Parasza Waigasz – “A J?zef nie m?g? ju? d?u?ej…”

Parasza Waigasz – “A J?zef nie m?g? ju? d?u?ej…”

Punkt kulminacyjny historii J?zefa i jego braci ma miejsce w paraszy Waigasz po emocjonalnym przem?wieniu Judy. Juda koncentruje si? na najbardziej traumatycznym aspekcie ich zwi?zku z Beniaminem. Pokazuje J?zefowi, ?e jest got?w odda? ?ycie za swojego m?odszego brata niezale?nie od tego, ?e ich ojciec faworyzuje to dziecko. Juda dojrza? do akceptacji tej faworyzacji. Jest got?w z?o?y? ostateczn? ofiar? ze swojego ?ycia, aby jego uprzywilejowany brat m?g? powr?ci? do ojca.

W tym momencie J?zef nie mo?e ju? sobie z tym poradzi?; jednak istnieje pewna rozbie?no?? co do kwestii, z czym on nie mo?e ju? sobie poradzi?.

?????-????? ?????? ????????????, ????? ???????????? ??????, ??????????, ????????? ???-????? ???????; ?????-????? ????? ??????, ????????????? ?????? ???-??????. ? ????????? ???-?????, ????????; ????????????? ?????????, ??????????? ????? ????????. ? ????????? ?????? ??? ?????? ????? ??????, ?????? ????? ???.

J?zef nie m?g? ju? si? powstrzymywa? (LEHITAPEK) i wobec wszystkich, kt?rzy tam byli, zawo?a?: ?Niechaj wszyscy st?d wyjd?!? Nikogo nie by?o z nim, gdy J?zef da? si? pozna? swym braciom.??Wybuchn?wszy g?o?nym p?aczem, tak ?e a? us?yszeli Egipcjanie oraz dworzanie faraona,?rzek? do swych braci: ?Ja jestem J?zef! Czy ojciec m?j jeszcze ?yje??

Rozbie?no?ci w t?umaczeniu s?owa “lehitapek” uzasadniaj? t? dyskusj?. Raszi t?umaczy to jako “tolerowa?”, co oznacza, ?e ??J?zef nie m?g? ju? d?u?ej tolerowa? upokorzenia swoich braci przed egipskimi urz?dnikami i robotnikami, kt?rzy go otaczali. W tym rozumieniu J?zef panowa? nad sob? i swoimi reakcjami, ale czu?, ?e krzywda w oczach Boga jak? Egipcjanie wyrz?dzili jego braciom by?a zbyt wielka.

Onekolos, Radak, Rabin Yosef Bechor Shor, Rabin Hirsch i wielu innych komentator?w odczyta?o to zupe?nie inaczej: J?zef nie m?g? si? ju? powstrzyma? i kontrolowa? swoich emocji. ?zy cisn??y mu si? do oczu i chcia? podzieli? si? swoimi emocjami ze swoimi bra?mi i dlatego musia? si? ujawni?.

Read more

Paraszat Lech-Lecha: Oczekiwanie

Paraszat Lech-Lecha: Oczekiwanie

Dlaczego B?g nie powiedzia? Abramowi, dok?d i??? Dlaczego tylko “podpowiedzia? mu”, m?wi?c, aby poszed? do miejsca, kt?re “Ci wska?? “? Komentatorzy od wiek?w starali si? zrozumie? ten dylemat, oferuj?c r??ne podej?cia:

Ramban sugeruje fascynuj?c? my?l, ?e Abram nie od razu uda? si? do Kanaanu. Raczej przeszed? przez wiele miejsc i przebywa? w wielu krajach szukaj?c miejsca, kt?re prawdziwie zas?ugiwa?oby na obietnic?: “kraina, kt?r? Ci wska??”. Jest co? interesuj?cego w podej?ciu Rambana, ?e Abram nie poszed? wprost od razu do “?wi?tego miejsca”; a raczej “wypr?bowywa?” kraje, miasta, g?ry i doliny, czekaj?c na moment, w kt?rym poczuje, ?e jest w domu. I to w?a?nie czytamy w wersecie 12: 7, kiedy B?g m?wi do Abrama: “Twojemu potomstwu oddaj? w?a?nie t? ziemi??. Wtedy Abram wie, ?e osiedli? si? w kraju, kt?ry jest jego domem.

Rabin Yosef Ibn Kaspi (badacz z XIV wieku i komentator biblijny z p??nocnej Francji) wyja?nia, ?e ??ten fragment uczy nas o naturze pocz?tku proroctwa, z kt?rym spotka? si? Abram. “Nie objawi? si? Abramowi naraz, poniewa? taki przyj?? przekaz na wyjawienie proroctwa. Z ka?dym krokiem zmys?y i umys? Abrama wzrastaj?, a on wznosi si? wy?ej i do?wiadcza przepowiedni oraz w?asnego wzrostu i wielko?ci. Zapami?taj to sobie na zawsze!?. Wed?ug Ibn Kaspi, ilekro? jaki? wielki prorok do?wiadcza Boga, B?g objawia mu si? po kawa?ku, a gdy prorok ro?nie i rozwija si?, zagadka zaczyna si? materializowa? i przyjmowa? ostateczn? form?.

Read more

Noe i jego synowie – Paraszat Noach

Noe i jego synowie – Paraszat Noach

 

Lekcja z rozwoju cywilizacji

Istniej? dwie szko?y my?li dotycz?cej stworzenia ?wiata, cywilizacji i ?ycia w og?le. Istnieje szko?a ?natychmiastowego tworzenia? oraz szko?a ?procesu tworzenia?. Z pozycji ?natychmiastowego tworzenia? oczekuje si?, ?e ?wiat zacz?? istnie? i funkcjonowa? w ci?gu sze?ciu dni, w kt?rych B?g go stworzy?. Wyznawcy tego podej?cia uwa?aj?, ?e cywilizacja powinna zst?pi? z nieba jako kolejny dar od Boga. Dla nich kolejne rozdzia?y Ksi?gi Rodzaju stanowi? brutalne przebudzenie.

Wyznawcy drugiego podej?cia uwa?aj?, ?e owszem stworzenie ?wiata nast?pi?o natychmiastowo, ale ju? cywilizacja i jej rozw?j oraz dojrza?o?? ludzko?ci jest efektem d?ugiego procesu. I to procesu zale?nego od cz?owieka. W?a?nie z tego powodu, Tora wprowadza nam nowe poj?cie ?Toldot? – histori? pokole? ludzko?ci.

Zaraz po ?a?osnym pocz?tku w Gan Eden, w raju, gdzie jedynym zadaniem cz?owieka by?o po prostu utrzymanie status quo, Tora rozpoczyna ?Sefer toldot adam? – ksi?g? historii cz?owieka. Ta ksi?ga uczy nas, ?e to cz?owiek, a nie B?g dyktuje kierunek ?wiata w przysz?o?ci. To ludzko?? decyduje o tym, czy pos?ucha przykazania Boga i b?dzie ?pracowa? i strzec? daru, jakim B?g obdarzy? cz?owieka. To ludzko?? zdecyduje, czy post?pi egoistycznie i odrzuci pogl?d, ?e cywilizacja mo?e istnie? jedynie w oparciu o znalezienie wsp?lnych podstaw wszystkich mieszka?c?w. Read more