Lekcja z rozwoju cywilizacji
Istniej? dwie szko?y my?li dotycz?cej stworzenia ?wiata, cywilizacji i ?ycia w og?le. Istnieje szko?a ?natychmiastowego tworzenia? oraz szko?a ?procesu tworzenia?. Z pozycji ?natychmiastowego tworzenia? oczekuje si?, ?e ?wiat zacz?? istnie? i funkcjonowa? w ci?gu sze?ciu dni, w kt?rych B?g go stworzy?. Wyznawcy tego podej?cia uwa?aj?, ?e cywilizacja powinna zst?pi? z nieba jako kolejny dar od Boga. Dla nich kolejne rozdzia?y Ksi?gi Rodzaju stanowi? brutalne przebudzenie.
Wyznawcy drugiego podej?cia uwa?aj?, ?e owszem stworzenie ?wiata nast?pi?o natychmiastowo, ale ju? cywilizacja i jej rozw?j oraz dojrza?o?? ludzko?ci jest efektem d?ugiego procesu. I to procesu zale?nego od cz?owieka. W?a?nie z tego powodu, Tora wprowadza nam nowe poj?cie ?Toldot? – histori? pokole? ludzko?ci.
Zaraz po ?a?osnym pocz?tku w Gan Eden, w raju, gdzie jedynym zadaniem cz?owieka by?o po prostu utrzymanie status quo, Tora rozpoczyna ?Sefer toldot adam? – ksi?g? historii cz?owieka. Ta ksi?ga uczy nas, ?e to cz?owiek, a nie B?g dyktuje kierunek ?wiata w przysz?o?ci. To ludzko?? decyduje o tym, czy pos?ucha przykazania Boga i b?dzie ?pracowa? i strzec? daru, jakim B?g obdarzy? cz?owieka. To ludzko?? zdecyduje, czy post?pi egoistycznie i odrzuci pogl?d, ?e cywilizacja mo?e istnie? jedynie w oparciu o znalezienie wsp?lnych podstaw wszystkich mieszka?c?w.
Niestety wiemy, jaki ludzko?? wybra?a kierunek. Zniszczenie, konflikty, korupcja, izolacja, egoizm opisuj? drog?, na jakiej znalaz? si? ?wiat pod koniec Bereszit. I w?a?nie od tej postawy ludzko?ci Noe odcina si? wraz ze swoj? rodzin?.
W Parshat Noach mo?na dostrzec pewien ciekawy fenomen: nie mniej ni? 9 razy Noe zostaje wymieniony i opisany, nie jako jednostka, lecz wraz z ?on?, synami i ich ?onami. To prawie tak, jakby Tora chcia?a, ?eby?my dostrzegli wa?ny aspekt ?ycia Noego. Noe nie jest sam, lecz jest cz??ci?, a w?a?ciwie g?ow?, du?ej rodziny, kt?ra stara si? s?u?y? Bogu w jak najlepszy spos?b.
B?g to dostrzega i reaguje na to ratuj?c go ? ich. Zatem symbolika Arki ma tu kluczowe znaczenie dla procesu zbawienia.
Czterdzie?ci dni i czterdzie?ci deszczowych nocy, 150 dni opadania w?d i osiadania arki, tygodnie test?w, tygodnie spokoju, w sumie rok jednej jednostki rodzinnej, kt?ra mieszka razem, jako jedno?? przed Bogiem wraz z ca?ym kr?lestwem zwierz?t.
Przes?anie jest jasne: je?li Noach ma odnie?? sukces, musi w dalszym ci?gu rozwija? i wzmacnia? rodzin? tak, by przekszta?ci? j? w spo?eczno??.
Radak w swoim komentarzu podkre?la szczeg?lne znaczenie, jak? ma wi?? Noego z jego dzie?mi i rodzin?. Twierdzi on, ?e je?li Noe nie sp?dzi?by czasu na uczeniu swoich syn?w, by s?u?yli Bogu i lgn?li do Niego, to nie zostaliby ocaleni z powodzi.
Mimo ?e Noe by? tak wielkim cadykiem B?g nie uratowa?by jego syn?w. Czemu? Bo bez przes?ania, ?e uwa?a si? swoje dzieci za wsp?lnot? i cz??? siebie, B?g by uzna?by ich za odr?bne jednostki podobne do wszystkich innych ludzi.
Gdy Noe integruje swoje dzieci (i ich ?ony) jako swoj? rodzin?, B?g chroni ich wszystkich razem.
Parasza wyra?nie wskazuje nam na konieczno?? kszta?towania i kszta?cenia swoich dzieci. Nale?y zaszczepi? im nie tylko warto?? rodziny, jako wsp?lnoty, ale r?wnie?, trzeba je dyscyplinowa?, przewodzi? im i doradza?.
Gdy Noe ponosi odpowiedzialno?? za swoje dzieci i wnuki, reaguje w spos?b rodzicielski, upomina tych, kt?rzy zgrzeszyli oraz chwali i b?ogos?awi tych, kt?rzy zas?uguj? na szacunek.
Czyni?c to, Noe pokazuje nam, ?e to nie wystarczy, po prostu mie? dzieci, nale?y je jeszcze kszta?towa?, poucza? i by? z nich dumnym, aby stworzy? z nimi wsp?lnot? rodzinn?.
Pod tym wzgl?dem Noe jest kolejnym ogniwem w procesie tworzenia cywilizacji na ziemi stworzonej przez Boga. Ju? na samych pocz?tkach istnienia cz?owieka, poznajemy znaczenie wi?zi z potomstwem. Gdy ?wiat sk?ania si? ku ko?cowi, jeden cz?owiek uczy nas o tym, co to znaczy by? rodzicem a ostatecznie, co to znaczy by? cz??ci? spo?eczno?ci w Bo?ym ?wiecie.
Jest jednak jedna wa?na kwestia, w kt?rej Noe nie daje nam przekazu i pouczenia, mianowicie jak odnosi? si? do ?ony. Przez ca?? opowie?? o swoim ?yciu, nie ujawnia si? nam, jak ma na imi? jego ?ona. Aby dosz?o do ujawnienia imienia ?ony, musimy odczeka? kolejne dziesi?? pokole? a? Abraham i Saraj pojawi? si? na scenie.
Tylko dzi?ki ich do?wiadczeniu proces zostaje zako?czony. Cz?owiek jest stworzony przez Boga. M??czyzna i kobieta zostali stworzeni z potencja?em wykonania przykazania o rozmna?aniu. Zatem to zale?y do cz?owieka, jaka b?dzie jego wi?? z potomstwem oraz z partnerem, w taki spos?b, by sta? si? jedno?ci? w przed Bogiem.