Jako pracuj?cy w Polsce Izraelczyk czuj? si? przygn?biony. Z jednej strony nowe prawo zaproponowane przez rz?d jest wprowadzaj?ce mocno w b??d i przyczynia si? do wielu spor?w; z drugiej strony, zjadliwo?? niekt?rych polityk?w w Izraelu tylko zaostrzy?a temat powoduj?c fal? antysemityzmu, wi?cej uprzedze? i brak jedno?ci. Ka?da strona ma swoj? prawd? i ka?da strona ma swoich ekstremist?w, kt?rzy dodaj? paliwa do tego ognia.
Jakie jest moje stanowisko w tej sprawie? Absurdem jest twierdzenie, ?e Polacy tworzyli obozy ?mierci, tak jak absurdem jest s?dzi?, ?e ?aden Polak nie spowodowa? ?mierci ?yd?w podczas Holokaustu. B??dne jest m?wienie o “polskim wsp??udziale narodowym” w czasie, gdy nar?d polski by? na emigracji w Anglii i Niemczech podczas gdy Polska by?a okupowana, ale straszne jest wybielanie historii i niedopuszczenie do dok?adnego rozliczenia przesz?o?ci ludu.
Jeszcze kilka lat temu by?am tak dumny z poprzedniego polskiego prezydenta, kt?ry publicznie wsta? i powiedzia?: “My te? odpowiadamy za cierpienia ?yd?w podczas Holocaustu.” Dzi? widz? dumne pragnienie obecnego prezydenta do zwi?kszenia polskiego nacjonalizm. Ubolewam nad tym, ?e jego wizja zwi?ksza l?k przed ?ydami mieszkaj?cymi w Polsce, kt?rzy przez ostatnie 25 lat czuli si? bardziej komfortowo i pewnie w swoim kraju.
Jaka jest nasza rola w tej przepa?ci, kt?ra ma teraz miejsc? My, kt?rzy jeste?my oddani zar?wno sprawie Izraela jak i ?ydowskiemu ?ycia w Polsce, co mamy zrobi?? Czy powinni?my wycofa? si? w anonimowo??, s?dz?c, ?e tak jak w czasach komunizmu, najlepiej nie by? s?yszanym? Czy powinni?my wsta? i odegra? istotn? rol? w rozwi?zaniu tego kryzysu? Jako rabin, sp?dzaj?c czas w Krakowie, pomagaj?c o?ywi? ?ydowskie ?ycie tutaj, polegam na Torze w poszukiwaniu inspiracji.
Paraszat Truma opisuje sk?ad Przybytku, a tak?e ?wi?te naczynia u?ywane w tych czasach. Ka?dy przedmiot ma sw?j jeden cel: menorah do zapalenia, mizbeach (o?tarz) na korbanot (ofiary), shulchan (stolik) dla lechem hapanim (chleb), aron jako pomieszczenie dla luchot (tabliczki) i kruvim (cherubim) jako symbol szechiny (boska obecno??).
Jest jednak jeden przyrz?d, kt?ry zawiera w sobie tajemnic?: Kaporet. Jaki jest jego cel? Z jednej strony wydaje si? jasne, ?e jest to okrycie dla aronu (?wi?tej arki); z drugiej strony mo?e on by? baz? dla kruvim (cherubin?w). Mo?liwe, ?e ma dwa cele? Kt?ry z nich ma pierwsze?stwo?
Rogotchover (rabin Yosef Rozen, europejski luminarz XX wieku) odpowiada, ?e ??podczas gdy Kaporet mo?e zosta? uwiedziony przez Ark?, my?l?c, ?e jego celem jest jej os?oni?cie i ochrona. Mo?e r?wnie? czu? si? zobowi?zany do s?u?enia cherubinom, kt?re to s? blisko Boga. W rzeczywisto?ci Kaporet to nie pi?te ko?o u wozu tylko sw?j w?asny unikalny byt. Naczynie w ca?o?ci z czystego, nieska?onego z?ota, kt?re ma sw?j unikalny cel w ?wi?tyni.
Jaki jest jego cel? Proponuj? dzia?anie niczym most. W tym samym czasie by? os?on? arki i jednocze?nie dzia?a? niczym baza dla kruvim. Arka mie?ci luchota – tablice Boga przedstawiaj?ce Tor?; podczas gdy kruvim reprezentuje Jego obecno?? w?r?d ludu Izraela. Kaporet ??czy te dwie fundamentalne instytucje. Jest to wa?ne po??czenie pomi?dzy dwoma ?wiatami i uczy, ?e nie ma sprzeczno?ci mi?dzy nimi.
Mo?na ukry? i chroni? aron, dzia?aj?c jednocze?nie jako baza dla kruvim. To jest esencja bycia po?rodku. Ale nie jako kompromis w stosunku do tego, co jest poni?ej i tego, co jest powy?ej; raczej jako silny, pewny siebie, dumny statek w ?wi?tyni, s?u??cy Bogu w jego wyj?tkowych mo?liwo?ciach.
Izrael i Polska maj? wiele historii i dziedzictwa. Rzeczywi?cie, Izrael powsta? dzi?ki pomocy syjonistycznych polskich przyw?dc?w i polskich bojownik?w, kt?rzy nast?pnie pracowali i osiedlali ziemi?. W ci?gu tysi?cletniej historii Polska by?a domem dla ?yd?w, a czasem nawet ich schronieniem przed zewn?trznymi prze?ladowaniami. Holocaust niemal ca?kowicie zniszczy? ?ydowskie ?ycie i ?ydowsk? pami?? ?ycia w Polsce. Ale obecnie z dum? deklarujemy, ?e Hitler jednak nie zgasi? ostatniej iskry ?ycia w Polsce; prze?y?a ona cudem, a jednak ocala?a i teraz w?a?nie si? o?ywia. Ogie? jest ma?y, ale ro?nie.
W JCC jeste?my ?wiadkami cudu codziennie, gdy widzimy ma?e ?ydowskie przedszkolaki, kt?re wychodz?c przez nasz? bram?, by ponownie uczy? si? jak wygl?da ?ydowskie ?ycie.
My, ?ydzi, mo?emy wierzy? w Izrael i Polsk?; mo?emy wspiera? ojczyzn? krajow?, a tak?e ziemi?, w kt?rej nasi przodkowie ?yli i prosperowali przez wieki. Mo?emy by? “kaporet”, pomostem mi?dzy tymi dwoma mocarstwami i pokaza? ?wiatu, ?e dzi?ki dialogowi i dobrej woli mo?emy nadal budowa? pozytywne relacje mi?dzy dwoma rz?dami i dwoma ludami. Ale musi zacz?? od akceptacji prawdy i ch?ci zmierzenia si? z bolesn? przesz?o?ci?. Kaporet zosta? zrobiony z czystego, nieska?onego z?ota, nie by?o miejsca na fabrykacj?; aby dokona? zmiany, musi opiera? si? na prawdzie.