Trzy czwarte Tory opisuje okres, w kt?rym Izraelici byli na pustyni, i poza niesamowitymi momentami, takimi jak objawienie na Synaju, przez wi?kszo?? czasu jest to opowie?? o skargach i buntach. To z pewno?ci? by?a znacznie d?u?sza podr?? ni? Izraelici si? spodziewali. Co?, co zacz??o si? jako trzydniowa podr??, aby s?u?y? Bogu, zamienia si? w 40 lat tu?aczki. Odleg?o?? z Egiptu do Izraela nie jest a? tak wielka, Synowie Izraela, mogli j? pokona? w ci?gu kilku dni. Dlaczego jednak trwa?a a? tak d?ugo?
Parasz? z tego tygodnia zaczynamy nasz? podr?? z niewoli do wolno?ci. B?g, kt?ry nas pilotowa?, przecie? zna? geografi? i zamiast zaprowadzi? nas bezpo?rednio do Ziemi Obiecanej prowadzi? nas w k??ko przez pewien czas. Po pierwsze “B?g nie m?g? ich prowadzi? przez ziemi? Filistyn?w, mimo, ?e by?a blisko. B?g powiedzia?: Gdy zobacz? wojn? by? mo?e ludzie ponownie rozwa?? sytuacj? i wr?c? do Egiptu.”(Ksi?ga Wyj?cia 13:17). ?Szemot Rabba daje wiele wyja?nie? tego wersetu. Istnieje tradycja, ?e ??30 lat przed tym exodusem, 300.000 os?b z plemienia Efraima opu?ci?o Egipt, s?dz?c, ?e ju? przyszed? czas na odkupienie, ale po drodze zostali wymordowani przez Filistyn?w.
Midrasz precyzuje, ?e B?g obawia si?, ?e je?li dzieci Izraela zobacz? stosy ko?ci na drodze strac? wiar? i zawr?c?. To twierdzenie, jest jednak nieco problematyczne, poniewa? nasza tradycja m?wi, ?e ??podczas plagi ciemno?ci wszyscy ?ydzi, kt?rzy nie mieli wystarczaj?co du?o wiary do opuszczenia Egiptu zmarli. Je?li miliony martwych przyjaci?? i znajomych nie zachwia?y wiar? tych, kt?rzy wyszli z Egiptu, to dlaczego wyblak?e ko?ci poprzedniego pokolenia mia?yby by? tak wstrz?saj?ce?
Midrasz proponuje ponadto, ?e B?g przetrzymywa? ?yd?w na pustyni przez 40 lat, aby mogli uczy? si? i pracowa? i w ten spos?b zdoby? prawo do ?ycia w Izraelu. Ich pr?by na pustyni s?u?y?y jako rodzaj zaliczki dla wiary i wysi?ku jak? potrzeba na ?ycie na Ziemi Obiecanej. Talmud m?wi: “Trzy rzeczy nie mog? by? nabyte bez cierpienia. Tora, Ziemia Izraela i ?ycie w przysz?ym ?wiecie” . To wyja?nienie jest r?wnie? problematyczne, poniewa? na pustyni byli?my zaopatrywani w ?ywno?? bez ?adnego wysi?ku z naszej strony. Tora zosta?a dana 49 dni po naszej emancypacji wi?c, gdzie by?a ta praca lub cierpienie, by na ni? zas?u?y??
B?g najpierw wysy?a nas na pustyni? wiedz?c, ?e Egipcjanie b?d? nas ?ciga?. B?g r?wnie? wiedzia?, ?e pokolenie, kt?re uwolni? nigdy nie b?dzie potrafi?o opu?ci? psychicznego i emocjonalnego stanu niewolnictwa i ?e Egipt nigdy nie zrezygnuje ze swoich roszczeniem w stosunku do ?yd?w. Sam exodus wi?c nie wystarczy?. Nar?d Egipski musia?by by? zupe?nie zniszczony, bo inaczej ?ydzi sp?dzili ca?e swoje istnienie, ogl?daj?c si? do ty?u.
Celem licznych plag, kt?re nawiedzi?y Egipt by?o pokazanie im mocy Boga. Jednak?e ?wiadkami cud?w na morzem by?y wszystkie narody. Gdy mowa jest o plagach jakie spotka?y Egipt u?ywa si? metafory o boskim palcu. Natomiast gdy mowa jest o rozst?pieniu si? morza metafor? jest boska r?ka. Morze nie otworzy?o si? a? do ostatniej chwili, i zamkn??o si? kiedy zar?wno ?ydzi, jak i Egipcjanie byli w ?rodku. B?g pokaza? nam, ?e cho? nie mo?emy tego zrozumie?, to jednak gdy potrzebujemy wybawienia, ono do nas przyjdzie.
Zwyci?stwo Izraela nad Egiptem pokaza?o nam, ?e bez wzgl?du na to, jak wp?ywowa jest dominuj?ca obca kultura, to jednak nasz nar?d i jego obyczaje przetrwaj? i przezwyci??? trudno?ci. Nawet w obcym kraju, zawsze b?dziemy w stanie by? wierni naszym warto?ciom, poniewa? B?g nas ochroni. To wielka i wspania?a nowina, wi?c dlaczego nie mo?emy zaraz po tym i?? do Izraela? S? dwa powody. Pierwszy odnajdziemy w cytowanym ju? powy?ej zdaniu: jest r?wnie? w pierwszym zdaniu cytowanego powy?ej: ?prowadzi? przez ziemi? Filistyn?w?, czyli po hebrajsku: Derech Erec Philistina. Ten zwrot mo?e by? dwojako rozumiany “w drodze poprzez ziemi? Filistyn?w” ale mo?e te? oznacza? obyczaje Filistyn?w.
Teraz, wracamy do naszej ojczyzny i jest obawa, ?e pomylimy si? i uznamy zwyczaje i poczynania innych za w?a?ciwy spos?b dzia?ania. Zamiast pozosta? wiernym i dzia?a? zgodnie ze zwyczajami miejsca i narodu, cz?sto decydujemy si? do??czy? do kultury dominuj?cej w danym czasie. Aby?my byli pewni i umocnieni w naszej w?asnej to?samo?ci B?g trzyma nas przez 40 lat na pustyni, gdzie opiekuje si? nami i dba o ka?d? nasz? potrzeb? oraz naucza nas Tory. Drugi pow?d, dla kt?rego B?g trzyma nas na pustyni przez 40 lat, to po to, by karmi? nas mann?.
Talmud m?wi, ?e ze wszystkich cudu, jakie do?wiadczy?o pokolenie, kt?re opu?ci?o Egipt, najwi?kszym by? manna. Pojawia?a si? ona codziennie od nowa z wyj?tkiem Szabatu. Nadawa?a si? do spo?ycia tylko przez jeden dzie?, z wyj?tkiem Szabatu. Manna nauczy?a nas pe?nej wiary w Boga. Uczy nas, ?e B?g nam zawsze zapewni dok?adnie to, czego potrzebujemy. B?g zabra? nas na pustyni? po to, by m?c objawi? nam jedn? prost? prawd? i wiele sposob?w, aby j? realizowa?. Chodzi o to by wierzy?, ?e ?B?g dzia?a sprawiedliwie i ?e jego sprawiedliwo?ci i opieki nam nie zabraknie. Innym sposobem na realizowanie tej boskiej prawdy jest przestrzeganie 613 przykaza?, kt?re s? wyszczeg?lnione w Torze, kt?r? otrzymamy na Synaju (ju? w przysz?ym tygodniu).
Szabat Szalom!
Serdecznie,
Rabin Jehoszua Ellis