Jest to parsza o życiu Izaak i Rywki. Rywka rodzi bliźnięta, Ezawa i Jakuba. Jakub kupuje od Ezawa prawo pierworództwa. Izaak udaje się do Geraru w czasie głodu, otrzymuje polecenie, by nie opuszczać tej ziemi, odkopuje studnie, które wykopał Abraham i odnawia pakt z Awimelechem. Izaak już się starzeje, planuje dać błogosławieństwo Ezawowi, ale zostaje oszukany przez Jakuba. Ezaw chce zabić Jakuba. Jakub udaje się do Padan Aram, by nie poślubić kobiety z Kanaanu.
1. Alija (25:19-26:6) Izaak ma 40 lat, gdy poślubia Rywkę. Modli się za nią, gdyż jest bezpłodna. Rywka podczas ciąży jest zaniepokojona, dowiaduje się, że nosi dwa narody w swoim łonie. Izaak ma wówczas 60 lat. Izaak kocha Ezawa, Rywka kocha Jakuba. Jakub kupuje prawo pierworództwa od Ezawa za garnek zupy z soczewicy. Izaak wyjeżdża do Gerar w czasie głodu. Bóg mówi mu, żeby nie szedł do Egiptu lecz pozostał w kraju, który jest mu przeznaczony.
Jest to parsza o sukcesji. Izaak zajął już miejsce Abrahama, Rywka zajęła miejsce Sary. I już rodzi się następne pokolenie. Ale Rywka zostaje poinformowana, że ma w swoim łonie dwa narody. To jej objawienie jest kluczowe dla zrozumienia późniejszej historii, w której Jakub kradnie błogosławieństwo przeznaczone dla Ezawa.
Kiedy czytamy historie w Torze, jesteśmy w bardzo niekorzystnej sytuacji. Ponieważ wiemy, jak ta historia się kończy. W końcu czytamy Torę co roku i znamy już te historie całkiem dobrze. Ale niezwykle ważne jest, abyśmy czytali te historie tak, jakby działy się w czasie rzeczywistym, jakbyśmy nie znali zakończenia. Rywka wie, że jej dwaj synowie to dwa narody. Niczego więcej nie wie. Ale co to oznacza? Czy to znaczy, jak mówimy potocznie: Tel Awiw i Jerozolima to dwa kraje. No, nie do końca. Ale tak jakby dwa inne kraje. Czy to właśnie oznacza dwa narody? Ona tak naprawdę nie ma dwóch narodów w swoim łonie, raczej dwa bardzo inne archetypy, ale oba są żydowskie. I tak, zarówno Ezaw jak i Jakub będą częścią narodu żydowskiego, tylko że będą to bardzo różne archetypy. Czy może oznacza to dosłownie dwa narody? Jeden z jej synów będzie w narodzie żydowskim, a drugi poza nim. A jeśli miałaby wybrać jednego, który pozostanie w narodzie, cóż, kocha Jakuba – bo widzi w nim dziedzica Izaaka. On pozostanie w narodzie, Ezaw poza narodem.
A Jakub, syn, którego kocha – cóż, jemu też musiała zdradzić ten sekret. Jeśli ja mam pozostać, a Ezaw ma odejść, to jest tu pewna zagwostka, bo przecież to Ezaw jest pierworodnym. Zatem Jakub kupuje prawo pierworództwa od Ezawa. Pracuje nad tym, by Boski plan się urzeczywistnił.
Druga alija (26:7-12) Izaak i Rywka są w Gerarze. On mówi, że ona jest jego siostrą. Awimelech uświadamia sobie, że Rywka jest żoną a nie siostrą przybysza i wyzywa Izaaka. Awimelech nakazuje wszystkim, aby jej nie dotykali. Izaak sadzi w tym samym roku płody rolna a plon z nich jest 100 razy większy (meah szearim).
Izaak podążający śladami Abrahama dominuje w Parszy. Ożenił się z kobietą, która przybyła do ziemi Izraela z Padan Aram, tak jak Sara. Ona również jest bezpłodna, tak jak Sara. Udaje się do Gerar w czasie głodu, tak jak Abraham. Mówi, że jego żona jest jego siostrą, tak samo jak Abraham miał.
Ale są też zasadnicze różnice. Izaak sadzi zboże w czasie głodu. I uzyskuje 100-krotny plon. Abraham nigdy tego nie zrobił. Powiedziano mu, żeby nie opuszczał ziemi Izraela; Abraham opuścił ją i udał się do Egiptu w czasie głodu. Izaak otrzymuje podwójne polecenie, aby nie opuszczać ziemi: zamieszkaj w ziemi (sh’chon b’aretz), zamieszkaj w ziemi (gur b’aretz), czego nigdy nie polecono Abrahamowi.
Ponownie, musimy umiejscowić się w czasie rzeczywistym. Izaak drapie się po głowie – dlaczego nie mam opuścić ziemi? I co to znaczy otrzymać podwójne polecenie – mieszkać i żyć w ziemi?
Izaak idzie w ślady Abrahama poza jednym wyjątkiem. Podejmuje aktywne kroki w celu zbudowania infrastruktury państwa. Zakłada, że ma zamieszkać w ziemi, ponieważ obietnica zasiedlenia tej ziemi przez naród żydowski spełnia się na jego czasach. Cóż, aby zbudować państwo, trzeba zacząć i sadzić – pasterze nie są budowniczymi państwa. Rolnicy są. On sadzi. A co byś pomyślał, gdybyś zasadził w czasie głodu i otrzymał 100-krotny plon? Bóg jest ze mną. Moje budowanie państwa jest nagradzane z góry. Czas podjąć kolejne kroki, aby zbudować państwo.
3. Alija (26, 13-22) Izaakowi bardzo się powodzi, ma liczne stada. Odkopuje] studnie, które wykopał Abraham, które zostały zasypane przez Filistynów. Awimelech każe mu się odsunąć. Odkopuje więcej studni Abrahama. W końcu, gdy wykopuje studnie, które nie są sporne, ogłasza, że jest płodny.
Wszystkie studnie mają się dobrze. To jest 5 studni. Z jednej strony, podąża on śladami Abrahama, odkopując na nowo swoje studnie. Ale studnie są kluczowe dla rolnictwa. Pasterz przechodzi na rolnictwo, ponieważ budowanie państwa wymaga rolnictwa. Te studnie są dla dobrobytu nadchodzącego państwa żydowskiego. Mieszkańcy Geraru mają na niego oko – wyczuwają w nim przeciwnika, który chce odebrać im ziemię. Dlatego też sprzeciwiają się jego studniom.
4. Alija (26, 23-29) Izaak udaje się do Berszewy. Bóg mówi mu, żeby się nie bał, bo jest z nim, tak jak był z Abrahamem. Izaak buduje ołtarz i wzywa imię Boga. Awimelech przybywa, aby odnowić pakt, choć jeśli stanie mu się jakakolwiek krzywda, pakt zostaje unieważniony.
Izaak udaje się do Berszewy, tak jak Abraham. Bóg mówi mu, żeby się nie bał, tak jak powiedział Abrahamowi, żeby się nie bał. Awimelech zawiera z nim pakt, tak jak zrobił to z Abrahamem. To są historie Abrahama, powtórzone teraz z Izaakiem. Tyle że Awimelech boi się, że Izaak go skrzywdzi. Wyczuwa, że Izaak przygotowuje się do utworzenia państwa – na koszt Awimelecha.
5 Alija (26:30-27:27) Ezaw żeni się w wieku 40 lat, biorąc kananejskie żony, ku konsternacji Izaaka i Rywki. Izaak jest w podeszłym wieku. Poleca Ezawowi przynieść świeżo złowioną dziczyznę, po czym go błogosławi. Rywka wtrąca się i poleca Jakubowi, by naśladował Ezawa. Izaak jest podejrzliwy, ale przebranie Jakuba jest przekonujące.
Ta historia o oszustwie rodzi wiele pytań. Co myślał Izaak, decydując się na błogosławieństwo dla Ezawa? I co myślała Rywka, udaremniając intencje Izaaka?
Znów, znamy wynik. Postawmy się jednak na miejscu Izaaka. Przygotowuje się on do zbliżającej się budowy państwa. Zasadził. Wykopał studnie by zapewnić wodę. Patrzy w przyszłość. Budowanie państwa wymaga nie tylko wzrostu gospodarczego. Wymaga też wojska i przemyślanego przywództwa.
Izaak uważa, że obaj jego synowie będą przewodzić następnemu pokoleniu narodu żydowskiego. Nie ma powodu, by myśleć inaczej; są bliźniakami, obaj urodzeni z tej samej matki. I są uzupełniającymi się przywódcami. Jakub jest rozważnym przywódcą. Ale siła militarna nie jest jego mocą. To jest Ezaw. Wspaniała para. Tak jak Awimelech miał Fikola, swojego generała, tak Jakub będzie miał Ezawa jako swojego generała.
Izaak nie zamierza błogosławić tylko jednego syna, ale obu. Zamierza błogosławić Ezawa w sprawach światowych, w jego sile. Uzupełnić Jakuba, a nie zastąpić go.
Rywka widzi to wszystko inaczej. Bo dostała tę wiadomość, gdy była w ciąży – dwa narody, nie jeden. I jeśli naród żydowski ma być jednym z tych 2 moich dzieci, to nie będzie to Ezaw.
6 Alija (27:28-28:4) Izaak daje błogosławieństwo Jakubowi. Ezaw przybywa wkrótce potem. Kiedy oszustwo zostaje odkryte, Ezaw jest wściekły i zamierza zabić Jakuba. Rywka namawia Izaaka, by wysłał Jakuba do Padan Aram, gdzie znajdzie żonę – i ocali swoje życie.
Błogosławieństwo, przeznaczone dla Ezawa, jest błogosławieństwem dla rolnictwa z niebios. Jak również i władza. W umyśle Izaaka naród żydowski będzie potrzebował zarówno sukcesu ekonomicznego, jak i militarnego. I takie jest błogosławieństwo dla Ezawa – doskonałego partnera dla Jakuba, rozważnego przywódcy.
Jednak zamiast niego błogosławieństwo otrzymuje Jakub. Rywka idzie w ślady Sary: Sara wygnała Iszmaela i Bóg powiedział Abrahamowi, żeby jej posłuchał. Rywka, na swój sposób, wygania Ezawa. I Izaak wie, że w końcu ona ma rację: tylko jedno z ich dzieci odziedziczy przymierze, drugie nie.
Siódma alija (28:5-9) Ezaw widzi, że kobiety kananejskie, które wziął do siebie, są źle widziane. Żeni się z córką Iszmaela.
Ezaw żeni się w wieku 40 lat, tak jak Izaak. Bierze córkę Iszmaela, tak jak Izaak poślubił swoją krewną. Ale nie chodzi tylko to co robimy, ale także o to co mówimy. Starając się działać zgodnie z zasadami, nie rozumie, że musi również mówić zgodnie z zasadami. W związku z tym, nie on stanie się następnym pokoleniem narodu żydowskiego.
