Paraszat Bamidbar

W tej paraszy spis ka?dego pokolenia jest poprzedzony nazw? plemiennego wodza. Gdy tekst podlicza plemi? Lewiego (Lewity) stwierdza: “S? oni potomkami Aarona i Moj?esza”. Nast?pnie wymienia syn?w Aarona. Raszi wnioskuje st?d, ?e je?li uczysz kogo? Tory stajesz si? jego ojcem. Jest to pi?kne wyt?umaczenie, dlaczego Moj?esz jest wymieniony jako ojciec syn?w Aarona podczas, gdy nie ma tu spisu dzieci samego Moj?esza.

Moj?esz i Aaron reprezentuj? dwa r??ne rodzaje przyw?dztwa. Jako arcykap?an Aaron musi by? moralnym wzorem narodu. Jego obowi?zkiem jest reprezentowanie czysto?ci w oczach wszystkich. Czysto?? jest trudn? cech? do osi?gni?cia i przekazania, ale ostatecznie jest ona dost?pna dla wszystkich, kt?rzy s? gotowi wykona? w tym kierunku sporo pracy. Te cechy przyw?dcze, kt?re Aaron posiada? mo?na przekaza? z pokolenia na pokolenie.

Przyw?dztwo Moj?esza wywodzi si? z zupe?nie innego ?r?d?a ni? przyw?dztwo jego brata Aarona. Kiedy by? m?ody i ?y? jak ksi??? w pa?acu faraona Moj?esz zobaczy? jak egipski nadzorca bezlito?nie bije ?ydowskiego niewolnika. Wiedzia?, ?e to, co zobaczy? jest niemoralne i dlatego Moj?esz uderzy? i zabi? nadzorc?. To doprowadzi?o do jego ucieczki do Midian, a tam zosta? wezwany przez Boga, by wyprowadzi? syn?w Izraela na wolno??. Read more

Paraszat Behar

Paraszat Behar

Ju? od drugiej nocy Pesachowej zaczynamy przygotowania do Szawuot, ?wi?to, podczas kt?rego po raz kolejny stajemy na Synaju. Na pocz?tku robimy to po prostu odliczaj?c czas i ka?dy kolejny dzie?, kt?ry oddala nas od niewoli a zbli?a do G?ry Synaj i Tory. Odliczamy siedem tygodni i ju? pi??dziesi?tego dnia jeste?my gotowi, by stan?? pod g?r? i odbiera? s?owo Bo?e. I tak pami?taj?c o naszych przygotowaniach czyta?em parasz? na ten tydzie?. I tu podobnie Tora nakazuje nam liczenie razy siedem. Tora m?wi nam, by liczy? siedem tygodni od Sederu do objawienia na Synaju, ale r?wnie? w cyklu siedmiu, siedem razy siedem odliczamy rok jubileuszowy, o kt?rym naucza nas parasza.

Na pocz?tku tego tygodnia odliczyli?my dwudziesty dziewi?ty dzie? Omeru, oznacza to wi?c, ?e mamy trzydzie?ci dni do Szawuot. Prawo ?ydowskie nakazuje nam, ?e trzydzie?ci dni przed ka?dym ?wi?tem zaczynamy nauk? o prawach i zwyczajach zbli?aj?cego si? ?wi?ta, w tym tekst?w, kt?re przeznaczone s? na to ?wi?to. W Szawuot czytamy Ksi?g? Rut, pojawia si? pytanie dlaczego? Jaki jest zwi?zek mi?dzy Szawuot a t? histori?? Parasza z tego tygodnia jest kluczem do zrozumienia tego po??czenia.

Ksi?ga Rut w skr?cie: Elimelech i jego rodzina opuszczaj? Izrael w czasie g?odu i udaj? si? do Moaw. Jego synowie ?eni? si? z kobietami z miejscowej ludno?ci, a nast?pnie wszyscy m??czy?ni umieraj?. Naomi, matriarcha rodziny, zubo?a?a i cierpi?ca decyduje si? na powr?t do Izraela. Jej synowa Rut pod??a za ni?. ?yj? w ub?stwie, dop?ki Boaz, ich najbli?szy krewny, lituje si? nad nimi. Pocz?tkowo utrzymuje je, wreszcie odkupuje ziemi? przodk?w i po?lubia Rut.

Kara za nieprzestrzeganie zasad roku Jubileuszowego, zgodnie z opisem w naszej Paraszy, to wydalenie z kraju. I tu spotykamy Elimelecha i jego rodzin? na pocz?tku ksi?gi Rut, gdy s? zmuszeni opu?ci? swoj? ziemi?. G??wnym aspektem Jubileuszu jest to, ?e ka?da osoba w narodzie Izraela posiada swoje unikalne dziedziczne prawo do Ziemi Izraela, i ?e musimy powr?ci? do niej co najmniej raz na pi??dziesi?t lat. Nasza Parasza nadal wyja?nia, ?e nie trzeba czeka? tak d?ugo. Idealnie jest, gdy nasza rodzina wkracza, podaje nam pomocn? d?o? i odkupuje nasz? w?asno?? dla nas. To w?a?nie Boaz robi na ko?cu ksi??ki Rut.

Widzimy wi?c po??czenie mi?dzy parasz? a Ksi?g? Rut, ale jak to si? ma do Szawuot? R?wnoleg?a struktura liczenia lat jubileuszowych i dni do Szawuot jedynie prowadz? nas w tym samym kierunku, ale to jeszcze nie jest to samo. Parasza nazywa si? Behar Synai, czyli Na g?rze Synai, gdy? tak zaczyna si? pierwsze zdanie Paraszy. To zdanie jest zupe?nie nie na miejscu w ksi?dze Wajikra, przecie? wszystkie prawa wymienione w tej ksi?dze pochodz? z Synaj, wi?c dlaczego w tym tygodniu tak to wyr??niamy? Podobnie jak wszystkie dzieci Izraela maj? sw?j udzia? w dziedziczeniu Ziemi, tak te? ka?dy z nas posiada unikalne prawo dziedziczenia Tory. Tora m?wi: ?Mosze poinstruowa? nas o dziedziczeniu Tory w narodzie Jakuba (w narodzie Izraela)”.

Podobnie jak liczymy czterdzie?ci dziewi?? lat, a? mo?emy powr?ci? do naszego fizycznego dziedziczenia w pi??dziesi?tym, Jubileuszowym, roku. Tak te? liczymy czterdzie?ci dziewi?? dni a? powr?cimy do naszego duchowego dziedzictwa i objawienia Tory na Synaju. W roku Jubileuszowym wszyscy niewolnicy staj? si? wolni I mog? wr?ci? do domu. Tora uwalnia nas od wszystkich obcych ideologii i pr??nych pragnie?, kt?re nas wi??? i wraz z Tor? mo?emy powr?ci? do naszego prawdziwego ja i naszego gor?cego pragnienia, aby zbli?y? si? do Boga i uzdrowi? ?wiat.

Widzimy, ?e wolno?? fizyczna i finansow?, kt?ra przychodzi do ca?ego narodu w roku Jubileuszowym jest r?wnoleg?a z intelektualn? i duchow? wolno?ci?, kt?ra przychodzi, gdy Izrael otrzymuje Tor?. W tym tygodniu dowiadujemy si?, ?e nie trzeba czeka? na Jubileusz, by by? wolnym i powr?ci? do dziedzictwa, dowiadujemy si?, ?e rodzina mo?e to zrobi? dla nas. Tak samo jest z Tor?, nie musimy czeka? na Boga, aby zszed? na G?r? Synai, my mo?emy uda? si? do niego. Umorzenie i uwolnienie, o kt?rym m?wi nasza parasza, to nie jest co?, co mo?na osi?gn?? na w?asn? r?k?. Raczej potrzebujemy kogo? innego, aby nam pom?g? si? podnie??, potrzebujemy te? spo?eczno?ci by administrowa?a nad tym procesem. To samo jest prawd? w odniesieniu do naszej duchowej odnowy. M?j prywatny osobisty powr?t do Tory i micw, nie jest prawdziwym powrotem, dop?ki nie anga?uje moich przyjaci??, rodziny i spo?eczno?ci.

Samotny powr?t to tylko narcystyczny objazd. Tylko wtedy, gdy inni nas wzmacniaj?, a my wzmacniamy innych, mo?emy powr?ci? do siebie i do Tory, kt?ra tryska z g??bi ka?dego z nas.

Szabat szalom,
Z mi?o?ci?,
Jehoszua

Paraszat Mecora

W tym tygodniu parasza omawia proces oczyszczania ?mecora? ? czyli osoby, kt?r? dotkn??a choroba ?carat?. W ubieg?ym tygodniu czytali?my o tym, jak rozpozna? t? dolegliwo?? poprzez odbarwienie sk?ry, w?os?w, brody lub ubrania. Ta diagnoza musi by? przeprowadzona przez jednego z kohen?w (kap?an?w) ? czyli takich duchowych technik?w naszego narodu. Po wielu barwnych szczeg??ach z ostatniego tygodnia, teraz zajmujemy si? procesem oczyszczania. Dowiadujemy si? w jaki spos?b kap?an mo?e stwierdzi?, ?e ?mecora? jest ju? wyleczony oraz w jaki spos?b ta osoba mo?e zako?czy? proces swojego oczyszczenia poprzez mycie, ofiary i modlitwy. Po tych wszystkich wyja?nieniach nasz tekst przyjmuje ciekawy obr?t i opisuje now? kategori? ?carat? ? carat domu.

Opis domu dotkni?tego przez ?carat? zaskakuje, poniewa? wydawa?oby si?, ?e mamy ju? za sob? temat tej dolegliwo?ci. W dodatku w przeciwie?stwie do wszystkich opisanych powy?ej przypadk?w nie sk?adamy ofiary do ?wi?tyni, by oczy?ci? dom z ?carat?. Dlaczego? Oczywist? odpowiedzi? wydaje si? to, ?e dom nie mo?e przecie? przynie?? ofiary. W zwi?zku z tym dom musi przej?? przez inny proces, kt?ry jest odpowiednikiem ofiary sk?adanej przez chorego cz?owieka. Read more

Paraszat Wajikra

Po raz kolejny sko?czyli?my czytanie ksi?gi Szmot i przenie?li?my si? do Waikra i tu si? zaczyna prawdziwa praca nad studiami Tory. Do tej pory wystarczy?o zajmowanie si? przypowie?ciami i narracj? Tory, teraz musimy skorzysta? z wielu narz?dzi egzegezy biblijnej, aby wywnioskowa? szczeg??y halachy w s?owach Tory. Bogu niech b?d? dzi?ki, bo by?em nieco zbyt zaabsorbowany zmys?owymi aspektami naszej tradycji, a od tego momentu nasz intelekt przejmuje kontrol?.
Cho? wszyscy pami?taj? historie patriarch?w du?o lepiej ni? porz?dek dziennych ofiar, to jednak kolejne trzy ksi?gi Tory dotycz? tego, czego dotyczy wi?kszo?? dyskusji w naszej tradycji. Pocz?wszy od Waikra otrzymujemy wiele zalece?, precyzyjne miary i ?rodki oraz opisy niezb?dnych czynno?ci. Wreszcie mo?emy zacz?? por?wnywa? te r??ne kategorie przykazanych materia??w i dzia?a?, aby wyci?ga? nowe wnioski z tych por?wna?. Teraz, gdy ju? mamy co do analizowa? mo?emy nawet przej?? do syntezy. Proces halachiczny w zasadzie zaczyna si? tutaj.
Halacha oraz proces jej ekstrapolacji, jest struktur?, na kt?rej nasz nar?d jest w stanie si? oprze?, gdy wszystko inne, jak to ju? cz?sto si? zdarza?o, nas zawiedzie. Teraz, gdy wola Boga jest dok?adnie wy?o?ona, mo?emy ekstrapolowa? j? na wszystkie inne sytuacje. Teraz mamy ju? narz?dzia i wskaz?wki jak przenie?? i wnie?? ?wi?to?? Beit Hamigdasz do ka?dej sytuacji.

W tym tygodniu parasza omawia ofiary jakie nale?y z?o?y?, gdy kto? ze spo?eczno?ci lub te? jej przedstawiciel zgrzeszy?. Obie ofiary za grzechy spo?eczno?ci oraz za grzech arcykap?ana wymagaj? pokropienia krwi? zas?ony miejsca Naj?wi?tszego z Naj?wi?tszych. W przypadku ofiarowania za grzechy arcykap?ana Tora nazywa t? zas?on? ?wi?t?. Natomiast, gdy opisane jest ofiarowanie za grzechy narodu brakuje tego epitetu. Raszi wyja?nia t? r??nic? podaj?c nam metafor? o kolonii, kt?ra zbuntowa?a si? przeciw kr?lowi: Je?li tylko cz??? ludno?ci zbuntowa?a si?, kr?l nie wyci?gnie konsekwencji przeciwko lokalnemu rz?dowi, ale je?li ca?e spo?ecze?stwo si? zbuntuje, kr?lowi nie pozostanie nic innego jak zniesienie tego rz?du. Raszi wyja?nia, ?e je?li arcykap?an dopu?ci? si? grzechu to b?g i ?wi?to?? nadal pozostaj? z narodem, ale je?li ca?y nar?d zgrzeszy? wtedy boska obecno?? opuszcza nar?d.

Parasza poucza nas, ?e ?wi?to?? narodu jest zale?na od poszczeg?lnych os?b tylko wtedy, gdy ?wiadomie s? jego cz??ci?. Bez wzgl?du na to, jak ?ci?le przestrzegam halachy, je?li pozostaj? sam, wtedy nie tylko nie mog? wp?ywa? na los innych, ale przede wszystkim nie mog? si? rozwija? i wznie?? si? do g?ry. Je?li nie dzia?am na rzecz swojego brata, to przede wszystkim nie wp?ywa to na moja korzy??. Jednocze?nie je?li decyduj? si? odrzuci? od siebie boskie obowi?zki, ograniczam w ten spos?b nie tylko sw?j osobisty rozw?j duchowy, ale poci?gam za sob? ca?y nar?d.
Tora w tym tygodniu daje nam narz?dzia, kt?re podtrzymaj? nasz? wi?? z Bogiem w ka?dej sytuacji, z jak? mamy do czynienia. Nie mo?emy jednak dokona? tego sami. Bez wzgl?du na to, gdzie si? znajdujemy nasz los jest zawsze powi?zany z losem narodu, jak r?wnie? los naszego narodu jest powi?zany z my?lami, s?owami i czynami ka?dego z nas. ?adne mury jesziwy ani morza nie zdo?aj? nas oddzieli? od siebie lub izolowa? nas od dzia?ania innych.

Szabat szalom,
Z Mi?o?ci?,
Jehoszua