Mikdasz Archives - Shavei Polska

Świętość dominuje w Księdze Kapłańskiej, podobnie jak tuma i tahara, czyli nieczystość i czystość. Jeśli osoba ma kontakt ze zmarłymi, staje się nieczysta i nie może wejść do Mikdaszu. Nie ma jednak zakazu dla nie-kapłanów, aby stali się nieczystymi. Jeśli ja staję się nieczysty, nie mogę wejść do Mikdaszu, ale jest to konsekwencja, nie ma dla mnie polecenia, aby unikać stania się nieczystym. Faktycznie, dla mnie jest to mitzwa – pogrzebanie zmarłych i stanie się nieczystym. Nie dotyczy to jednak Kapłana. Kapłanowi nie wolno mieć kontaktu ze zmarłymi (z wyjątkiem członków jego najbliższej rodziny). Nieczystość jest stanem wartości neutralnej. Często jest nieunikniona, np. w kontakcie ze zmarłymi. Jednak świętość w Piśmie Świętym jest inna. Świętość Kapłana wymaga, aby unikał on zmarłych.

Kapłani nie mogą mieć kontaktu ze zmarłymi, z wyjątkiem członków ich najbliższej rodziny. Nie mogą też praktykować nie-żydowskich zwyczajów żałoby, takich jak golenie głowy i brody czy cięcie swojego ciała. Kapłani muszą być święci dla Boga, ponieważ służą Mu. Kapłan nie może poślubić rozwódki. Kapłanowie muszą być uświęceni. Najwyższy kapłan nigdy nie może stać się nieczystym, ponieważ jest namaszczony. Nie może poślubić rozwódki ani wdowy.

Może to być zrozumiałe w odniesieniu do jego służby w Mikdaszu. Tak jak wszyscy mamy wejść do Mikdaszu w pełnym blasku naszej wspaniałości i godności, tak też kapłan musi służyć w stanie pełnej wspaniałości ludzkiego stanu. Jako partner Boski, na Jego obraz, będący istotą wyjątkową w pozycji i misji. Kontakt z zmarłymi rani tę wysoką pozycję. Śmierć to ludzka kruchość, słabość, śmiertelność, brak kontroli. Kontakt z śmiercią rani poczucie kapłana o jego wysokiej pozycji. Dlatego też, podczas gdy osoba, która nie jest kapłanem i zostanie nieczysta, nie może wejść do Mikdaszu, dopóki się nie oczyści, kapłan ma podniesione wymagania i nie może nawet stać się nieczystym. Bliskość śmierci, dotknięcie śmiertelności, powinny być unikane.

Kohen, który posiada jakąś wadę, nie może służyć w Mikdaszu. W tym wypadku wady obejmują oślepienie, kulawiznę, złamane kończyny, problemy z oczami i inne. Może spożywać przedmioty święte, ale nie może wykonywać służby. Kohen nie może służyć będąc Tamei, ponieważ to profanuje święte. Podczas gdy osoba niebędąca Kohenem nie może spożywać świętego (terumy), ci którzy są częścią domu Kohenów mogą to robić. Jego córka, przed małżeństwem lub po nim, jeśli jest bezdzietna, jest częścią jego domu i może spożywać terumę. Świętość jest profanowana, gdy spożywa ją ktoś inny.

Kohen ma swoje obowiązki i korzyści. Służba w Mikdaszu jest jego obowiązkiem. Teruma, którą otrzymuje, jest jego korzyścią. Kohen z wadą nie może służyć w Mikdaszu. Jednak wada nie usuwa tytułu Kohen ani korzyści z bycia Kohenem. Jest Kohenem, ale z wadą. Dlatego Kohen z wadami otrzymuje terumę. I ponieważ jest to korzyść finansowa, może się nią dzielić z członkami swojej rodziny. Ale można ją spożywać tylko wtedy, gdy są w stanie czystości.

Dzisiaj zakładamy, że wszyscy Kohenowie są w stanie nieczystości i dlatego nie są w stanie spożywać terumy. Jednak nadal mogą ją otrzymywać. I spalać, jeśli chcą. Jeśli osoba ma drzewo oliwne i chce dać terumę prawdziwemu panu Cohenowi, to pani Cohen może użyć tego oliwnego oleju, który został im podarowany jako teruma przez sąsiadów, do zapalenia świec szabatowych. Dzięki naszemu powrotowi do Eretz Jisrael wiele świec szabatowych Kohenów w całym kraju jest zapalanych na oleju oliwnym terumy.

Kohen, który ma wadę nie może służyć w Mikdaszu. Wada ta może obejmować takie schorzenia jak ślepota, choroba kończyn, choroby oczu i inne. Może on spożywać rzeczy święte, ale nie może wykonywać służby. Kohen nie może pełnić służby będąc Tamei, ponieważ to profanuje święte. Podczas gdy osoba nie będąca Kohenem nie może spożywać rzeczy świętych (terumy), ci, którzy są członkami domu Kohenów, mogą to zrobić. Jego córka, przed małżeństwem lub po nim, jeśli jest bezdzietna, jest częścią jego domu i może spożywać rzeczy święte. Święte jest profanowane, gdy spożywają je inni.

Kohen ma swoje obowiązki i korzyści. Służba w Mikdaszu to jego obowiązek. Teruma, którą otrzymuje, to jego korzyść. Kohen z wadą nie może służyć w Mikdaszu, ale ta wada nie usuwa tytułu Kohen ani korzyści płynących z bycia Kohenem. Jest on Kohenem, chociaż z wadą. Dlatego Kohen z wadą otrzymuje terumę, a ponieważ jest to korzyść finansowa, może on podzielić się nią z członkami swojej rodziny. Jednak może być spożywana tylko wtedy, gdy ci, którzy ją spożywają, są w stanie czystości.

Dzisiaj zakładamy, że wszyscy Kohenowie są w stanie nieczystości i dlatego nie są w stanie spożywać terumy. Jednak nadal mogą ją otrzymywać. I spalić ją, jeśli chcą. Jeśli ktoś ma drzewo oliwne i chce dać terumę prawdziwemu, żywemu panu Kohenowi, to pani Kohen może użyć tego oleju oliwnego, który został im przekazany jako teruma przez ich sąsiadów, aby zapalić świece szabatowe. Wraz z naszym powrotem do Eretz Jisrael, wiele świec szabatowych Kohenów w całym kraju jest zapalanych na terumowym oleju oliwnym.

Ofiara zwierzęcia nie może mieć wady. Dotyczy to także ofiar nie-Żyda. Zwierzę z wadą nie jest zadowalające. Ofiara musi mieć co najmniej 8 dni. Matka i młode nie mogą zostać zabite w tym samym dniu. Ofiara nie może być spożywana po drugim dniu. Nie profanuj mojego imienia, ale raczej uświęć mnie pośród siebie.

Podsumowanie tego rozdziału wymienia przykazanie Kiddush Hashem i Hillul Hashem. Działania podjęte przez zwykłych ludzi mogą spowodować, że imię Boga zostanie oszkalowane, Hillul Hashem. Lub uświęcone, Kiddush Hashem. Świętość imienia Boga unosi się nad każdym naszym działaniem. Rav Zalman Melamed zauważył na konferencji Mizrachi w tym tygodniu, że Kiddush Hashem nie wymaga naszego zamiaru. Zarówno celowe, jak i nieumyślne działania mogą być Kiddush Hashem. Nasza troska i uprzejmość, delikatny sposób naszej mowy, przyjemność naszego usposobienia mogą być Kiddush Hashem, nieświadome i niezamierzone przez nas. Jaka ciężka odpowiedzialność. I wspaniała okazja.

Księga Kapłańska (23:1-22) To są święte dni: 6 dni pracy, 7. dzień to Szabat. Pesach jest w 14 dniu 1. miesiąca; przez 7 dni jedz macę. Pierwszy dzień jest święty, nie powinno się wykonywać melachy, podobnie jak siódmy dzień. Ofiarowanie Omeru ze świeżo zebranej jęczmieniówki jest składane następnego dnia po pierwszym święcie Pesach. Pozwala to na spożycie nowego zboża. Policzyć 7 pełnych tygodni i w 50. dniu złożyć ofiarę z nowej pszenicy jako upieczonego chametz. Ten dzień (Szuwot) ma być świętym dniem, w którym nie powinno się wykonywać melachy. Podczas zbiorów, zostawić rogi i upuszczone przedmioty dla ubogich i obcokrajowców.

Tora wprowadza nas tutaj do świętości czasu. Świętość bliskości Boga wyrażona została już poprzez świętość przestrzeni, jaką jest Przybytek. Poprzez jedzenie i relacje również jesteśmy świętymi. Kohenowie posiadają swoją świętość. Teraz, także czas posiada swoją świętość. Szabat i święta są spotkaniami z Bogiem, nie tylko w konkretnym miejscu, ale także w konkretnym czasie. Rav Soloveitchik zwrócił uwagę, że mamy Kabbalat Szabat, ale nie mamy Kabbalat Jom Tow. Ponieważ miejsce spotkania zmienia się. W Jom Tow jest mitzwa aliya l’regel, pielgrzymka. Odwiedzamy Go w Jego domu. W Szabat On odwiedza nas w naszym domu. W Szabat witamy Go w naszym domu, dlatego właśnie jest Kabbalat Szabat – bardziej dokładnie witamy Szchinę, ją. Kiedy jest nasza kolej, aby gościć – Szabat, witamy naszego gościa, Szchinę w naszym domu poprzez Kabbalat Szabat. Szabat to nie tylko wspaniały dzień wolny, z cennym czasem z rodziną i przyjaciółmi. To dzień święty, spotkanie ze Szchiną; dzień, kiedy zapraszamy Szchinę, by dołączyła do nas w naszych domach.

Parsza Bechukotai jest ostatnią w Księdze Wajira. Pierwsza połowa Parszy to chwalebny, choć bardzo krótki opis błogosławieństw wynikających z przestrzegania micwot. Potem jednak Tora przechodzi do mrożącego krew w żyłach opisu wygnania, spustoszenia i cierpienia, które będą skutkiem braku wierności do micwot. Błogosławieństwa: 10 wersetów. Przekleństwa: 32 wersety. Choć otrzeźwiający charakter przekleństw może nas zmotywować do przyjęcia Tory na nowo, jest to parsza surowa. Motywowałby nas strach. Czy chcemy wejść w Jom Tow (dzień świąteczny) z lękiem? Nie sądzę. Tak więc pomiędzy surowością Bechukotaj a słodyczą Jom Tow Szawuot pojawia się tydzień z łagodniejszą parszą.

1. Alija (Wajikra 26,3-5) Jeśli będziecie wierni micwot, dam wam tak obfity plon, że żniwo będzie trwało aż do okresu sadzenia. Będziecie zadowoleni i bezpieczni w waszej ziemi”. Parszat Bechukotai jest zakończeniem księgi Keduszy (Świętości) – Wajikra. My, współcześni, szczególnie potrzebujemy tej parszy. Zostaliśmy pobłogosławieni eksplozją informacji. Informacje te mogą szybko doprowadzić do mechanistycznego spojrzenia na życie: że wszystko jest przyczyną i skutkiem. Pracuj ciężko, a osiągniesz sukces. Ucz się pilnie, a osiągniesz sukces. Jedz i ćwicz, a będziesz żył długo. Parsza ta wprowadza jedno z podstawowych przekonań żydowskich, i to dość radykalne. Uprawy będą dobrze rosły, jeśli będziesz przestrzegał micwot. Nie żyjemy w dwóch światach: fizycznym i duchowym. Żyjemy w jednym świecie: w świecie, w którym przenikają się sfera fizyczna i duchowa. Nasz fizyczny sukces w ziemi Izraela jest nierozerwalnie związany z naszą duchową wiernością micwot. Ten temat będzie dominował przez resztę Tory. Wraz z zakończeniem księgi Wajikra przechodzimy bowiem do marszu w kierunku ziemi Izraela. Dalsza część Tory będzie opisywać ten marsz i micwy związane z budowaniem społeczeństwa żydowskiego w ziemi Izraela. Jednak nad wszystkim unosi się jeden motyw: los całego przedsięwzięcia w ziemi Izraela jest związany z przestrzeganiem przez was micw.

2. alija (26, 6-9) Dam wam pokój i nie będziecie się lękać. 5 z was będzie ścigać 100; 100 będzie ścigać 10 000. Uczynię was płodnymi, sprawię, że się rozmnożycie i dotrzymam z wami mojego przymierza. Zostaniecie pobłogosławieni szokującą potęgą militarną – mała liczba będzie ścigać 20 lub 100 razy większą liczbę. A potem, jak echo stworzenia, obietnica, że będziecie płodni i będziecie się rozmnażać. W Stworzeniu Bóg nakazał człowiekowi, aby był płodny i rozmnażał się. A tutaj obiecuje nam, że będziemy płodni i będziemy się rozmnażać. Jakby chciał powiedzieć: wierność micwom sprawi, że świat będzie taki, jaki ma być.

3. alija (26, 10-46) I będę pośród was; Ja, wasz Bóg, wy, mój lud. Zdejmę z was jarzma i będziecie chodzić dumnie. Ale jeśli nie będziecie wypełniać Moich micwot, Ja również nie będę zwracał na was uwagi. Będziecie narażeni na choroby, na wrogów, na suszę. Jeśli będziecie uparcie Mnie ignorować, Ja będę uparcie ignorował was, narażając was na wojny, zarazy, głód. Wasze święte miejsca zostaną zniszczone, wasze miasta zburzone; zostaniecie rozproszeni po całym świecie. Wtedy ziemia będzie miała resztę swojej Szmity. Na wygnaniu ogarnie was panika, będziecie się bać szmeru liścia. Przyznacie się do swoich błędów; Ja przypomnę sobie moje obietnice dane wam. Nawet w waszym rozproszeniu nie pozwolę, abyście zostali zniszczeni”. Zwięzłość tego szkicu wymaga, abyśmy pominęli wiele mrożących krew w żyłach zapowiedzi nieszczęść. Skupmy się tylko na jednym aspekcie: niespełnienie wymagań tego świętego miejsca przynosi spustoszenie i wygnanie. Ziemia i jej miasta będą spustoszone i opustoszałe. Spustoszenie ziemi Izraela bez narodu żydowskiego jest legendarne. Ziemia mlekiem i miodem płynąca była jałowa i pokryta kurzem przez 2000 lat. Mrożące krew w żyłach. Ponadto przepowiedziana jest tu diaspora żydowska, wygnanie Żydów z ziemi, czyli w istocie historia Żydów. Tora przepowiada cierpienia narodu żydowskiego związane z wygnaniem i prześladowaniami. Cierpienia żydowskie na wygnaniu zostały uznane przez inne religie za znak odrzucenia Żyda. Powrót do ziemi Izraela w naszych czasach, tak niespodziewany, bezprecedensowy i tak dynamiczny, jest tego potężnym zaprzeczeniem. Jeśli wygnanie było wyrazem niezadowolenia Boga z naszego lekceważącego stosunku do Niego, to powrót do ziemi może być jedynie radością Boga z tego, że nas do siebie zbliżył. I zarzut dla nas, którzy uczestniczymy w tym powrocie: nigdy nie lekceważyć Go, ale angażować się, szukać, docierać. Od tego zależy nasze powodzenie na tej ziemi. Jakże uprzywilejowane czasy, w których my, niezasługujący na to, mamy szczęście być częścią. I jakże musimy być czujni, aby już nigdy nie być lekceważącymi wobec Niego na Jego ziemi.

4. alija (27, 1-15) Kiedy składa się ślubowanie na swoją wartość wobec Boga, istnieją określone wartości dla różnych grup wiekowych i stanowisk. Wartość ta jest przekazywana do Mikdaszu. Jeśli zastawia się zwierzę, to jest ono dane i nie powinno być zamieniane. Zastaw domu może zostać oddany lub wykupiony. Po mrożącej krew w żyłach części poświęconej przekleństwom, księga Wajikra kończy się pełnym rozdziałem poświęconym prawu ślubów. Szczodrość inspiruje do składania datków na Mikdasz. To dobra rzecz. Religijne centrum narodu żydowskiego potrzebuje datków. Ale dlaczego ten rozdział następuje po błogosławieństwach i przekleństwach? Sądzę, że błogosławieństwa i przekleństwa są najlepszym sposobem na zakończenie księgi Kedusza. A nie dość prozaiczne przepisy dotyczące datków na Świątynię. Cała księga Wyjścia koncentruje się na Kedusha – na tym, że nasze życie ma być wzniosłe, uświęcone, uniesione. Można by pomyśleć, że ta wzniosła część naszego życia, ta, w której staramy się zbliżyć do Boga, jest dobra, pożądana, wspaniała – ale dodatkowo. Jeśli żyję, nie krzywdząc innych, nie naruszając micwot, to żyję dobrze. Tak więc Tora przedstawia nam błogosławieństwa i przekleństwa. Nie, nie. Świętość nie jest deserem. To nie jest dodatek. Jest istotą życia Żyda. Musimy żyć uświęconym życiem. Od tego zależy nasze powodzenie na ziemi. Brak wierności micwotom przyniesie straszliwe konsekwencje, łącznie z wygnaniem i zniszczeniem. Aby jednak nie kończyć tej książki w ostrym tonie, kończymy ją nie przekleństwami, lecz hojnością.

5. Alija (27, 16-21) Jeśli pole jest zastawione, oblicza się jego wartość do czasu Jowelu. Wartość ta jest przekazywana do Mikdaszu w celu wykupienia pola. Jeśli pole nie zostanie wykupione, pozostaje w Mikdaszu nawet po Jowelu. Nieruchomości, które stają się własnością Mikdaszu, nie mogą być wykupione.

6. alija (27, 22-28) Pole, które nie jest twoim dziedzictwem w ziemi, może być poświęcone w Mikdaszu; jego wartość jest podawana. Pierworodne zwierzę jest już święte, dlatego nie należy go oddawać w zastaw do Mikdaszu.

7. alija (27, 29-34) Maaser nieruchomości jest święty; można go odkupić i dodać piątą część do jego wartości. Maaser zwierząt jest święty i nie może być wykupiony. Księga Wajikra, księga podejścia człowieka do Boga, kończy się trzeźwym bilansem. Podczas gdy my zbliżamy się do Boga, poświęcamy Mu nasze życie, sięgamy po Niego, a On po nas, Tora chroni nas przed posunięciem się za daleko, przed wyzbyciem się majątku, pozbyciem się naszych domów i staniem się niewolnikami Świątyni, oddaniem wszystkiego do Mikdaszu. Naszym wyzwaniem jest bycie świętymi w naszych domach i na naszych polach, a jednocześnie sięganie po Boskość. Ta ostatnia sekcja ślubowań jest także częścią zwrotu w kierunku księgi Bamidbar. Maszerujemy do ziemi. Ta sekcja ślubów jest wstępem do tego. Nie koncentrujemy się już na świętości, ale na budowaniu narodu. Życie wspólnotowe, którym będziemy się cieszyć w ziemi Izraela, będzie się opierać na hojności. Poczucie, że nie jestem tylko dla siebie, ale że jestem częścią narodu żydowskiego. Ich potrzeby są moimi. Datki na Mikdasz są wyrazem mojego udziału w budowaniu naszego narodu. I to budowanie narodu będzie przedmiotem zainteresowania pozostałej części Tory.