Zdj?cie: BOZENA NITKA
Yehoshua Ellis, naczelny rabin Katowic, od 2010 r. mieszka w Polsce. Trzy lata temu przeprowadzi? si? do Warszawy, gdzie pe?ni funkcj? ?nadzorcy?na cmentarzach ?ydowskich w Polsce oraz asystenta naczelnego rabina Warszawy Michaela Schudricha. Rabin Ellis jest r?wnie? wys?annikiem izraelskiej organizacji Shavei Israel.
Uwa?a on, ?e od czasu, gdy w zesz?y pi?tek w Izraelu i Polsce zacz??y narasta? napi?cia, polska spo?eczno?? poczu?a si? jak zadeptana trawa.
“Znany jest cytat, ?e gdy dwa s?onie walcz? to trawa cierpi” – powiedzia? Ellis The Jerusalem Post. “?ydzi w Polsce s? traw? w tej walce”.
Ellis wyja?ni?, ?e wielu Polak?w zaciera granic? mi?dzy Izraelem a ?ydami poniewa? rzeczywi?cie “granica mi?dzy Izraelczykami i ?ydami nie jest wielka, je?li w og?le istnieje. Po pi?tkowych wydarzeniach pojawi?o si? znacznie wi?cej antysemickich komentarzy, kt?re mog? prowadzi? do dzia?a?”.
W zesz?y pi?tek premier Benjamin Netanjahu zosta? zacytowany przez wszystkie media. Powiedzia? “Polacy wsp??pracowali z Niemcami podczas Holocaustu?. Cho? p??niej wyja?ni?, ?e nie odnosi si? do ca?ego narodu polskiego polski rz?d postanowi? w niedziel?, ?e premier Mateusz Morawiecki nie b?dzie uczestniczy? w spotkaniu Grupy Wyszehradzkiej lider?w z Czech, W?gier, Polski i S?owacji, kt?ra b?dzie odbywa? si? w Izraelu. W poniedzia?ek Polska delegacja wycofa?a si? ca?kowicie.
Ellis powiedzia?, ?e podczas gdy g??wne media w Polsce informowa?y o sytuacji w spos?b rzetelny i profesjonalny to dyskusje i komentarze na temat tych artyku??w s? uderzaj?co “ekstremalne”.
“Pod ka?d? wzmiank? na jakikolwiek temat ?ydowski pojawia si? natychmiast mn?stwo nieprzyjemnych komentarzy na temat ?yd?w” – powiedzia? Ellis. “Tym bardziej, je?li s? to artyku?y dotycz?ce Izraelczyk?w lub m?wi?ce o Polsce.? Sytuacja spowodowa?a dalsze napi?cia wewn?trzne w polskiej spo?eczno?ci ?ydowskiej, poniewa? polscy ?ydzi, jak wyja?ni? “maj? wiele r??nych to?samo?ci”.
Opowiedzia?, jak jedna kobieta, kt?ra niedawno pojawi?a si? w spo?eczno?ci ?ydowskiej wracaj?c tym samym to tradycji przodk?w skontaktowa?a si? z nim w pi?tek i zapyta?a: “Co mam powiedzie? moim dzieciom? W kt?r? stron? to zmierza??
“To mo?e by? walka Izraela z Polsk?, ale jest postrzegana jako walka mi?dzy ?ydowskim ?wiatem w Polsce, a tym nie-?ydowskim. I to tworzy to?samo?ciowe rozszczepienie w?r?d Polak?w ?ydowskiego pochodzenia i ?yd?w mieszkaj?cych w Polsce” – powiedzia? Ellis, zauwa?aj?c, ?e sytuacja jest jeszcze bardziej uderzaj?ca, poniewa? Polska ma tendencj? do jednego z najni?szych wska?nik?w incydent?w antysemickich.
“Nie pami?tam aktu antysemickiej przemocy fizycznej, kt?ra wydarzy?a si? tutaj od d?u?szego czasu” – powiedzia? Ellis. “Prawdziwie kocham Warszaw?. To bardzo wyj?tkowe miasto. Cho? nie ma tak naprawd? wielu ?yd?w, jest to miasto bardzo ?ydowskie. “
Nikt tak naprawd? nie wie ilu ?yd?w mieszka w Polsce. Statystyki wahaj? si? od 5 000 do nawet 50 000. “Problem jest w tym, ?e nie bardzo wiadomo jak ?yd?w policzy?? – wyja?ni? Ellis.
Dzieje si? tak dlatego, ?e wielu ludzi nie wie, ?e s? ?ydami. Ich rodzice czy dziadkowie mogli odda? swoje dzieci polskim rodzinom podczas Holokaustu lub r?wnie? po wojnie ukry? przed nimi swoj? to?samo?? ze wzgl?d?w bezpiecze?stwa. Z drugiej strony s? tacy, kt?rzy identyfikuj? si? jako ?ydzi, ale kt?rych dowody na ?ydowskie korzenie s? jak m?wi Ellis “m?tne lub s?abe”. S? te? inni, kt?rzy ca?kowicie uwa?aj? si? za ?yd?w cho? nimi zupe?nie nie s?. No i pod uwag? nale?y wzi?? tych, kt?rzy s? w trakcie konwersji czyli przechodzenia na judaizm. “To bardzo dziwny miszmasz”, powiedzia? z u?miechem Ellis.
Spo?eczno?? warszawska jest bardzo aktywna. Ka?dego dnia, wed?ug rabina Ellisa, dost?pne s? dwie lub trzy r??ne aktywno?ci ?ydowskie organizowane przez Hillela, Chabad, Muzeum ?ydowskie, B’nai B’rith, Maccabi lub JCC.
Po o?wiadczeniu ministra spraw zagranicznych Izraela Katza, ?e ?Polacy przyswajaj? antysemityzm z mleka matki” miejscowi rabini “pr?buj? ugasi? po?ar”.
Rabin Schudrich opublikowa? list, w kt?rym by? odpowiedzi? na stwierdzenie Katza i powiedzia?, ?e jego wypowied? “obra?a polskich ?yd?w, kt?rzy s? cz??ci? tego spo?ecze?stwa”.
Ellis przypomnia?, ?e nie po raz pierwszy wybuch?y stosunki izraelsko-polskie. Na pocz?tku 2018 r. Polska uchwali?a ustaw?, kt?ra brzmia?a: “Kto twierdzi, ?e Nar?d Polski jest odpowiedzialny lub wsp??odpowiedzialny za nazistowskie zbrodnie dokonane przez Trzeci? Rzesz? … podlega karze grzywny lub pozbawienia wolno?ci do trzech lat”. Doprowadzi?o to do wzrostu napi?? mi?dzy oboma krajami.
“Zwi?zek mi?dzy Polakami i ?ydami jest niezwykle z?o?ony” powiedzia? Ellis, zauwa?aj?c, ?e uznaje on rdzenn? ?ydowsk? warto?? za prawd?, podczas gdy Polacy koncentruj? si? na warto?ciach Boga, honoru i ojczyzny – o?wiadczeniach drukowanych na ich sztandarach wojskowych i oficjalnych sprz?tach.
“Te dwa narody maj? bardzo r??ne warto?ci podstawowe i z pewno?ci? nie da si? unikn?? konflikt?w” ? powiedzia? ? “ale chcemy, ?eby to si? dzieje teraz wkr?tce sko?czy?o.”
Tekst oryginalny: The Jerusalem Post
Poprawcie. Powinno by?: “RABIN KATOWIC OSTRZEGA PRZED RYZYKIEM ZWI?KSZAJ?CEGO SI? ANTYSEMITYZMU”