Moj?esz

Paraszat Jetro

Paraszat Jetro

Rabin Yehoshua Ellis

I oto wracamy do Jetro? za ka?dym razem, gdy przychodzi czas na t? Parsz? zauwa?am, ?e wci?? skupiam si? na jej pocz?tku, cho? sz?ste czytanie jest rzekomo najwa?niejsze w ca?ej Torze. Nie jestem w stanie wyj?? po za odwiedziny te?cia Moj?esza, mo?e dlatego, ?e sam te?cia nie mam. Kiedy Jetro przychodzi do Moj?esza i Dzieci Izraela, przyprowadza ze sob? Sefor?, Gerszoma i Eliezera – ?on? i dwoje dzieci Moj?esza. Midrasz m?wi nam, ?e gdy Moj?esz zobaczy? warunki, kt?re musieliby znosi?, gdyby wr?cili z nim do Egiptu, odes?a? ich z powrotem do Jetro. Sefora i Jetro pojawiaj? si? w dalszej opowie?ci, ale dzieci Moj?esza widzimy po raz ostatni.

Dlaczego? Co sta?o si? z Gerszomem i Eliezerem? Nie wiem, tekst nic na ten temat nie m?wi. Wszystko, co o nich wiemy, wiemy z naszej Parszy. Czytamy w niej, ?e sp?dzili wczesne dzieci?stwo ze swoim dziadkiem, nie z ojcem.

Jetro zawsze pojawia si? w kontek?cie rodziny. Kiedy Moj?esz spotyka go po raz pierwszy, jest przedstawiony jako ojciec Sefory. W naszej Parszy wyst?puje jako te?? Moj?esza. A kiedy opuszcza Dzieci Izraela, stanowczo o?wiadcza, ?e potrzebuje wr?ci? do swojej rodziny. Tor? studiujemy w Bet Midrasz, ale ?yjemy ni? w domu. Jetro przychodzi powiedzie? Moj?eszowi, i nam wszystkim, ?e ca?ego naszego studiowania Tory nie mo?na por?wnywa? do ?ycia wed?ug Tory z naszymi dzie?mi.

Szabat Szalom!

Z mi?o?ci?,

Yehoshua

t?umaczenie: Jojo Wrze?niowska

Parsza Waera

Parsza Waera

Rabin Yehoshua Ellis

Parsza Waera najbardziej znana jest z r??norodnych cud?w dokonywanych przez B!ga w czasie nak?aniania Moj?esza do podj?cia misji wyzwolenia Izraela. Woda zamienia si? w krew, py? ziemi egipskiej zamienia si? w komary, a na wszystko spada ognisty grad – to obrazy godne najstraszniejszych koszmar?w i horror?w. A jednak pocz?tek naszej Parszy jest jeszcze bardziej przera?aj?cy. W pierwszym czytaniu znajdujemy dwie wyj?tkowe genealogie. Pierwsza dotyczy relacji B!ga z Dzie?mi Izraela, druga za? dotyczy Moj?esza. B!g m?wi Moj?eszowi, ?e on, i tylko on, jest odpowiedni? osob? do przeprowadzenia misji wyzwolenia Dzieci Izraela z egipskiej niewoli i osadzenia ich w ziemi Izraela.

Dlaczego jest to tak przera?aj?ce? Po pierwsze, gdy u?wiadamiasz sobie, ?e jeste? w stanie samodzielnie wykona? zadanie, kt?re masz przed sob?, bez wzgl?du na to jak szlachetne, pojawia si? to specyficzne, niepokoj?ce uczucie. Po drugie, i najwa?niejsze, Moj?esz nie wykona? tego zadania. Nigdy nie postawi? stopy na ziemi Izraela, ani tym bardziej nie osadzi? tam ?adnego ?yda. Jego misja jest ostatecznie pora?k?, a B!g m?wi mu, ?e do tego w?a?nie zosta? stworzony.

B!g daje Moj?eszowi mo?liwo?? stania si? najwa?niejsz? postaci? w ca?ej historii, daje mu mo?liwo?? otwarcia pierwszego aktu w dziele ostatecznego odkupienia Dzieci Izraela, ludzko?ci i ca?ego ?wiata, ale? za cen? w?asnej, osobistej ambicji. Moj?esz jest gotowy na to po?wi?cenie, a my?

Szabat Szalom!

Z mi?o?ci?,

Yehoshua

Paraszat Szemot

Paraszat Szemot

Rabin Yehoshua Ellis

Na pocz?tku Parszy Szmot, kiedy c?rka faraona otwiera koszyk, w kt?rym le?y Moj?esz i rodzi si? w niej wsp??czucie, m?wi: ?On jest z Hebrajczyk?w? (Szmot 2:6). Czego uczy nas to stwierdzenie? Czytali?my przed chwil?, ?e matka i ojciec ch?opca pochodz? z plemienia Lewiego, jak wi?c mog? nie wiedzie?, ?e jest ?ydem? O?wiadczenie to daje nam wiedz? nie na temat Moj?esza, ale raczej na temat c?rki faraona. Zobaczy?a ?ydowskiego ch?opca, i cho? jej w?asny ojciec rozkaza? zabi? wszystkie ?ydowskie niemowl?ta p?ci m?skiej, a za niewykonanie rozkazu ustanowi? kar? ?mierci, ulitowa?a si? nad nim i uratowa?a mu ?ycie. By?o to pierwsze w historii prze?ladowanie ?yd?w, za? c?rka faraona by?a pierwszym cz?owiekiem, kt?ry po?o?y? na szali swoje ?ycie, by nas ratowa?. By?a pierwszym cz?owiekiem przeciwstawiaj?cym si? tyranii religijnej nienawi?ci i antysemityzmowi. By?a pierwsz? Sprawiedliw? Po?r?d Narod?w ?wiata. 

Dlaczego Tora opisuje dzieci?stwo Moj?esza? Dlaczego nie zaczyna tej opowie?ci od fragmentu o gorej?cym krzewie i powo?aniu Moj?esza do wyzwolenia Izraela? Opowiadaj?c o empatii i heroizmie c?rki faraona, Tora uczy nas, ?e ca?y nasz nar?d istnieje dzi?ki odwadze jednej kobiety, nie-?yd?wki, kt?ra zaryzykowa?a w?asne ?ycie, by uratowa? ?ydowskiego ch?opca. ?yj?cy wsp??cze?nie ?ydzi zawdzi?czaj? swoje istnienie tej w?a?nie pierwszej Sprawiedliwej. Nasze odkupienie zacz??o si? od jej aktu odwagi. 

Ca?a nasza historia usiana jest okresami nietolerancji i antysemityzmu. Zag?ada europejskich ?yd?w by?a ostatecznym wyrazem tej nienawi?ci. Czasy ciemno?ci rozja?nia?o jednak ?wiat?o akt?w mi?o?ci, dokonywanych przez naszych nie?ydowskich przyjaci?? i s?siad?w. Holokaust by? bezprecedensowym przyk?adem, kiedy nie-?ydzi ryzykowali swoje bezpiecze?stwo i ?ycie, by nas ratowa?. Parsza Szmot naucza, ?e jeste?my winni tym ludziom dozgonn? wdzi?czno??. Pokazuje, ?e istnienie naszego narodu zale?y od ich gotowo?ci do po?wi?cenia wszystkiego. 

Szmot jest ksi?g? naszego odkupienia, modelem ca?ej ?ydowskiej historii, co za tym idzie,  tak?e ostatecznego odkupienia – oby szybko nadesz?o. Widzimy zatem, ?e u podstaw naszego odkupienia le?? bezinteresowno?? i pe?ne samopo?wi?cenia dzia?ania nie-?yd?w. Dlaczego nasze odkupienie zaczyna si? od aktu mi?osierdzia kogo? spoza naszego narodu? ?eby?my wiedzieli, ?e nasze odkupienie nie dotyczy jedynie nas, ani nie wydarzy si? tylko dzi?ki naszym dzia?aniom. Nasze odkupienie dope?ni si?, gdy obejmie ca?y ?wiat. A nasza t?sknota za nim nie zostanie zaspokojona, dop?ki nie b?dzie t?sknot? za odkupieniem wszystkich. 

Szabat Szalom!

Z mi?o?ci?, 

Yehoshua

Paraszat Wajelech

Paraszat Wajelech

Rabin Yehoshua Ellis

Nasza Parsza w tym tygodniu opisuje chwil?, kiedy Moj?esz ko?czy pisa? Tor? i przekazuje j? lewitom, kap?anom i starszy?nie Izraela. By? mo?e nie zwr?ciliby?my na ten fragment wi?kszej uwagi, gdyby nie fakt, ?e robi to dwa razy: w wersecie 31:4 i znowu w wersecie 31:29. O co w tym chodzi? Dlaczego Moj?esz ko?czy pisa? Tor? dwa razy?

Najbli?szy Szabat to Szabat Nawr?cenia (Szabat Szuwa), Szabat Powrotu (hebr. t?szuwa). To Szabat pomi?dzy Rosz HaSzana i Jom Kipur, kiedy wszyscy dok?adamy wszelkich stara?, by zmieni? swoje dzia?ania i naprawi? z?e uczynki, ?eby B!g zapisa? nas w Ksi?dze ?ycia. W ten Szabat b?dziemy s?ucha? o tym, jak Moj?esz, kiedy sko?czy? pisa? Tor?, Ksi?g? ?ycia, otworzy? J?, by napisa? wi?cej. Okazuje si?, ?e to nie koniec. B!g czeka, by doda? nasze imiona do Ksi?gi Dobrego ?ycia. My musimy zechcie? napisa? ci?g dalszy.

Gmar Chatima Towa!

Szabbat Szalom!

Z mi?o?ci?,

Yehoshua