Ludzie od niepami?tnych czas?w lubili zawsze historie o cudach. W naszej parszy maj? miejsce dwa ciekawe i znane cuda: rozdzielenie si? Morza Czerwonego i opady manny (?ywno??, jak? zes?a? B-g, z nieba, dla ludu Izraela w czasie czterdziestoletniej w?dr?wki ludu po pustyni).
Pierwszy cud, rozdzielenie si? Morza Czerwonego, by?o jednorazowym i niezwyk?ym cudem. B-g zamieni? morze w ziemi?, tak by lud Izraela m?g? przekroczy? morze i by? uratowanym od egipskiego zagro?enia.
Cud numer dwa ? manna ? by? kontynuuj?cym si? cudem. Cud ten mia? miejsce ka?dego dnia podczas czterdziestu lat pobytu na pustyni. Ten cud karmi? miliony ?yd?w, b??kaj?cych si? po pustyni bez mo?liwo?ci zdobycia po?ywienia w inny spos?b.
Poniewa? przebywali oni na pustyni, potrzebowali cud?w by przetrwa?. Walczyli i wygrywali walki na pustyni dzi?ki cudom i zdobywali po?ywienie dzi?ki cudowi.
Aby?my mogli przeanalizowa? biblijne cuda, potrzebne jest, by zdefiniowa? poj?cie ?cudu?, co pozwoli na na rozr??nienie czym cud jest a czym nie jest.
Ka?da literatura czy religijna filozofia, odnosz?c si? do istnienia cud?w, musi poda? w?asne wyt?umaczenie tego, co to jest cud. S? tacy, kt?rzy poszerzaj? znaczenie tego poj?cia pokrywaj?c w ten spos?b wiele innych wyra?e?, podczas gdy innni ograniczaj? jego znaczenie do kilku mo?liwo?ci. Przyk?adowo, w historii o Alicji w krainie czar?w, cuda maj? tam status normy, zgodnie z czym, Alicja jest tak przyzwyczajona do cud?w, ?e zaskakuj? j? naturalne zjawiska zwi?zane z ?yciem…
Definicja cudu pochodz?ca z historii o Alicji nie pasuje do definicji obecnej w Tanachu (Biblii).
Definiowanie cudu z Tanachu nie jest ?atwym zadaniem. Z tego te? powodu nie jest ?atwo skompilowa? list? cud?w obecnych w Tanachu, i istniej? r??ne wersje tej listy. Niekt?re z tych list s? bardzo d?ugie, inne kr?tkie.
Z pewno?ci? ka?da z tych list zawiera? b?dzie rozdzielenie si? morza i zburzenie mur Jerycha. Jak jednak powinni?my postrzega? stworzenie ?wiata, potop, zap?odnienie niep?odnych kobiet? Czy to r?wnie? cuda, czy nie?
Wsp??cze?nie, cz?owiek ma tendencj? do postrzegania cudu jako czego? niezwyk?ego, wyj?tek od praw natury. Dla cz?owieka wierz?cego, cud jest cz??ci? natury, jako organiczny element, b?d?cy rezultatem kontroli Haszem nad ?wiatem. Cud stanowi kontynuacj? stworzenia ?wiata, jak poci?gni?cie p?dzlem dodane przez artyst? po ?ko?czeniu swego dzie?a.
W pismach naszych chachamim, istnieje tendencja do w??czania cud?w w proces stworzenia; t?umaczone jest, i? cuda zosta?y ustalone w momencie stworzenia, w spos?b pe?ny i ostateczny. ?Dziesi?? rzeczy stworzonych zosta?o w przeddzie? Szabatu, u zmierzchu ? w pierwszy pi?tek, przy zako?czeniu procesu stwarzania ?wiata, i by?y nimi: Paszcza ziemi ? kt?ra po?kn??a Koracha i jego zgromadzenie; ?Paszcza studni- kt?ra zaopatrzy?a Izrael wod? na pustyni; Pysk o?licy ? Balama; 4. T?cza; 5. Manna , etc…?(Talmud)
Pomimo, i? istniej? cuda, kt?re s? ponad istnieniem praw naturalnuch, cud nie jest now? kreacj?, nie znanej ?wiatu, nie dodaje on nowego elementu do stworzenia. Elementy, z kt?rych sk?ada si? cud s? znane, zazwyczaj przynale?? do ?ycia codziennego. Cud to zmiana znanych element?w, ?zmiana w porz?dku stworzenia.?
Cud jest jak surrealistyczny obraz, gdzie brzegi s? niewyra?ne, ni?si pozycj? wznosz? si? na wy?szy poziom, w?adcy trac? sw? w?adz?, ?ywno?? spada z nieba (manna), cz?owiek wznosi si? ku niebu (Mosze i Eliahu), morze i rzeka zamieniaj? si? w l?d (Morze Czerwone i rzeka Jordan), ?mier? zamienia si? w ?ycie (m?ody prorok Elisza), materialne rzeczy do?wiadczaj? przemiany (woda zamienia si? w krew, laska w w??a), a ?ywe stworzenia nie zachowuja si? zgodnie ze swoj? natur? (osio?, kt?ry m?wi; ryba, kt?ra po?yka cz?owieka).
Tanach daje nam r?wnie? cuda innego typu: pojawienie si? obiektu lub osoby w okre?lonym miejscu, dok?adnie w tym czasie, kiedy trzeba. W ksi?dze Bereszit, kiedy anio? wzywa Hagar i przekazuje jej, ?e Iszmael nie umrze, napisane jest: ?I otworzy? B?g oczy jej, i ujrza?a studni? wody?; Hagar odkry?a studni? wody, dok?adnie w momencie w kt?rym jej potrzebowa?a by uratowa? dziecko przed ?mierci?.
Buber, w swej ksi??ce Or Haganuz, przytacza pi?kn? chasydzk? histori?, kt?ra uczy nas, ?e pojawienie si? sytuacji w okre?lonym momencie, to r?wnie? cud: ?badacz przyrody uda? si? do Baal Szem Towa i powiedzia? mu: ?dzi?ki moim badaniom dowiedzia?em si?, ?e lud Izraela przekroczy? Morze Czerwone, poniewa? w tym w?a?nie momencie wody morza mia?y, w spos?b naturalny, si? obni?y?. Dlaczego wi?c uwa?amy to za cud?? Baal Szem Tow odpowiedzia?: ? Czy? nie wiesz, ?e B-g stworzy? natur?? Ok, On stworzy? j? w ten spos?b, ?e wody Morza Czerwonego rozst?pi? si? dok?adnie w momencie, w kt?rym lud ?ydowski ma je przekroczy?. To w?a?nie jest cud!?
?ydowska religia dopuszcza mo?liwo?? wydarzenia si? cudu. Problemem jest, jak definiowa? sytuacj?, kiedy cud ma miejsce i jaka jest teologiczna podstawa dla wyst?pienia cudu.
Judaizm wierzy w Bosko?? B-ga i w to, ?e Haszem kontroluje ten ?wiat, ale nie nakazuje ludziom wierzy? w cuda, tak jak ma to miejsce w innych religiach. Cuda nie s? zasadnicz? cz??ci? ?ydowskiej wiary, lecz jedynie sposobem na osi?gni?cie pewnych cel?w.
Z tego te? powodu, cuda nie pojawiaj? si? w tek?cie po to by wzbudzi? w czytelniku ?miech czy zaciekawienie, lecz by wzbudzi? wiar? i edukowa? cz?owieka.
W przypadku wi?kszo?ci cud?w w Tanachu, wyst?puje wsp??praca pomi?dzy Bgiem a lud?mi (plagi w Egipcie, zamiana wody w krew). Je?li chodzi o rozst?pienie si? Morza Czerwonego, lud ?ydowski skar?y si? Moszemu i protestuje przeciw B-gu. Mosze obiecuje Boskie wyzwolenie i B-g m?wi mu, co ma zrobi?. Mosze podnosi kij, ale to B-g odwraca wiatr i rozdziela wody.
W odr??nieniu od cudu, b?d?cego Boskim aktem, magia to akt ludzki ? magia ogranicza dzia?alno?? B-ga i stawia magika na poziomie B-ga. Jednak cud jest sygna?em Bosko?ci, wskazuj?cym na kontrol? jak? posiada Boska sprawiedliwo??, tymczasem magik wykorzystywany jest przez cz?owieka stosownie do jego potrzeb i wygody.
Konkluduj?c, musimy stwierdzi?, i? samo istnienie cudu w ?ydowskiej historii, uczy nas o naturze B-ga Izraela. B-g Izraela jest B-giem historii. Nie jest odizolowany od cz?owieka na ziemi, lecz kontroluje On to co si? dzieje, interweniuje w rzeczywisto??, czasami poprzez sam? rzeczywisto??, czasami poprzez cud.