Zwycięstwo światła nad ciemnością. Relacja z uroczystego koncertu chanukowego

Zwycięstwo światła nad ciemnością. Relacja z uroczystego koncertu chanukowego

Niezwykle budującym wydarzeniem jest wielki koncert w Filharmonii Narodowej z okazji Chanuki. Oby koncerty zaznaczające i wspierające obecność oraz historię Żydów Polskich już na stałe wpisały się w mapę kulturalną stolicy Polski.

Shavei Israel ogromnie dziękuje dyrekcji Żydowskiego Instytutu Historycznego za użyczenie nam Waszego tekstu i zdjęć:

Autor: Natasza Majewska

fot. Andrzej Stawiński

21 grudnia w Filharmonii Narodowej już po raz drugi odbył się koncert z okazji święta Chanuka, będący uroczystym zwieńczeniem kolejnego roku pracy Żydowskiego Instytutu Historycznego. Współorganizatorami koncertu byli Muzeum Getta Warszawskiego, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce i Chabad Lubawicz Polska.

Podczas koncertu wysłuchaliśmy Uwertury do opery „Kandyd” i Tańców symfonicznych z „West Side Story” Leonarda Bernsteina, a także Concertino na fortepian i orkiestrę Władysława Szpilmana i Rapsodię na tematy mołdawskie op. 47 nr 3 Mieczysława Wajnberga w wykonaniu solistów: pianisty Piotra Sałajczyka i skrzypaczki Marii Sławek oraz Orkiestry Filharmonii Narodowej pod batutą Macieja Tomasiewicza. Wśród gości znaleźli się przedstawiciele rządu, władz samorządowych, korpusu dyplomatycznego, instytucji kultury i duchowieństwa różnych religii, a także pracownicy, współpracownicy i przyjaciele Żydowskiego Instytutu Historycznego.

Koncert rozpoczął się od wystąpienia Moniki Krawczyk, dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego.

– Czujemy się zaszczyceni, że przybyliście państwo na uroczysty koncert chanukowy, który dla Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma jest wyjątkowym zwieńczeniem całorocznej pracy – powiedziała dyrektor Monika Krawczyk. – Dzisiejszy koncert jest formą podziękowania pracownikom, współpracownikom i wolontariuszom Żydowskiego Instytutu Historycznego za całoroczną pracę. Niech blask świątecznych świec chanukowych połączy nas dzisiaj we wspólnym przeżywaniu tej radości i zachęci do budowania więzi i dobrych relacji.

Wśród życzeń nie zabrakło tych dla walczącej o wolność Ukrainy:

– W imieniu całego Żydowskiego Instytutu Historycznego życzę też jak najwięcej światła Ukrainie, której tak bardzo tego światła teraz brakuje. Niech powtórzy się ten niezwykły cud, by nasi sąsiedzi mogli ponownie cieszyć się zwycięstwem nad ciemnością, wolnością i pokojem.

Następnie rabin Szalom Dow Ber Stambler, przewodniczący Chabad Lubawicz Polska, opowiedział o symbolice i znaczeniu ośmioramiennej chanukiji, po czym wraz z ambasadorem Izraela Yakovem Livne i Albertem Stankowskim, dyrektorem Muzeum Getta Warszawskiego i członkiem zarządu TSKŻ, zapalił świece na chanukowym świeczniku.

Po zapaleniu świec i odśpiewaniu pieśni Ha-nerot halalu i Ma’oz cur rozpoczął się koncert, który poprowadził Andrzej Sułek, w niezwykle ciekawy sposób opowiadając o historii powstania kolejnych utworów i przybliżając publiczności postaci ich twórców.

Dziękujemy wszystkim gościom za przybycie i jeszcze raz życzymy wszystkiego, co najlepsze!

Piotr Sałajczyk – pianista, kameralista, pedagog. Laureat nagrody fonograficznej „Fryderyk” oraz nagrody „Orfeusz”. Współpracuje m.in. z, Royal String Quartet, Hashtag Ensemble, Joanną Freszel, Agatą Zubel i Kwartetem Śląskim. Z tym ostatnim zespołem nagrał Kwintet fortepianowy Mieczysława Wajnberga („Fryderyk” 2018), co stało się początkiem jego fascynacji tym kompozytorem. Jest współtwórcą formacji kameralnej Wajnberg Trio. Prowadzi bogate życie koncertowe, występując zarówno w Polsce, jak i za granicą. W 2022 roku został artystą-rezydentem Festiwalu Pianistyki Polskiej w Słupsku. Nagrywał między innymi dla wytwórni DUX, Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, Naxos i Programu 2 Polskiego Radia.

Maria Sławek – skrzypaczka, wykładowczyni, badaczka, doktor habilitowana sztuki. Współzałożycielka i prezeska Instytutu Mieczysława Wajnberga. Prowadzi klasę skrzypiec w Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie, wykłada także na Uniwersytecie Muzycznym Fryderyka Chopina w Warszawie. Prowadzi zajęcia z historii muzyki żydowskiej w ramach Podyplomowych Studiów Polsko-Żydowskich w Instytucie Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk. Występowała w wielu miastach Polski, a także w Niemczech, Izraelu, Wielkiej Brytanii, Brazylii, Belgii, we Włoszech, Francji, na Ukrainie i w USA.

Maciej Tomasiewicz – dyrygent. Absolwent Akademii Muzycznej w Katowicach w klasie dyrygentury symfoniczno-operowej Szymona Bywalca (stopień doktora sztuk muzycznych). Uczestniczył w kursach dyrygenckich prowadzonych m.in. przez Michaela Dittricha, Gabriela Chmurę, Jacka Kaspszyka i Larry’ego J. Livingstona. Koncertował z wieloma orkiestrami, m.in. z Orkiestrą Filharmonii Narodowej, Narodową Orkiestrą Symfoniczną Polskiego Radia w Katowicach, Orkiestrą Polskiego Radia w Warszawie i Orkiestrą Muzyki Nowej. W 2021 roku otrzymał odznakę „Zasłużony dla Kultury Polskiej”.

ŻYDOWSKA DUSZA. SKARBY GMINY WYZNANIOWEJ ŻYDOWSKIEJ WE WROCŁAWIU

ŻYDOWSKA DUSZA. SKARBY GMINY WYZNANIOWEJ ŻYDOWSKIEJ WE WROCŁAWIU

Gmina Żydowska we Wrocławiu zaprasza na zwiedzanie stałej wystawy Judaików w synagodze.

Autor: Jacek Witecki – kurator wystawy

zdjęcia: Arkadiusz Podstawka

W 1929 roku w Śląskim Muzeum Rzemiosła Artystycznego i Starożytności we Wrocławiu odbyła się wystawa prezentująca blisko 600 judaików pochodzących ze zbiorów śląskich gmin żydowskich i kolekcji prywatnych. Ekspozycja była zapowiedzią muzeum żydowskiego, które – z uwagi na prześladowania Żydów w III Rzeszy – istniało zaledwie kilka lat. W listopadzie 1938 r. muzeum zostało zamknięte, a jego zbiory w znakomitej większości rozgrabiono.

Po niemal stu latach od tamtych wydarzeń do stolicy Dolnego Śląska powraca idea zrealizowania wystawy judaików z kolekcji Gminy Wyznaniowej Żydowskiej we Wrocławiu.

Projekt stanowi wspomnienie dawnych czasów świetności społeczności żydowskiej we Wrocławiu sprzed wybuchu II wojny światowej, ukazując jej skomplikowane losy, od rozkwitu, przez prześladowania  i zniszczenie, po niełatwe odrodzenie w czasach powojennych. Stąd na wystawie możemy podziwiać precjoza zarówno
z przedwojennego Wrocławia, Śląska, czy przybyłe wraz przymusowo przesiedlonymi
z odległego Buczacza.

Wśród prezentowanych eksponatów znajdują się przede wszystkim srebrne dzieła sztuki wykonane przez złotników z Wrocławia, Berlina, Pragi, Wiednia czy Warszawy, a także  wyroby z innych metali oraz pergaminy czy tekstylia – zarówno przedmioty obrzędowe, jak i codziennego użytku.

Na wystawie eksponujemy część kolekcji, którą udało się dotąd opracować  i poddać zabiegom konserwatorskim. Pozostałe judaika będą eksponowane wraz
z postępem prac.

Wystawa zrealizowana jest przez Gminę Wyznaniową Żydowską we Wrocławiu przy współpracy z Muzeum Narodowym we Wrocławiu i wsparciu finansowym Gminy Wrocław.

Książka “Jestem Żydówką”

Książka “Jestem Żydówką”

Jeden rok z życia ortodoksyjnej Żydówki, Polki, patriotki, matki pięciorga dzieci, feministki, kobiety silnej i wrażliwej – Miriam Synger

Czy religia daje wolność? Czy można przyzwyczaić się do surowych zasad i czuć się szczęśliwym? Czy bycie Żydówką w dzisiejszej Polsce to przywilej? A może przekleństwo?

Miriam (Maria) Synger w swoim pamiętniku zdradza, czy wszystkie Żydówki golą głowy, czy judaizm dopuszcza związki homoseksualne, jak wyglądają noce spędzane w szałasie wybudowanym w centrum Krakowa, gdzie zdobyć koszerny ser i dlaczego żydowscy mężczyźni dziękują Bogu, że nie urodzili się kobietami.

Nie boi się żyć po swojemu. Nie ogląda się na innych. Z sentymentem wraca do opowieści o silnych kobietach w swoim rodzie i wyjawia, jakie pejsy nosi jej syn.

“Miriam w szczególny sposób przekazuje istotę judaizmu i żydowskiego życia. Jej spostrzeżenia i uwagi wzbogacają i podnoszą na duchu każdego, kto czyta tę książkę. Miriam wnosi wrażliwość, świadomość, a przede wszystkim szczerość, która jest jej wyjątkowym darem dla nas wszystkich.”
Michael Schudrich, naczelny rabin Polski

Konwersja: Droga do zostania Żydem

Konwersja: Droga do zostania Żydem

Film „Converts: The Journey of Becoming Jewish; Holyland Productions”, śledzi losy kilku nie-Żydów z całego świata, którzy przechodzą przez proces konwersji. Tytuł w tłumaczeniu na polski to „Konwersja: Droga do zostania Żydem”.

Film zabiera nas za kulisy podróży kilku osób do samopoznania, podczas której negocjują relacje z rodziną, przyjaciółmi i znaczącymi osobami. Poprzez śledzenie procesu konwersji, widzowie mogą poznać szereg żydowskich idei i praktyk, a także spotykają nauczycieli i liderów, którzy prowadzą ten proces.

“Wszyscy szukają tożsamości i połączenia” – mówi Rebecca Shore, reżyserka, producentka i scenarzystka. “Poprzez Dyanę, Biankę i Adama dowiadujemy się, jak wymagający jest to proces i jak trudne może być dla konwertytów znalezienie odpowiedniej sytuacji i rabina, który pomoże im stać się Żydami”.

Bianka, polska doktorantka, żyjąca w kraju, na którym cieniem kładą się wspomnienia Holokaustu, w wieku kilkunastu lat zaczęła badać inne religie, aż wybrała judaizm. Adam, chrześcijański student uniwersytetu z Kanady, pod koniec życia zakwestionował swoją wiarę i postanowił przyjrzeć się bliżej korzeniom chrześcijaństwa w judaizmie. Dyana, profesjonalistka z Kostaryki, odnalazła odległe połączenie ze swoimi hiszpańsko-portugalskimi żydowskimi korzeniami i po dziewięciu latach samodzielnych studiów odkryła program konwersji w Izraelu.

Kilku ekspertów udzielających wywiadów dodaje do filmu perspektywę i tło historyczne.  Należą do nich rabin Michael Freund i Laura Ben David z Shavei Israel.  W elokwentny sposób wyjaśniają oni historię Bnei Enusim i proces konwersji.

W filmie wypowiada się również Naczelny Rabin Polski Michael Schudrich.

“Potrzeba ogromnej wytrwałości i nadziei, aby przejść przez ten proces” – dodaje Shore. “Chcemy pomóc widzom zrozumieć, że za każdym nawróconym kryje się historia wielkiego wysiłku i, częściej niż zwykle, ogromnego poświęcenia”.

Według producenta wykonawczego, Raphaela Shore’a, film podkreśla niektóre przesłania i znaczenia judaizmu oraz to, jak to powodowało, że bohaterowie dążą tak wytrwale do konwersji. “Mamy nadzieję, że zainspiruje to innych Żydów do odkrywania i ponownego łączenia się – z ich własnymi korzeniami. Można też odkryć więcej znaczeń w swojej żydowskiej tożsamości i praktyce”.

Izraelska premiera Converts: The Journey of Becoming Jewish odbyła się 17 grudnia 2022 roku na 2022 Jerusalem Jewish Film Festival.

Dokument miał swoją premierę w Stanach Zjednoczonych – na Miami Jewish Film Festival 2022 – i został wybrany do prestiżowego Atlanta Jewish Film Festival 2023.

Converts: The Journey of Becoming Jewish; Holyland Productions

Czas trwania: 72 minuty

Reżyseria i produkcja: Rebecca Shore i Oren Rosenfeld.

Więcej informacji o filmie Converts oraz zwiastun można znaleźć na stronie https://convertsmovie.com/.

Tora dla walczących o wolną Ukrainę

Tora dla walczących o wolną Ukrainę

W synagodze im. Małżonków Nożyków w Warszawie miała miejsce bardzo poruszająca uroczystość.

W malutkim (przenośnym) zwoju Tory zostały dopisane ostatnie litery i został on oficjalnie dedykowany do użytku przez ukraińskie wojsko.

Obecny w synagodze Rabin Hillel Cohen, Naczelny Rabin Sił Zbrojnych Ukrainy, zabrał Sefer Tora na front, który, jak wspomniał, liczy aż 1000 km.

W uroczystości wziął także udział Ambasador Ukrainy w RP Wasyl Zwarycz, a nasz Naczelny Rabin RP Michael Schudrich miał zaszczyt zapisania Tory.

Wśród gości obecnych w synagodze byli mieszkający w Warszawie uchodźcy z Ukrainy, uczniowie Prywatnego Liceum Ogólnokształcącego im. Zuzanny Ginczanki i członkowie warszawskiej Gminy.

Mazal Tow i Slava Ukraini!

Informacja, tekst i zdjęcia ze strony Facebooka Gminy Żydowskiej Wyznaniowej w Warszawie

Jeśli zgłosi się autor upublicznionych zdjęć, chętnie dodamy jego dane, jeśli sobie tego zażyczy. To samo dotyczy autora notatki upublicznionej na facebooku.