Parasza Beszalach

Parasza Beszalach

W tym tygodniu Izrael odkrywa cenę wolności. Na wyraźne polecenie Boga Dzieci Izraela wędrują okrężną drogą, by zaledwie siedem dni po uzyskaniu niepodległości stanąć w obliczu pewnego zniszczenia. Morze jednak otwiera się i Izrael składa w imię wolności ostatnią ofiarę – traci możliwość powrotu. Tora mówi nam, że przed rozstąpieniem wód przez całą noc wiał silny, wschodni wiatr. Ramban tłumaczy, że Bóg zrobił to, by egipscy żołnierze nie zauważyli Boskiej ingerencji, poszli za Dziećmi Izraela i utonęli.

Bóg nie przedstawił w Torze szczegółów dotyczących wschodniego wiatru, by przeczytali to Egipcjanie. Zrobił to dla nas. Oczywiste jest dla mnie, że Bóg spowodował otwarcie się morza, by ocalić Dzieci Izraela. Rozstąpienie wód było cudem, ale czy musi być cudowne, czy musi nosić znamiona czegoś nadprzyrodzonego? Czy boskie cuda muszą operować poza granicami natury, by były Go godne? Co jest większe, Bóg, który ręcznie steruje naturą, czy ten, który działa przez nią? Bardziej imponuje mi Bóg, który stworzył świat z cudami będącymi częścią jego DNA, niż ten, który musi zawieszać prawa natury, by dostosowały się do Jego woli.

Szabat Szalom!

Z miłością,

Yehoshua

Nie obawiaj si? by? najlepszym – Parasza Ki Tawo

Nie obawiaj si? by? najlepszym – Parasza Ki Tawo

Jednym z istotnych trop?w klasycznego antysemityzmu jest przekonanie, ?e ?ydzi zawsze uwa?aj?, ?e s? lepsi. ?Dlaczego uwa?asz, ?e jeste? taki wspania?y??, ?Sp?jrz na siebie, czy nadal s?dzisz, ?e jeste? najlepszy??. Wypowiedzi te by?y zwykle skierowane do ?yd?w, kt?rzy byli prze?ladowani, zostali oczernieni, poni?eni i zawstydzeni.

Antysemita patrzy? wtedy z g?ry na zubo?a?ego lub pobitego ?yda i nie m?g? uwierzy?, ?e to posta? ?yda, kt?ry jest wybrany przez Boga, jako ten lepszy! Im bardziej ?yd utrzymywa?, ?e jest wybrany, tym bardziej ?li karali go, antycypuj?c (niepomy?lnie) moment, w kt?rym ?yd ostatecznie si? podda i zaakceptuje pora?k?.

Czasami sami ?ydzi zdawali sobie spraw? z ironii polegaj?cej na tym, ?e s? najbardziej uciskani, prze?ladowani i najbardziej oczerniani, a jednak ca?y czas musz? nosi? przydomek ?wybranych? lub ?najlepszych?. Tak powsta?a s?ynna wypowied? Tewje w Skrzypku na dachu: ?Wiem, wiem, jeste?my wybranym narodem, ale czy co jaki? czas nie mo?esz wybra? kogo? innego??

Odpowied? dla Tewje i wszystkich hejter?w poprzez wieki brzmi: ?nie, B?g nie mo?e wybra? kogo? innego, poniewa? ju? wybra?!?

Parsha Ki tawo ko?czy si? przem?wieniem Moj?esza skierowanym do Syn?w Izraela w rozdziale 26. Po przedstawieniu ostatecznich micw dotycz?cych bikurim i widui maaser, micw poprzez kt?re jednostka deklaruje swoj? wierno?? Bogu i zwi?zek z ziemi?, Moj?esz przekazuje swoje ko?cowe o?wiadczenie dotycz?ce przymierza mi?dzy Bogiem a Jego narodem.

 ???-? ‘??????????? ??????? ???????? ???? ????????? ????????? ??????????? ?????????? ??????? ???????????? ?????????????? ??????????? ????????: 18 ???’ ??????????? ??????? ???????? ??? ????? ???????? ????????? ???????-???? ?????????? ????-??????????: 19 ??????????? ???????? ??? ????-????????? ?????? ?????? ?????????? ???????? ????????????? ???????????? ??? ??????? ??? ‘????????? ????????? ????????

17 Dzisiaj o?wiadczy?e? Panu, ?e b?dzie twoim Bogiem i ?e b?dziesz chodzi? jego drog?, i przestrzega? jego ustaw, przykaza? i praw, i s?ucha? jego g?osu. 18 Pan za? o?wiadczy? dzisiaj co do ciebie, ?e jako lud b?dziesz wy??czn? jego w?asno?ci?, jak ci obieca?, i ?e ty masz przestrzega? wszystkich jego przykaza?, 19 I ?e wywy?szy ci? ponad wszystkie narody, kt?re stworzy?, ku chwale, s?awie i chlubie, i ?e b?dziesz ?wi?tym ludem Pana, Boga twego, jak powiedzia?.

M?drcy debatuj? nad definicj? s?owa ?heemircha?(o?wiadczy?). Raszi twierdzi, ?e oznacza to rozdzielenie lub wyci?gni?cie czego?. Raszbam utrzymuje, ?e skoro rdze? ?amar? to ?powiedzie?? wi?c oznacza to, ?e ??B?g przem?wi?, a ty to zaakceptowa?e?.

Wielu innych komentator?w, w tym Ramban, Ibn Ezra, Rabim Dawid Cwi Hoffman, Rabenu Bachje, twierdz?, ?e s?owo to oznacza podnie??, wznie?? i uczyni? wielkim. Ta interpretacja jest najbardziej intryguj?ca, poniewa? s?owo jest u?ywane dwa razy pod rz?d: raz do okre?lenia czego?, co zrobili?my Bogu, a nast?pnie natychmiast w odwrotny spos?b, do okre?lenia czego?, co B?g nam robi.

Tak wi?c ostatnie s?owa Moj?esza skierowane do jego narodu przed zawarciem przymierza brzmi?: TY wybra?e? Boga! Uczynili?cie Go wielkim i waszym Bogiem, post?puj?c Jego drogami i przestrzegaj?c Jego przykaza?, s?uchaj?c Jego s??w. W wyniku tego dzia?ania zmierzaj?cego do Boga i uczynienia Go wielkim … B?g uczyni? nar?d Izraela wielkim! Poprzez uczynienie nas swoim narodem wybranym i przekazanie nam przykaza?, kt?rych nale?y przestrzega?. Czyni?c to, naturalnie powstaniemy, aby sta? si? najlepszymi ze wszystkich narod?w, w imi?, w chwale, w ?wi?to?ci, tak jak powiedzia? B?g.

Stajemy si? wielkim narodem Boga, kiedy bez wahania m?wimy ?wiatu o Bo?ej wielko?ci! Wznosimy si? do najwy?szego statusu, kiedy po raz pierwszy wznosimy Boga na najwy?szy poziom na ?wiecie i pokazujemy Jego niesamowite cechy wszystkim.

Tak wi?c nie powinni?my kuli? si? na my?l o wybra?stwie; raczej powinni?my je przyj??.

Ale pami?tajcie, ?e z wielk? moc? wi??e si? wielka odpowiedzialno??, a je?li zawiedziemy w naszej misji, mo?emy spa?? do najni?szych miejsc i ponie?? niezmierzone konsekwencje.

By? wybranym mo?e by? nasz? mantr?, ale nie jest to nasz? misj?. Nasz? misj? jest zaakceptowa? wybra?stwo przyj?te przez naszych praojc?w i pod??a? ich ?ladami, s?uchaj?c s??w Boga i ?wiec?c Jego ?wiat?em na ?wiat.

Parszat Szmot – Proces, proces i jeszcze raz proces

Parszat Szmot – Proces, proces i jeszcze raz proces

Jak to mo?liwe, ?e nar?d egipski pozwoli? faraonowi na zabicie ich w?asnych s?siad?w, przyzwoitych obywateli, Hebrajczyk?w? Jak mogli pozwoli? na takie niczym nie uzasadnione okrucie?stwo i przest?pstwo? To pytanie zada? sobie faraon i jego ministrowie. Zastanawiali si? jak mog? przenikn?? do umys??w zwyk?ych ludzi tak, aby Hebrajczycy stali si? w ich oczach czym? tak nie istotnym, ?e mo?na ich si? pozby? i zabi??

Odpowiedzi? dla Faraona by?a ta sama metoda, kt?r? przez tysi?ce lat pos?uguj? si? wrogowie Izraela.

Jest ni? proces ot?piania umys??w, odbierania im spontaniczno?ci i w?asnego my?lenia, tak aby ?yczenia kr?la mog?y infiltrowa? umys?y i serca przeci?tnego Egipcjanina.

Tak jak czytamy w naszej parszy: Lecz rz?dy w Egipcie obj?? nowy kr?l, kt?ry nie zna? J?zefa.?I rzek? do swego ludu: Oto lud syn?w Izraela jest liczniejszy i pot??niejszy od nas.? Roztropnie przeciw niemu wyst?pmy, a?eby si? przesta? rozmna?a?. W wypadku bowiem wojny m?g?by si? po??czy? z naszymi wrogami w walce przeciw nam, aby wyj?? z tego kraju.

Read more

Paraszat Lech-Lecha: Oczekiwanie

Paraszat Lech-Lecha: Oczekiwanie

Dlaczego B?g nie powiedzia? Abramowi, dok?d i??? Dlaczego tylko “podpowiedzia? mu”, m?wi?c, aby poszed? do miejsca, kt?re “Ci wska?? “? Komentatorzy od wiek?w starali si? zrozumie? ten dylemat, oferuj?c r??ne podej?cia:

Ramban sugeruje fascynuj?c? my?l, ?e Abram nie od razu uda? si? do Kanaanu. Raczej przeszed? przez wiele miejsc i przebywa? w wielu krajach szukaj?c miejsca, kt?re prawdziwie zas?ugiwa?oby na obietnic?: “kraina, kt?r? Ci wska??”. Jest co? interesuj?cego w podej?ciu Rambana, ?e Abram nie poszed? wprost od razu do “?wi?tego miejsca”; a raczej “wypr?bowywa?” kraje, miasta, g?ry i doliny, czekaj?c na moment, w kt?rym poczuje, ?e jest w domu. I to w?a?nie czytamy w wersecie 12: 7, kiedy B?g m?wi do Abrama: “Twojemu potomstwu oddaj? w?a?nie t? ziemi??. Wtedy Abram wie, ?e osiedli? si? w kraju, kt?ry jest jego domem.

Rabin Yosef Ibn Kaspi (badacz z XIV wieku i komentator biblijny z p??nocnej Francji) wyja?nia, ?e ??ten fragment uczy nas o naturze pocz?tku proroctwa, z kt?rym spotka? si? Abram. “Nie objawi? si? Abramowi naraz, poniewa? taki przyj?? przekaz na wyjawienie proroctwa. Z ka?dym krokiem zmys?y i umys? Abrama wzrastaj?, a on wznosi si? wy?ej i do?wiadcza przepowiedni oraz w?asnego wzrostu i wielko?ci. Zapami?taj to sobie na zawsze!?. Wed?ug Ibn Kaspi, ilekro? jaki? wielki prorok do?wiadcza Boga, B?g objawia mu si? po kawa?ku, a gdy prorok ro?nie i rozwija si?, zagadka zaczyna si? materializowa? i przyjmowa? ostateczn? form?.

Read more

Paraszat Waigasz – Chwila prawdy

Paraszat Waigasz – Chwila prawdy

Jest pewne s?owo, kt?re pojawia si? w momencie konfrontacji ?J?zefa z jego bra?mi, kt?re nie jest jednoznaczne. S?owo ?powstrzyma??. ??A J?zef nie m?g? si? powstrzyma? przed wszystkimi, kt?rzy przed nim stali?.

Czego J?zef nie by? w stanie zrobi?? I komu lub przed kim nie m?g? tego zrobi??

Raszi wyja?nia, ?e J?zef po prostu nie m?g? ?cierpie? ha?by swoich braci, by jego s?udzy i jego ministrowie byli ?wiadkami opowie?ci o tym, czego bracia si? dopu?cili.

Rabin Saadja Gaon ben Josef Rav Saadya uwa?a, ?e s?owo ?powstrzyma?? w tym przypadku oznacza ruch, czyli niemoc w ruchu. Jego zdaniem J?zef najwyra?niej by? sparali?owany obecno?ci? stoj?cych przed nim.

Read more