W zesz?ym tygodniu
opublikowali?my pierwsz? cz??? wywiadu z prezesem i za?o?ycielem Shavei Israel
Michaela Freunda na temat potomk?w os?b, kt?re dokona?y przymusowych konwersji
w czasie Inkwizycji. Tekst ukaza? si? w magazynie ????? ????.
Oto kolejna jego cz???.
Sta?o si? to 500 lat
temu. Czy ludzie zaczynaj? teraz szuka? swoich korzeni?
W ci?gu ostatnich 20 lat
byli?my ?wiadkami narastaj?cego powrotu do korzeni potomk?w Anousim. Widzimy to
od Portugalii i Hiszpanii jak i w Brazyli i Peru. Dzieje si? to na przestrzenie
wszystkich warstw spo?eczno-ekonomicznych?.
Jak wyt?umaczysz to
zjawisko?
Trudno to wyja?ni?
racjonalnie. Abarbanel, kt?ry ?y? w czasie wydalenia i by? ministrem finans?w
kr?la Hiszpanii, opisuje wyrzucenie ze swojego pa?stwa w swoim komentarzu do
Ksi?gi Powt?rzonego Prawa, a tak?e do Izajasza. Pisze, ?e pod koniec dni
Anousim powr?ci do ludu Izraela. Pisze, ?e pocz?tkowo powr?c? tylko w swoich
sercach – poniewa? b?d? bali si? ujawni?, ?e s? ?ydami. Ale nadejdzie czas,
kiedy powiedz? te? otwarcie: ?Chcemy wr?ci??. My?l?, ?e ?yjemy w?a?nie w tych
czasach. Ludzie ci?gle si? do nas zbli?aj?, opowiadaj?c nam o pochodzeniu
cz?onk?w rodziny i ?ydowskich tradycji.
Czy istniej? zwyczaje,
kt?re charakteryzuj? potomk?w Anousim?
Wiele wspomina babcie,
kt?re w pi?tek schodzi?y do ??piwnicy, zapala?y dwie ?wiece i wypowiada?y kilka
s??w, kt?rych prawdopodobnie nawet nie rozumia?y. Profesor z p??nocnej
Portugalii, kt?rego zna?em, powiedzia? mi, ?e jako dziecko jego rodzice
zabronili mu wychodzi? na zewn?trz i liczy? gwiazdy w nocy, poniewa? by?o to
niebezpieczne. Twierdzi?, ?e by?a to staro?ytna praktyka w ich rodzinie.
Anousim wychodzi? i liczyli gwiazdy na niebie, by wiedzie?, czy szabat si?
sko?czy?. W pewnym momencie niekt?rzy z nich zostali schwytani przez
Inkwizycj?.
Kilka lat temu spotka?em
dyplomat? z ambasady Brazylii w Izraelu. Powiedzia? mi, ?e pochodzi z rodziny
Anousim w p??nocnej Brazylii, gdzie wiele rodzin mia?o st?? jadalny z ukryt?
szuflad? obok miejsca g?owy rodziny. W tej szufladzie zawsze znajdowa? si? talerz
wieprzowiny, aby je?li jeden z s?siad?w nagle przyszed? w odwiedziny mo?na by?o
natychmiast go wyj?? i po?o?y? na ?rodku sto?u. Dzi?ki temu nikt nie
podejrzewa? rodziny, ?e jest ?ydowska.
Po tym, jak mi to
powiedzia?, odwiedzi?em p??nocn? Brazyli? i poprosi?em mojego towarzysza, ?eby
zabra? mnie do sklepu z antykami. Na w?asne oczy zobaczy?em te sto?y z ukryt?
szuflad?. Do dzi? istniej? rodziny,
kt?re nie jedz? razem mi?sa i mleka. W niekt?rych miejscach Purim lub jak to
nazywali ??wi?to Santa Estherica?, sta?o si? centralnym ?wi?tem dla Anousim.
Czuli wsp??czucie dla postaci Esther, kt?ra by?a r?wnie? przetrzymywana w
pa?acu kr?la Ahashverosha. Podczas festiwalu kobiety po?ci?y, zapala?y ?wiece
na cze?? fikcyjnego ?wi?tego i wraz z c?rkami przygotowywa?y koszerne potrawy
na ?wi?to Purim.
Historyczne ko?o jest
zamkni?te?
W XVI i XVII wieku
potomkowie Anousim r?wnie? zacz?li ucieka? do Amsterdamu. W tym okresie
nastawienie do Anousim, kt?rzy chcieli wr?ci? do judaizmu by?o bardzo
pozytywne. Spo?eczno?? amsterdamska nawet wydrukowa?a dla nich modlitewniki
przet?umaczone na j?zyk portugalski. 200 lat temu o wiele ?atwiej by?o
udowodni? ?ydowsko?? Anousim?w. Dzisiaj, 500 lat po wydaleniu i przymusowych
nawr?ceniach, dow?d jest coraz trudniejszy, a wi?kszo?? ich potomk?w, kt?rzy
chc? powr?ci? do judaizmu, musi zosta? nawr?cona przez s?d rabiniczny. To
ekscytuj?ca sytuacja. Obecnie jest ca?kiem sporo takich konwersji. Mo?na niemal
poczu? obecno?? ich przodk?w, kt?rzy obserwuj? wszystko z nieba i ciesz? si?,
?e po 500 latach historyczny kr?g si? zamyka, a ich potomkowie wracaj? do lud
Izraela.
Obecnie wiele kraj?w ma
ca?e spo?eczno?ci Bnei Anousim. Na przyk?ad w samej Kolumbii istnieje dwana?cie
takich spo?eczno?ci. Ka?da spo?eczno?? obejmuje synagog?, mykw?, a czasem nawet
organizacje edukacyjne dla dzieci. Wielu potomk?w Anousim pr?buje zintegrowa?
si? z istniej?cymi spo?eczno?ciami ?ydowskimi, kt?re cz?sto wahaj? si? z
zaakceptowaniem ich. Zamiast podnosi? r?ce i poddawa? si?, decyduj? si? za?o?y?
niezale?ne spo?eczno?ci i nawr?ci? si?. Niekt?rzy chc? emigrowa? do Izraela, a
niekt?rzy wol? pozosta? w swoim stanie i ?y? ?yciem religijnego ?yda.
Cz?sto ludzie pytaj?, jaki
jest motyw powracaj?cych do judaizmu. Mo?e szukaj? tylko ucieczki ze swojego
kraju i chc? uda? si? do zachodniego pa?stwa Izrael? Ale zapominamy, ?e
przej?cie na judaizm, kt?re obejmuje wiele wymaga?, nie jest ?atwe. Kiedy
widzisz wysi?ki, jakie niekt?rzy z tych ludzi podejmuj? przez ca?e ?ycie, aby
prowadzi? ?ydowsko-religijny styl ?ycia, bez ?rodk?w i bez wsparcia
spo?eczno?ci ?ydowskiej zdajesz sobie spraw?, ?e ich intencje s? szczere.
