Majmonides

13 zasad wiary ?ydowskiej – 2. B?g jest jeden

13 zasad wiary ?ydowskiej – 2. B?g jest jeden

Shavei Israel

autor: Yosef Bitton

W zesz?ym tygodniu wyja?nili?my pierwsz? zasad? istnienie Boga.

Druga zasada wiary ?ydowskiej g?osi, ?e ?B?g jest jeden?.

Majmonides wyja?nia: ?On nie jest jeden?? jak gatunek (= kategoria) sk?adaj?cy si? z wielu osobnik?w podobnie jak m?wimy ?jedna? ksi??ka.

?On nie jest jak rzecz fizyczna, kt?r? mo?na podzieli? na cz??ci i wymiary? , jak ksi??ka, kt?ra sk?ada si? ze stron, ok?adki, tuszu itp. ?Jest kim?, kto ma pewien rodzaj Jedno?ci, kt?ra jest wyj?tkowa”.

WSZYSTKIE inne narody i cywilizacje w staro?ytno?ci wyobra?a?y sobie istnienie i wsp??istnienie kilku bog?w, poniewa? widzieli w naturze si?y, kt?re ewidentnie si? sobie przeciwstawia?y. ?ycie i ?mier?, dobro i z?o, ?wiat?o i ciemno??, itd. Ich rozumowanie by?o takie, ?e wielu bog?w musi by? odpowiedzialnych za r??norodno?? i przeciwstawne moce si? ?naturalnych?.

My, ?ydzi, wierzymy, ?e nie ma innych mocy niezale?nych od Boga lub poza jego kontrol?. Rabi Yehuda haLevi wyja?nia w Kuzari, ?e w?a?nie dlatego s?owo ?Elokim? (Wszechmog?cy) jest zapisane w liczbie mnogiej: aby wyrazi?, ?e wszystkie moce wszech?wiata, wszystkie si?y zale?? od jednego ?r?d?a: Boga Wszechmog?cego.

Idea JEDNEGO (i ?niewidzialnego?) Boga Abrahama Abinu zrewolucjonizowa?a ludzko?? na wiele sposob?w. Nie tylko jako arytmetyczna redukcja bog?w, ale g??wnie z powodu moralnych implikacji.

Pozw?lcie, ?e wyja?ni?: pojmowanie istnienia wi?cej ni? jednego Boga stanowi otwarte zaproszenie do relatywizmu moralnego. Jednego Boga czci si? prowadz?c wojn?, drugiego – pokojem. Jeden przez mi?o??, drugi przez morderstwo. Jeden przez pija?stwo, drugi przez trze?wo?? itd. Nic nie jest samo w sobie moralnie dobre ani z?e. Moralno?? czyn?w zale?y od boga, kt?rego czcimy dzisiaj.

?Jeden? B?g oznacza mi?dzy innymi moraln? jasno??. Istnieje JEDEN i ABSOLUTNY zestaw zachowa? moralnych, pochodz?cych od JEDNEGO Boga.

Monoteizm nie pozostawia miejsca na moralne niejasno?ci.

O autorze:

Rabin Bitton od 8 lat codziennie pisze ?Halacha dnia? na temat Tory, my?li ?ydowskiej, a zw?aszcza historii rabin?w sefardyjskich. Zobacz stron?: www.halakhaoftheday.org.

W 2014 r. Rabin Bitt?n zacz?? pisa? Halaj? of the Day po hiszpa?sku.

By? rabinem spo?eczno?ci i przyw?dc? religijnym od ponad 25 lat w Buenos Aires, Montevideo, a obecnie w Stanach Zjednoczonych, gdzie jest rabinem kongregacji Shaare Rajamim, nale??cej do UMJCA w Great Neck w Nowym Jorku.

Parshat Trumah – Zawsze!

Rabin Avi Baumol

Trudno sobie wyobrazi?, ?e B?g rzeczywi?cie nakaza? synom Izraela zbudowa? dom, aby on mia? gdzie siedzie?, odpoczywa?, je??, w?cha?, ogl?da? – to nie s? Boskie cechy. On nie ma cia?a ani te? ludzkich potrzeb. Jestem pewien, ?e Moj?esz o tym wiedzia?, jak r?wnie? m?drcy, kap?ani i prawdopodobnie wszyscy Izraelici byli ?wiadomi tego niepodwa?alnego faktu. Nigdy nie mieli ?adnego powodu, aby wierzy? w cielesno?? Boga. Tora z ca?? pewno?ci? nie popiera idei fizycznego Boga nawet gdy czasami u?ywa eufemizmu o “wyci?gni?tej r?ce Boga” oraz “rozd?tych nozdrzach”.

Je?li tak, to dlaczego nakazali budow? domu z tak wieloma cechami fizycznymi? Po co ustawiono ?kaporet? – czyli z?ote wieko Arki Przymierza jako tron, “szulchan” – st?? do jedzenia, lamp? – “menora”, by dawa?a ?wiat?o, o?tarz “mizbeach”, aby pachnia?o na nim kadzid?o?

Maimonides w swoim “Przewodniku dla zak?opotanych” wyja?nia, ?e ludzie nie s? w stanie poradzi? sobie z radykalnymi przemianami z jednej skrajno?ci w drug?. Byli przyzwyczajeni do fizycznych bog?w, ?wi?ty? fizycznych, z?otych tron?w i s?odko pachn?cych kadzide?, wi?c B?g ust?pi? i mia? nadziej?, ?e zmodyfikowana wersja do?wiadczenia w ?wi?tyni pomog?aby im pod??y? w?a?ciw? ?cie?k?.

Inne podej?cie m?wi, ?e Izraelici byli bardziej zaawansowani ni? ich egipscy panowie. Rozumieli bezcielesno?? Boga i zaakceptowali poj?cie niewidzialnego Boga strzeg?cego ich i czuwaj?cego nad nimi; niemniej jednak potrzebowali czego? wi?cej. Potrzebowali symbolu Boga, znaku, ?e niewidzialny B?g, w kt?rego wierzyli i do kt?rego modlili si?, kt?remu sk?adali w ofiary ? s?yszy ich, akceptuje i u?miecha si? do nich.

Zawsze!

W tym celu opracowano plan. ?wi?tynia zostanie zbudowana na podobie?stwo wszystkich politeistycznych ?wi?ty? tamtych czas?w, ale z pewn? r??nic?. Ta r??nica b?dzie zrozumia?a tylko dla nielicznych wybranych, kap?an?w. Naj?wi?tsza komnata b?dzie dost?pna tylko raz w roku i jedynie dla najwy?szego kap?ana. Kamienne tablice b?d? przechowywane w ?wi?tej arce, ale nikt nie b?dzie mia? do nich dost?pu.

Co to za ?wi?tynia? Po co budowa? dom Bo?y, w kt?rym ?aden z wiernych nie mo?e zobaczy? cud?w, kt?re si? w nim znajduj?? Odpowied? by?a taka, ?e ??celem ?wi?tyni nigdy nie by?o pomieszczenie Boga, ani te? nie by?o skupieniem ducha Bo?ego w jednym miejscu. Chodzi?o raczej o to, aby ka?dy Izraelita wiedzia?, ?e B?g us?ysza?, zobaczy?, odpowiedzia? i roztoczy? swoje ?wiat?o na sw?j lud. W zwi?zku z tym istnieje kilka wa?nych werset?w, kt?re odzwierciedlaj? przekaz zawarty w ?wi?tyni:

25:30 B?dziesz ZAWSZE k?ad? na stole przede Mn? chleby pok?adne.

27:20 Ty rozka?esz Izraelitom, aby przynie?li do ?wiecznika oliw? czyst?, wyci?ni?t? z oliwek, dla ci?g?ego podtrzymywania ?wiat?a w lampie ustawicznie i ZAWSZE.

 28:29 W ten spos?b Aaron b?dzie nosi? imiona syn?w Izraela, wypisane na pektorale dla zasi?gania wyroczni, na swym sercu, gdy b?dzie wchodzi? do Miejsca ?wi?tego, aby pami?ta? przed Panem ZAWSZE.

28:38 I b?dzie on na czole Aarona, poniewa? Aaron poniesie uchybienia pope?nione przy ofiarach, kt?re b?d? sk?ada? Izraelici, i przy wszystkich ?wi?tych darach. A b?dzie na jego czole ZAWSZE dla zjednania mu ?aski w oczach Pana.

29:38 A oto z czego b?dziesz sk?ada? ofiar?, dwa roczne baranki codziennie i ZAWSZE.

30:8 A gdy Aaron zapali o zmierzchu lampy, zapali r?wnie? kadzid?o, kt?re b?dzie spalane ZAWSZE przed Panem poprzez wszystkie wasze pokolenia.

Zawsze!

 W tym s?owie zawiera si? tajemnica ?wi?tyni, nie w cudach i nie cielesnej obecno?ci Boga w danym miejscu. Przeciwnie, wszyscy w Izraelu odczuwali obecno?? Boga, poniewa? wiedzieli, ?e chocia? chwa?a Boga wype?nia ca?y ?wiat, specjalne miejsce zosta?o stworzone dla Am Israel – narodu Izraela. Miejsce w ca?o?ci uznane za ?wi?te i u?wi?cone ?mikdasz?! To miejsce, je?li b?dzie nale?ycie szanowane, je?li b?dzie szanowane za to, czym jest – to miejsce b?dzie dla dzieci Izraela przypomnieniem, ?e B?g ZAWSZE s?ucha, odpoczywa, czuje, odpowiada i czuwa nad swoim narodem.

Zawsze!

To s?owo umyka cz?owiekowi. Ono istnieje jedynie w kr?lestwie Boga, uwa?amy ?e nale?y do idealnego, niebia?skiego ?wiata. By? mo?e jednak przes?anie ?wi?tyni – Mikdasz, ma stale i ZAWSZE przypomina? nam o mi?o?ci Boga do Jego narodu, o wsp??czuciu dla Jego ludu, o nierozerwalnym przymierzu, kt?re On zawar? ze Swoimi dzie?mi.