Latem 2013 roku spotka?em si? z Rabinem Michaelem Schudrichem w Jerozolimie. Zaprosi? mnie do wsp??pracy przy odbudowie ?ydowskiego ?ycia w Polsce. Sytuacja oznacza?aby, ?e s?u?? spo?eczno?ci Krakowa jako jej g??wny rabin. Moj? reakcj? by?o niedowierzanie. Nie zdawa?em sobie nawet sprawy, ?e w Polsce s? jacy? ?ydzi. U?miechn? si? i powiedzia?, ?e z pewno?ci? zdziwi mnie to co si? dzieje obecnie w Polsce. Doda?, i? warto by reszta ?wiata r?wnie? to widzia?a i mia?a tego ?wiadomo??.
Rabin Schudrich po?wi?ci? znaczn? cz??? swojego ?ycia osobistego i zawodowego na s?u?enie i rewitalizacj? polskiej spo?eczno?ci ?ydowskiej co wcale nie jest ?atwym zadaniem. A jednak robi to od 1992 roku czyli zaraz po tym jak upad? komunizm, a Polska sta?a si? po raz kolejny demokratycznym pa?stwem.
Gdybym mia? opisa? Rabina Schudricha powiedzia?bym, ?e jest ust?pliwy, nigdy nie m?wi ?nie?, umie si? po?wi?ci?, jest marzycielem. Jego biografia nosi tytu? ?Nie ma rzeczy niemo?liwych? co bardzo dobrze oddaje jego nastawienie do polskiego ?ydostwa. Pojawi? si? w Polsce przed nami wszystkimi: zanim powsta?o JCC w Krakowie i w Warszawie, zanim zosta?o zbudowane Muzeum Polin i nim sukces zacz??y odnosi? obecne organizacje zaanga?owane w ?ydowsk? przysz?o??. Z pocz?tku by? wolontariuszem, a nast?pnie pracownikiem Fundacji Ronalda Laudera, kt?ra zapocz?tkowa?a finansowe wspieranie ?ydowskiego odrodzenia. Wtedy w?a?nie otrzyma? tytu? Naczelnego Rabina Warszawy, a nast?pnie Naczelnego Rabina Polski, kt?rym jest od 15 lat.
Ka?dego dnia od si?dmej rano do p??nocy Rabin Schudrich pracuje nad budowaniem ?ydowskiego ?ycia i zachowaniem pami?ci ?ydowskiej w Polsce. On NIGDY si? nie zatrzymuje! Rabin Schudrich stara si? budowa? mosty pomi?dzy ?ydami i Polakami, Izraelczykami i Polakami, oraz polskimi ?ydami i polskimi ?ydami, mi?dzy chasydami, kt?rzy chc? skupi? si? g??wnie na upami?tnieniu przesz?o?ci i tymi, kt?rzy my?l? o budowaniu przysz?o?ci, mi?dzy ?ydami religijnymi i ?wieckimi, ortodoksami i reformowanymi, Chabadem, politykami, maszgijahami, turystami i ka?dym kto got?w jest usi??? do sto?u, by rozwi?za? problem. Kieruje si? idea?ami chesed ve’emet ? czyli prawda i mi?o??. Zawsze szuka pokoju, zawsze stara si? wsp??pracowa?.
Wspomnia? raz swoje przem?wienie z Bar Micwy. Skupia? si? w nim na Izraelitach, kt?rzy nie byli w stanie z konkretnej przyczyny z?o?y? pesachowej ofiary ? byli albo nieczy?ci, albo z dala od obozu. Nigdy nie byli za to karani. Micwa przepada?am i tyle. Ale oni czekali na nast?pny rok, by wtedy z?o?y? ofiar? i spe?ni? sw?j obowi?zek. Nie musieli ju? tego robi?. Ale chcieli da? z siebie wi?cej. W ko?cu B?g odpowiedzia? na te potrzeby wprowadzaj?c nowe ?wi?to zwane “drug? Pasch?”, kt?re sta?o si? jednym z 613 przykaza? w Biblii. Jak?e zadziwiaj?ce, ?e ludzka inicjatywa i ch?? wyj?cia poza siebie sta?y si? partnerem bosko?ci w tworzeniu micwot w Torze. Rabin Schudrich wzi?? to przes?anie do serca i zrozbi? z niego swoje powo?anie; zawsze stara si? wykracza? poza sfer? chesed, budowania spo?eczno?ci i przyw?dztwa.
Za ka?dym razem, gdy rabin Schudrich, m?wi o ?yciu ?ydowskim zaczyna tym stwierdzeniem: w roku 1939 by?o 3,5 miliony ?yd?w w Polsce. Po Holokau?cie liczba ta zosta?a zdziesi?tkowana do 350 000. Nast?pnie opowiada o ?ydowskiej Polsce w okresie komunizmu i cudzie odrodzenia ?ycia ?ydowskiego w czasach wsp??czesnych od upadku komunizmu i powstania niepodleg?ej Rzeczypospolitej Polskiej. Jestem przekonany, ?e powodem, dla kt?rego rabin Schudrich rozpoczyna swoje przem?wienia zawsze tak samo jest zachowanie pami?ci. Mimo odrodzenia jakie obecnie ma miejsce i tego, ?e nie w?tpliwie mo?emy by? dumni z obecnej sytuacji nie wolno nam zapomnie? o tym co wydarzy?o si? podczas wojny i jaki los spotka? miliony ?yd?w mieszkaj?cych tutaj. W tym samym czasie budujemy, rozrastamy si?, uczymy Tory, aspirujemy, jeste?my inspirowani i staramy si? inspirowa? innych.
Trzydzie?ci lat temu ukaza?y si? ksi??ki i albumy, kt?re da?y wtedy poczucie ostateczno?ci ?ydowskiego ?ycia w Polsce. Nied?ugo p??niej spo?eczno?? zacz??a si? odbudowywa?, g??wnie w Warszawie, Krakowie, Wroc?awiu, ?odzi, ale tak?e ?ycie ?ydowskie trwa w Katowicach, Gda?sku, Szczecinie, Poznaniu, Bielsku Bia?ej i Legnicy.
Znaczna cz??? rewitalizacji ma zwi?zek z wizj? i determinacj? rabina Schudricha. Zrozumia?, ?e by spo?eczno?ci na nowo wzrasta?y potrzebni s? duchowi przyw?dcy. W g??wnych miastach, takich jak Warszawa i Krak?w, przez ostatnie 25 lat dzia?ali rabini. Planem rabina Schudricha sta?o si? przydzielenie rabina do ka?dego miasta, w kt?rym jest spo?eczno?? ?ydowska maj?ca szans? utrzyma? si? i odbudowywa? ?ydowskie ?ycie. Nie?atwo by?o znale?? odpowiednich m??czyzn i ich rodziny, kt?rzy byli by gotowi zainwestowa? siebie w takie dzia?ania. Osadzanie rabin?w w Polsce to r?wnie? ?mudne poszukiwanie funduszy niezb?dnych do ich finansowania. Sta?o si? to jednak cz??ci? misji rabina Schudricha, w kt?rej przez wszystkie te lata odnosi sukces.
Poza pieni?dzmi rabin Schudrich po?wi?ca sw?j czas, by opiekowa? si? ka?dym rabinem, aby ka?demu pom?c odnale?? si? w obecnym ?yciu ?ydowskim oraz wesprze? poruszanie si? po m?tnych wodach wsp??czesnej odnowy w niegdy? t?tni?cym ?ydowskim pa?stwie. Obecnie pracuje dla niego pi?ciu z Polskich rabin?w ? w Warszawie, Krakowie, ?odzi i Wroc?awiu. Przez ostatnich 20 lat rabin Schudrich szuka? odpowiednich rabin?w, znajdywa? fundusze by sprowadzi? ich do Polski i m?c ich zatrudni?, prowadzi? ich i wspiera? w ka?dej mo?liwej sytuacji pocz?wszy od zmaga? z nowym j?zykiem, now? kultur?, nowym miejscem zamieszkania, sko?czywszy na ca?kowitej zmianie dotychczasowego ?ycia w??czaj?c asymilacj? ich ?on i dzieci.
Rabin David Basok, obecnie z ?on? Danielle obs?uguj?cy spo?eczno?? ?ydowsk? we Wroc?awiu, opowiada o swoich pocz?tkowych do?wiadczeniach z rabinem Schudrichem. Pisze:
“Nasze stosunki z rabinem Schudrichem przez ostatnich kilka lat mo?na zamkn?? w trzech s?owach: zrozumienie, wsparcie i zach?ta. Przede wszystkim daje on nam poczucie, ?e polega na nas ca?kowicie we wszystkich dziedzinach; ale jednocze?nie zawsze ma dla nas czas, gdy potrzebujemy porady lub wsparcia. Nasze do?wiadczenie w Polsce jest satysfakcjonuj?ce, ale czasami bywa mocnym wyzwaniem. Pami?tam jedno spotkanie z Rabiem Schudrichem podczas kt?rego przedstawili?my mu nasze problemy i zmagania ze spo?eczno?ci?. S?ucha? uwa?nie i na koniec odpowiedzia?, ?e rozumie nasze obawy i ?e cz??? naszych problem?w mo?e rozwi?za?, a cz??ci nie. Widz?c nasze spi?te i troch? zm?czone twarze zaproponowa?, ?e wy?le nas na wakacje, by?my troch? oczy?cili nasze umys?y. Takim mentorem jest w?a?nie rabin Schudrich. Po powrocie z przerwy mieli?my du?o si?y i energii, by samemu zaj?c si? wszystkimi problemami.
Rabin Schudrich jest naczelnym rabinem Polski. Zrozumia?ym by by?o gdyby chcia? sam przemawia? podczas bardzo wa?nych uroczysto?ci. On jednak zach?ca nas, by?my brali udzia? w takich wydarzeniach daj?c spo?eczno?ciom mo?liwo?? pos?uchania tego co my mamy do powiedzenia.
Rabin Schudrich du?o inwestuje w nasze relacje co nie jest proste w stosunku pracodawca – pracownik. Ale naprawd? stara si? nawi?za? z nami przyja??, oferuj?c r?wnie? wygod?, a czasem nawet daj?c czekoladki z Warszawy. Przy tym zawsze uwa?nie s?ucha naszych problem?w. Rzadko spotykamy si? bez klasycznych “?art?w rabina Schudricha”, kt?re od?wie?aj? nasze nastroje i nas samych.
W ko?cu, jako najbardziej zapracowany rabin jakiego znamy, kt?ry jest ca?y czas w ruchu, zaanga?owany we wszystko co ma znaczenie zachwyca zdolno?ci? prowadzenia rozm?w. Mo?e zacz?? rozmawia? o czym? wa?nym w Niedziel? i musie? sko?czy? natychmiast z jaki? r??nych wa?nych przyczyn po czym zatelefonowa? kilka dni p??niej i zacz?? w?tek dok?adnie tam gdzie zosta? przerwany. Potem rozmowa jest kontynuowana w nast?pny szabat by wreszcie znale?? rozwi?zanie. Prawdziwie niewiarygodne.
Rabin Moshe Bloom by? asystentem rabina Schudricha w Warszawie przez cztery lata. Uwa?a swoj? prac? dla rabina Schudricha niesamowite do?wiadczenie edukacyjne, kt?re chce piel?gnowa? ca?e ?ycie. Zobaczy? go z bliska i mia? mo?liwo?? podziwia? jego m?dro??, przyw?dztwo, cierpliwo??, oddanie i pokor?. Zapytany o to, czego nauczy? si? od rabina Schudricha na temat rabin?w i rabinicznej pracy odpowiedzia?: “Z?o?ono??! Ludzie s? skomplikowani, podobnie jak sytuacje. Miej cierpliwo??, sad? nasiona i nie oczekuj natychmiastowych rezultat?w. Jest to proces, kt?ry ostatecznie przynosi owoce!?
Oddanie Rabina Schudricha do ?ydowskiej Polski jest legendarne. Widzi m?ode polskie ?ydowskie dzieci jako przed?u?enie w?asnej rodziny; widzi je jako swoj? misj? ?yciow?. Dlatego czasem zapomina je??, spa? i dba? o siebie tylko dalej jedzie dzia?a? dalej.
Dla mnie rabin Schudrich by? zawsze zaufanym szefem, wierz?cym we mnie i wspieraj?cym mnie podczas mojego pobytu w Krakowie. Kiedy potrzebowa?em jego rady, by? dla mnie. Kiedy chcia?em robi? co? po swojemu szanowa? m?j wyb?r i wspiera? w nim. Podczas, gdy zar?wno w Polsce jak i za granic? inspiruje i jest podziwiany za swoj? prac? rabin Schudrich nadal jest cz?owiekiem twardo st?paj?cym po ziemi. Ma w sobie pokor? i jest ?wiadom z?o?ono?ci polskiego ?ycia ?ydowskiego oraz wyzwa?, jakie czasami ono stawia. By? tak?e wzorem do na?ladowania pod wzgl?dem zaanga?owania – od dwudziestu pi?ciu lat pracuje nad tym, by zachowa? pami?? o ?ydowskiej Polsce i odbudowa? tam ?ydowskie ?ycie. Nadal pracuje nad tym i nie wydaje si? zwalnia?!
