B?dziecie sk?ada? pierwociny ciasta jako szczeg?lny dar dla Pana przez [wszystkie] wasze pokolenia.?
S?owa ?Gdy przyjdziecie do ziemi?? odnosz? si? do podbicia i odzyskania Ziemi Izraela przez ca?y nar?d ?ydowski pod przyw?dztwem Jehoszua, nast?pca Moj?esza, oko?o 3300 lat temu. To wskaza?oby, ?e owe prawa s? stosowane tylko, kiedy ca?y nar?d ?ydowski jest na Ziemi Izraela, jak w czasach Jehoszua. Natomiast Tora Ustna naucza nas, ?e r?wnie? wystarcza obecno?? wi?kszo?ci narodu izraelskiego na Ziemi Izraela, ?eby owe prawa istnia?y. Tora Ustna r?wnie? naucza, ?e Rabini stworzyli Prawo Rabinackie, kt?re obowi?zuje do dar?w ofiarnych i dziesi?cin od owoc?w i warzyw na Ziemi Izraela nawet, je?li wi?kszo?? narodu ?ydowskiego mieszka w diasporze.
Rabini chcieli, ?eby nar?d w diasporze nie odzwyczai? si? od przestrzegania praw zwi?zanych z Ziemi? Izraela. Dlatego tworzyli pewne Prawa Rabinackie, kt?re obowi?zuj? do przestrzegania pewnych aspekt?w Prawa Tory nawet, je?li pewne warunki dla ich obowi?zku nie s? obecne. Na przyk?ad wy?ej wymienione dary z ciasta.
Owe dary ofiarne, kt?re odnosz? si? do chleba, nazywaj? si? w oryginale terumot. R?wnie? dary ofiarne z produkt?w (owoc?w i warzyw) z Ziemi Izraela s? w Torze nazwane terumot. Majmonides wskaza? na to po??czenie, jako podstawa dla Halacha, kt?ra m?wi, ?e obowi?zek dawania terumot od produkt?w z Ziemi Izraela jest r?wnie? uzale?niony od procentu ?yd?w mieszkaj?cych na Ziemi Izraela w por?wnaniu z diaspor?. Ponad 50% musi mieszka? na Ziemi Izraela, ?eby te prawa obowi?zywa?y.
Natomiast odno?nie produkt?w z Ziemi Izraela, Rabini wprowadzili takie same prawo jak wy?ej wymienione odno?nie do chleba. Oddawanie terumot z produkt?w Ziemi Izraela jest obowi?zuj?ce nawet, je?li ponad 50% narodu ?ydowskiego mieszka w diasporze. (Majmonides; Misznei Tora, Hilchot Terumot, rozdzia? 26, Halacha 1)
?w temat odno?nie po??czenia mi?dzy Tor?, Narodu Izraela i Ziemi? Izraela uczy nas czego? wa?nego dotycz?cego ?wiata duchowego. Wszystkie dusze ?ydowskie s? cz??ci? jednej wielkiej duszy.
Tak jest zreszt? r?wnie? z innymi narodami, jak widzimy np. w Torze, kiedy nasz praojciec Jaakow bi? si? z anio?em. Tora naucza, ?e to by? anio? narodu Eisawa. Innymi s?owy, nar?d Eisawa ma r?wnie? dusz? narodow? przedstawion? przez tego anio?a. Anio? narodu ?ydowskiego jest Michael (Ksi?ga Daniela 10:13-21). Znaczenie takiej duszy narodowej jest wi?ksze odno?nie narodu ?ydowskiego ni? odno?nie innych narod?w. Sama Tora jest w pewnym sensie ?uzale?niona? od duszy narodu ?ydowskiego. Wy??cznie, kiedy wszystkie albo, co najmniej wi?ksza cz??? duszy narodu ?ydowskiego wykonuje wol? Haszem odno?nie zamieszkania na Ziemi Izraela; tylko wtedy Tora ?funkcjonuje? w pe?ni. Nale?y wyja?ni?:
Dla umo?liwienia wype?nienia wszystkich przykaza? Tory, nast?puj?ce czynniki musz? by? spe?nione:
1. Ca?y albo wi?kszo?? narodu ?ydowskiego zamieszka na Ziemi Izraela wed?ug plemiennego podzielenia ziemi (zobacz w Ksi?dze Jehoszua);
2. Odbudowanie ?wi?tyni w Jerozolimie;
3. Odtworzenie Sanhedrynu z siedzib? na G?rze ?wi?tyni;
4. Namaszczenie kr?la z linii Dawida i Salomona.
Wype?nienie punkt?w 2-4 s? skierowane do ca?ego narodu. Czasami mo?e by? ci??ko widzie? jak indywidualny cz?owiek mo?e przyczyni? si? do osi?gni?cia tych cel?w. Natomiast punkt nr 1 jest w r?kach ka?dego cz?owieka narodu ?ydowskiego, kt?ry mieszka w diasporze. To nie jest ?atwe do wykonania, ale jest to mo?liwe do osi?gni?cia. Oby?my wszyscy przy?o?yli si? do wykonania alija (emigracja do Ziemi Izraela).
Pozdrowienia z Jerozolimy,
Rabin Icchak Rapoport